[15.1] Έτσι έχει παραστήσει να μιλούν γι᾽ αυτόν οι πολλοί και οι φαύλοι. Ωστόσο, μόλο που αρνήθηκε την τυραννίδα, δεν ήταν και υπερβολικά μαλακός κατά τη διαχείριση της εξουσίας ούτε και επιεικής, αφού δεν θέσπισε τους νόμους υποχωρώντας στη δύναμη των ισχυρών αλλά ούτε και προς ικανοποίηση όσων τον είχαν εκλέξει. Όπου όμως η κατάσταση ήταν αποδεκτή, δεν επέφερε καμιά θεραπεία ούτε και καινοτομία, επειδή φοβήθηκε μήπως, «προκαλώντας γενική σύγχυση και αναταραχή στην πόλη, γίνει ακόμη πιο ανήμπορος να αποκαταστήσει πάλι τα πράγματα» και να φέρει στην ομόνοια την πολιτεία. Αρκέστηκε σε όσα υπολόγιζε ότι θα τα ακολουθούσαν, όταν θα τους τα πρότεινε, και θα τα υπέμεναν, όταν θα τους τα επέβαλε, όπως λέει ο ίδιος,
συνταιριάζοντας μαζί εξαναγκασμό
και δικαιοσύνη.
[15.2] Γι᾽ αυτό, όταν αργότερα ρωτήθηκε αν έφτιαξε τους καλύτερους νόμους για τους Αθηναίους, απάντησε: «τους καλύτερους από αυτούς που θα μπορούσαν να δεχτούν οι πολίτες». Και για όσα λένε οι νεότεροι για τους Αθηναίους, ότι δηλαδή, σκεπάζοντας το προσβλητικό περιεχόμενο των πραγμάτων με ήπιες και ευγενικές λέξεις, δήλωναν έτσι κομψά ορισμένα πράγματα, όπως για παράδειγμα με το να αποκαλούν τις πόρνες εταίρες, τους φόρους συντάξεις, τις φρουρές στις πόλεις επιφυλακές, τη φυλακή οίκημα, ήταν, όπως φαίνεται, επινόηση ευφυής του Σόλωνα, που πρώτος ονόμασε την παραγραφή των χρεών «σεισάχθεια». Πράγματι, αυτή ήταν η πρώτη πολιτική πράξη που έκανε, προτείνοντας να παραγραφούν τα χρέη που είχαν δημιουργηθεί ως τότε, και στο εξής να μην έχει κανείς το δικαίωμα να δανείσει χρήματα με υποθήκη το ανθρώπινο σώμα. [15.3] Κάποιοι έγραψαν, ένας από τους οποίους και ο Ανδροτίων, ότι αν και οι φτωχοί δεν ανακουφίστηκαν τόσο από την παραγραφή των χρεών όσο από τη μείωση των τόκων, ωστόσο ήταν ευχαριστημένοι· και αυτό το ευεργέτημα το ονόμασαν «σεισάχθεια», καθώς και την αύξηση του βάρους που έγινε μαζί με αυτό και την αναπροσαρμογή της αξίας του νομίσματος. [15.4] Ανέβασε δηλαδή την αξία της μνας σε εκατό δραχμές από εβδομήντα τρεις που ήταν, ώστε σε απόλυτους αριθμούς να επιστρέφουν τα ίδια αλλά σε αξία λιγότερο, με αποτέλεσμα να ωφελούνται αυτοί που χρωστούσαν μεγάλα ποσά, αλλά να μη ζημιώνονται καθόλου και οι δανειστές. [15.5] Οι περισσότεροι όμως λένε ότι η σεισάχθεια ήταν η ακύρωση όλων ανεξαιρέτως των συμβολαίων, και προς την άποψη αυτή κλίνουν μάλλον και τα ποιήματα του Σόλωνα· [15.6] γιατί σ᾽ αυτά περηφανεύεται ο Σόλων που από την υποθηκευμένη γη
έβγαλε τα λίθινα σημάδια που ήταν
μπηγμένα σε πολλά σημεία
και η γη από σκλαβωμένη στο
παρελθόν ήταν τώρα ελεύθερη.
και από τους πολίτες που φυγοδικούσαν για χρέη άλλους επανέφερε από τα ξένα,
ενώ δεν μιλούσαν πια την Αττική γλώσσα,
καθώς θα περιπλανιόνταν από το ένα μέρος
στο άλλο
άλλους
που εδώ στον τόπο τους ζούσαν σε
συνθήκες ατιμωτικής δουλείας
λέει ότι τους ελευθέρωσε. [15.7] Λένε ότι η πράξη εκείνη της παραγραφής των χρεών είχε ως συνέπεια να δοκιμάσει ο Σόλων την πιο μεγάλη πίκρα. Καθώς λοιπόν ήταν αποφασισμένος να προχωρήσει σε παραγραφή των χρεών και έψαχνε να βρει λόγια κατάλληλα και μια εύσχημη αφορμή, ανακοίνωσε σε εκείνους από τους φίλους του στους οποίους είχε απόλυτη εμπιστοσύνη και συναντούσε συχνά, τον Κόνωνα, τον Κλεινία, τον Ιππόνικο και τους ανθρώπους του περιβάλλοντός τους ότι δεν σκόπευε να αλλάξει το καθεστώς ιδιοκτησίας της γης, αλλά ότι είχε αποφασίσει να κάνει αποκοπή των χρεών. [15.8] Εκείνοι τότε έσπευσαν αμέσως και πρόλαβαν να δανειστούν πολλά χρήματα από τους πλούσιους και αγόρασαν μεγάλες εκτάσεις γης. Όταν αργότερα μπήκε σε εφαρμογή η απόφαση, καθώς καρπώνονταν τα κτήματα και δεν επέστρεφαν τα χρήματα στους δανειστές τους, έδωσαν το δικαίωμα να κατηγορηθεί και να κατασυκοφαντηθεί ο Σόλων, σαν να μην είχε εξαπατηθεί και ο ίδιος από τους φίλους του αλλά σαν να ήταν συνένοχός τους. [15.9] Αλλά αυτή η κατηγορία διαλύθηκε αμέσως με την υπόθεση των πέντε ταλάντων· γιατί τόσα βρέθηκε να έχει δανείσει, και, σύμφωνα με τον νόμο, πρώτος αυτός τα έχασε. Ορισμένοι όμως, και μεταξύ αυτών και ο Πολύζηλος ο Ρόδιος, μιλούν για δεκαπέντε τάλαντα. Από τότε οι Αθηναίοι αποκαλούσαν τους φίλους του «χρεοκοπίδες».