Τέταρτος ορισμός. ΣΩ. Εγώ θα σου το εξηγήσω: Σωκράτη παράξενε, μου λέει, σταμάτα να δίνεις τέτοιες αποκρίσεις και με τον τρόπο αυτόν· γιατί είναι πολύ ανόητες και δεν είναι δύσκολο να αποδείξει κανείς πως δεν στέκουν. Κοίταξε [293e] λοιπόν μήπως σου φαίνεται πως κάτι τέτοιο είναι όμορφο, αυτό που τώρα δα το αγγίξαμε, όταν απαντώντας είπαμε ότι το χρυσάφι είναι όμορφο για όσα ταιριάζει, για όσα όμως δεν ταιριάζει όχι, το ίδιο και για όλα τα άλλα, ότι είναι όμορφα, όταν αυτό προστεθεί. Κοίταξε λοιπόν αυτό ακριβώς το ταιριαστό και τη φύση αυτού του ταιριαστού, μήπως αυτό τυχαίνει να είναι το όμορφο. Εγώ, είναι αλήθεια, συνηθίζω να συμφωνώ μαζί του σε τέτοια πράγματα κάθε φορά. Μήπως κι έχω τί άλλο να του πω; Συ όμως έχεις τη γνώμη ότι το ταιριαστό είναι όμορφο; ΙΠ. Οπωσδήποτε, Σωκράτη. ΣΩ. Ας το σκεφτούμε, μήπως τυχόν βρεθούμε γελασμένοι. ΙΠ. Και βέβαια να το σκεφτούμε. ΣΩ. Κοίταξε λοιπόν! Αυτό που λέμε ταιριαστό είναι τάχα εκείνο που [294a] όταν προστεθεί κάνει κάθε πράγμα που θα του προστεθεί να φαίνεται όμορφο ή εκείνο που το κάνει να είναι όμορφο; Ή μήπως ούτε το ένα ούτε το άλλο; ΙΠ. Εμένα μου φαίνεται… ΣΩ. Ποιό από τα δύο; ΙΠ. Εκείνο που το κάνει να φαίνεται όμορφο· όπως όταν κανείς βάλει φορέματα και ποδήματα που του πάνε, φαίνεται πιο όμορφος, ακόμα κι αν ήταν να γελάς μαζί του. ΣΩ. Τότε όμως, αν το ταιριαστό είναι που κάνει τα πράγματα να φαίνονται πιο όμορφα από ό,τι πραγματικά είναι, τότε το ταιριαστό θα ήταν ένα ξεγέλασμα σχετικά με το όμορφο· δεν θα ήταν αυτό που εμείς γυρεύουμε, Ιππία — ή όχι; γιατί αυτό που εμείς [294b] γυρεύουμε είναι εκείνο που κάνει όλα τα πράγματα να είναι όμορφα, το ίδιο όπως αν ζητούσαμε εκείνο που κάνει όλα τα μεγάλα μεγάλα, την υπεροχή· γιατί όλα τα μεγάλα είναι η υπεροχή που τα κάνει μεγάλα· ακόμα και αν δεν φαίνονται, την ώρα που υπερέχουν, είναι αναγκαστικά μεγάλα. Έτσι λοιπόν, λέμε, και το όμορφο, εκείνο που κάνει όλα τα πράγματα να είναι όμορφα, είτε φαίνονται είτε όχι, τί μπορεί να είναι; Το ταιριαστό μια φορά δεν μπορεί να είναι· γιατί αυτό τα κάνει να φαίνονται πιο όμορφα από ό,τι είναι, καθώς ο ίδιος λες, τί ακριβώς όμως είναι δεν τα αφήνει να φανούν. Εκείνο όμως που τα κάνει να είναι όμορφα, όπως τώρα δα είπα, [294c] είτε φαίνονται είτε όχι, αυτό πρέπει να προσπαθήσουμε να πούμε τί είναι· γιατί αυτό είναι που γυρεύουμε, αν βέβαια γυρεύουμε το όμορφο. ΙΠ. Μα το ταιριαστό, Σωκράτη, με την παρουσία του τα κάνει και να είναι και να φαίνονται όμορφα. ΣΩ. Είναι λοιπόν αδύνατο για όσα είναι πραγματικά όμορφα να μη φαίνονται πως είναι όμορφα, αν βέβαια είναι μπροστά αυτό που τα κάνει να φαίνονται όμορφα — ή όχι; ΙΠ. Αδύνατο. ΣΩ. Να το παραδεχτούμε, λοιπόν, Ιππία, ότι όλα τα πραγματικά όμορφα, και οι θεσμοί και οι απασχολήσεις, θεωρούνται πως είναι [294d] όμορφα και φαίνονται όμορφα πάντοτε σε όλους; Ή μήπως ακριβώς το αντίθετο, να πούμε ότι δεν τα ξέρουν και ότι περισσότερο από καθετί άλλο αυτά είναι που προκαλούν μαλώματα και πολέμους και στην ιδιωτική ζωή ανάμεσα στα άτομα και στη δημόσια ανάμεσα στις πολιτείες; ΙΠ. Πιο σωστό το δεύτερο, Σωκράτη· ότι δεν τα ξέρουν. ΣΩ. Δεν θα ήταν όμως έτσι, αν είχαν και την ιδιότητα να φαίνονται· θα την είχαν όμως, αν το ταιριαστό ήταν όμορφο και έκανε τα πράγματα όχι μόνο να είναι όμορφα αλλά και να φαίνονται. Έτσι το ταιριαστό, αν είναι εκείνο που κάνει τα πράγματα να είναι όμορφα, θα ήταν το όμορφο, αυτό που εμείς γυρεύουμε, όχι όμως βέβαια εκείνο που τα κάνει να φαίνονται. Αν πάλι το ταιριαστό [294e] είναι εκείνο που τα κάνει να φαίνονται όμορφα, δεν θα ήταν το όμορφο, αυτό που εμείς γυρεύουμε· γιατί εκείνο τα κάνει να είναι όμορφα· το ίδιο όμως πράγμα να τα κάνει όχι μόνο να φαίνονται αλλά και να είναι όχι μόνο όμορφα, αλλά και οτιδήποτε άλλο, δεν θα μπορούσε ποτέ. Ας διαλέξουμε λοιπόν τί μας φαίνεται ότι είναι το ταιριαστό: εκείνο που κάνει να φαίνονται όμορφα ή να είναι όμορφα; ΙΠ. Να φαίνονται, αυτό πιστεύω εγώ τουλάχιστο, Σωκράτη. ΣΩ. Αλίμονο! Μας ξέφυγε λοιπόν μέσα από τα χέρια, Ιππία, το όμορφο, να μάθουμε τί τάχα είναι, τη στιγμή που το ταιριαστό φανερώθηκε πως είναι κάτι άλλο από το όμορφο. ΙΠ. Ναι, μά τον Δία, Σωκράτη, και είναι αλήθεια πως μου φαίνεται πολύ παράξενο. [295a] ΣΩ. Όμως, αγαπητέ μου, ας μην το παρατήσουμε ακόμα· γιατί έχω και τώρα κάποιαν ελπίδα ότι θα μας ξεφανερωθεί, τί τάχα να είναι το όμορφο. ΙΠ. Το δίχως άλλο, Σωκράτη· δεν είναι δα και δύσκολο να το βρει κανείς. Εγώ μάλιστα ξέρω καλά πως αν ξεμοναχιαζόμουν για λίγη ώρα και έβαζα το μυαλό μου να δουλέψει, θα μπορούσα να σου το πω με ακρίβεια μεγαλύτερη και από την ακρίβεια την ίδια.
|