[5.52.1] Νά πώς είναι, λοιπόν, αυτός ο δρόμος· σ᾽ όλο του το μάκρος υπάρχουν βασιλικοί σταθμοί και πανδοχεία ωραιότατα, κι η διαδρομή γίνεται πέρα για πέρα μέσ᾽ από μέρη κατοικημένα κι ακίνδυνα. Όσο λοιπόν είμαστε στη Λυδία και τη Φρυγία, έχουμε μια συνεχή σειρά από είκοσι σταθμούς, απόσταση ενενήντα τέσσερες παρασάγγες και μισός. [5.52.2] Βγαίνοντας από τη Φρυγία συναντάς τον Άλυ ποταμό, που πάνω στις όχθες του υπάρχουν πύλες που δε γίνεται να μην περάσεις μέσ᾽ απ᾽ αυτές, μόνο έτσι φτάνεις στην άλλη όχθη του ποταμού, όπου υψώνεται μεγάλο φρούριο. Κι όταν διαβείς την Καππαδοκία και συνεχίσεις τον ίδιο δρόμο ώς τα σύνορα της Κιλικίας, συναντάς είκοσι οχτώ σταθμούς, απόσταση εκατόν τέσσερες παρασάγγες· σ᾽ αυτά τα σύνορα θα περάσεις μέσ᾽ από διπλές πύλες και δίπλα από δυο φρούρια. [5.52.3] Περνάς κι αυτά και, διασχίζοντας την Κιλικία, συναντάς τρεις σταθμούς, απόσταση δεκαπέντε παρασάγγες και μισός. Και σύνορο της Κιλικίας και της Αρμενίας είναι ένας ποταμός πλωτός για τα καράβια, που τον λένε Ευφράτη. Τώρα, στην Αρμενία υπάρχουν δεκαπέντε σταθμοί με πανδοχεία, απόσταση πενήντα έξι παρασάγγες και μισός, υπάρχει και φρούριο. [5.52.4] Τη χώρα αυτή τη διασχίζουν τέσσερες ποταμοί πλωτοί για τα καράβια, που δε γίνεται να μη τους περάσεις· πρώτα πρώτα ο Τίγρης και ύστερα, δεύτερος ποταμός και τρίτος, κι οι δυο με το ίδιο όνομα, Ζάβατος, όμως δεν πρόκειται για τον ίδιο ποταμό κι ούτε έχουν τις πηγές τους στο ίδιο μέρος, καθώς αυτός που αναφέραμε πριν απ᾽ τον άλλο έχει τις πηγές του στην Αρμενία, ενώ ο επόμενος στη χώρα των Ματιηνών. [5.52.5] Κι ο τέταρτος ποταμός έχει το όνομα Γύνδης, αυτός που κάποτε ο Κύρος τον χώρισε σε τριακόσια εξήντα κανάλια. Μπαίνοντας από την Αρμενία στη χώρα των Ματιηνών συναντάς τριάντα τέσσερες σταθμούς, απόσταση εκατόν τριάντα εφτά παρασάγγες. [5.52.6] Κι όταν περάσεις απ᾽ αυτήν στη χώρα της Κισσίας, πορεύεσαι έντεκα σταθμούς, απόσταση σαράντα δύο παρασάγγες και μισός, και φτάνεις στον ποταμό Χοάσπη, που κι αυτός είναι πλωτός για τα καράβια, και στις όχθες του είναι χτισμένη η πόλη Σούσα.
[5.53.1] Συνολικά όλοι αυτοί οι σταθμοί είναι εκατόν έντεκα· τόσους λοιπόν σταθμούς με πανδοχεία συναντάς στην ανάβαση από τις Σάρδεις στα Σούσα· κι αν ο βασιλικός δρόμος μετρήθηκε σωστά σε παρασάγγες κι ο παρασάγγης ισοδυναμεί με τριάντα σταδίους —και πράγματι με τόσους ισοδυναμεί—, οι στάδιοι για την ανάβαση από τις Σάρδεις ώς τα περίφημα Μεμνόνεια ανάκτορα είναι δεκατρείς χιλιάδες πεντακόσιοι (αφού έχουμε τετρακόσιους πενήντα παρασάγγες)· κι αν ο πεζοπόρος κάνει εκατόν πενήντα σταδίους τη μέρα, μας χρειάζονται ακριβώς ενενήντα μέρες.
[5.54.1] Έτσι ο Μιλήσιος Αρισταγόρας λέγοντας στον Κλεομένη τον Λακεδαιμόνιο ότι η ανάβαση προς τον βασιλιά θέλει τρεις μήνες, είπε την αλήθεια. Για όποιον όμως ζητά ακόμη μεγαλύτερη ακρίβεια, εγώ θα του δώσω στοιχεία και γι᾽ αυτό· δηλαδή πρέπει να προσθέσουμε σ᾽ αυτά το δρόμο από την Έφεσο στις Σάρδεις. [5.54.2] Λέω λοιπόν πως οι στάδιοι από την ελληνική θάλασσα ώς τα Σούσα (γιατί αυτή η πόλη είναι το περίφημο Μεμνόνειο) είναι συνολικά δεκατέσσερες χιλιάδες, αφού οι στάδιοι από την Έφεσο ώς τις Σάρδεις είναι πεντακόσιοι. Κι έτσι η τρίμηνη πορεία γίνεται τρεις μέρες μεγαλύτερη.