Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας
Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7
ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ
Ἱστορίαι (4.62.1-4.64.5)
[4.62.1] «Καὶ τὸ μὲν πρὸς τοὺς Ἀθηναίους τοσοῦτον ἀγαθὸν εὖ βουλευομένοις εὑρίσκεται· [4.62.2] τὴν δὲ ὑπὸ πάντων ὁμολογουμένην ἄριστον εἶναι εἰρήνην πῶς οὐ χρὴ καὶ ἐν ἡμῖν αὐτοῖς ποιήσασθαι; ἢ δοκεῖτε, εἴ τῴ τι ἔστιν ἀγαθὸν ἢ εἴ τῳ τὰ ἐναντία, οὐχ ἡσυχίαν μᾶλλον ἢ πόλεμον τὸ μὲν παῦσαι ἂν ἑκατέρῳ, τὸ δὲ ξυνδιασῶσαι, καὶ τὰς τιμὰς καὶ λαμπρότητας ἀκινδυνοτέρας ἔχειν τὴν εἰρήνην, ἄλλα τε ὅσα ἐν μήκει λόγων ἄν τις διέλθοι, ὥσπερ περὶ τοῦ πολεμεῖν; ἃ χρὴ σκεψαμένους μὴ τοὺς ἐμοὺς λόγους ὑπεριδεῖν, τὴν δὲ αὑτοῦ τινὰ σωτηρίαν μᾶλλον ἀπ᾽ αὐτῶν προϊδεῖν. [4.62.3] καὶ εἴ τις βεβαίως τι ἢ τῷ δικαίῳ ἢ βίᾳ πράξειν οἴεται, τῷ παρ᾽ ἐλπίδα μὴ χαλεπῶς σφαλλέσθω, γνοὺς ὅτι πλείους ἤδη καὶ τιμωρίαις μετιόντες τοὺς ἀδικοῦντας καὶ ἐλπίσαντες ἕτεροι δυνάμει τινὶ πλεονεκτήσειν, οἱ μὲν οὐχ ὅσον οὐκ ἠμύναντο, ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἐσώθησαν, τοὺς δ᾽ ἀντὶ τοῦ πλέον ἔχειν προσκαταλιπεῖν τὰ αὑτῶν ξυνέβη. [4.62.4] τιμωρία γὰρ οὐκ εὐτυχεῖ δικαίως, ὅτι καὶ ἀδικεῖται· οὐδὲ ἰσχὺς βέβαιον, διότι καὶ εὔελπι. τὸ δὲ ἀστάθμητον τοῦ μέλλοντος ὡς ἐπὶ πλεῖστον κρατεῖ, πάντων τε σφαλερώτατον ὂν ὅμως καὶ χρησιμώτατον φαίνεται· ἐξ ἴσου γὰρ δεδιότες προμηθίᾳ μᾶλλον ἐπ᾽ ἀλλήλους ἐρχόμεθα. |
[4.62.1] »Και σχετικά με την απειλή των Αθηναίων, αυτά τα πολύ σπουδαία θα επιτύχομε, αν πάρομε την σωστή απόφαση. [4.62.2] Σχετικά, όμως, με την ειρήνη, που όλοι μας παραδεχόμαστε ότι είναι το μεγαλύτερο αγαθό, πώς μπορεί να υποστηρίξει κανείς ότι δεν πρέπει να την κάνομε μεταξύ μας; Ή μήπως νομίζετε ότι αν ο ένας ευημερεί και ο άλλος δυστυχεί, δεν είναι η ειρήνη, αλλά ο πόλεμος που θα σταματήσει τις συμφορές του ενός και θα εξασφαλίσει την ευτυχία του άλλου; Μήπως η ειρήνη δεν εξασφαλίζει —και μάλιστα δίχως κινδύνους— τιμές και δόξα και άλλα πολλά αγαθά για τα οποία θα μπορούσε κανείς να μακρηγορήσει; Πρέπει όλα αυτά να τα σκεφθείτε καλά και να μην παραβλέψετε τις συμβουλές μου, αλλά να τις έχει ο καθένας υπόψη όταν σκεφθεί να εξασφαλίσει την σωτηρία του. [4.62.3] Αν κανείς σας έχει την πεποίθηση ότι μπορεί να επιτύχει τους σκοπούς του, είτε επιμένοντας στις δίκαιες αξιώσεις του είτε με την βία, ας μην δυσφορήσει αν γελαστεί στους υπολογισμούς του. Πρέπει να ξέρει ότι πολλοί, έως τώρα, που επιχείρησαν να εκδικηθούν εκείνους οι οποίοι τους αδικούσαν, όχι μόνο δεν το κατόρθωσαν, αλλά ούτε κατάφεραν να σωθούν οι ίδιοι. Άλλοι πάλι, που επιδιώξαν ν᾽ αποκτήσουν με την βία περισσότερα πλεονεκτήματα, όχι μόνο δεν το κατόρθωσαν, αλλά έχασαν κι αυτά που είχαν! [4.62.4] Η επιτυχία, αν θέλει κανείς να εκδικηθεί, δεν είναι εξασφαλισμένη από το γεγονός και μόνο ότι αδικήθηκε εκείνος που το επιχειρεί. Ούτε η δύναμη είναι κάτι το βέβαιο μόνο και μόνο επειδή μας γεννάει ελπίδες. Το μέλλον είναι απρόβλεπτο για τα περισσότερα πράματα και, αν η πρόβλεψή του είναι τόσο σφαλερή, τούτο είναι εξαιρετικά ωφέλιμο. Επειδή σε όλους μας εμπνέει τον ίδιο φόβο, γι᾽ αυτό και μόνο μετά από πολλή σκέψη αποφασίζομε να επιτεθούμε ο ένας εναντίον του άλλου. |