Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ

Ὄρνιθες (386-433)


ΠΙ. μᾶλλον εἰρήνην ἄγουσιν.
ὥστε τὴν χύτραν καθίει·
καὶ τὸ δόρυ χρή, τὸν ὀβελίσκον,
περιπατεῖν ἔχοντας ἡμᾶς
390τῶν ὅπλων ἐντός, παρ᾽ αὐτὴν
τὴν χύτραν ἄκραν ὁρῶντας
τἀγγύς· ὡς οὐ φευκτέον νῷν.
ΕΥ. ἐτεὸν ἢν δ᾽ ἄρ᾽ ἀποθάνωμεν,
κατορυχησόμεσθα ποῦ γῆς;
395ΠΙ. ὁ Κεραμεικὸς δέξεται νώ.
δημοσίᾳ γὰρ ἵνα ταφῶμεν,
φήσομεν πρὸς τοὺς στρατηγοὺς
μαχομένω τοῖς πολεμίοισιν
ἀποθανεῖν ἐν Ὀρνεαῖς.

400ΧΟ. ἄναγ᾽ εἰς τάξιν πάλιν εἰς ταὐτόν,
καὶ τὸν θυμὸν κατάθου κύψας
παρὰ τὴν ὀργὴν ὥσπερ ὁπλίτης·
κἀναπυθώμεθα τούσδε τίνες ποτὲ
405[καὶ] πόθεν ἔμολον [ἐπὶ] τίνα τ᾽ ἐπίνοιαν.

ἰώ, ἔποψ, σέ τοι καλῶ.
ΕΠ. καλεῖς δὲ τοῦ κλύειν θέλων;
ΧΟ. τίνες ποθ᾽ οἵδε καὶ πόθεν;
ΕΠ. ξένω σοφῆς ἀφ᾽ Ἑλλάδος.
410ΧΟ. τύχη δὲ ποία κομί-
ζει ποτ᾽ αὐτὼ πρὸς ὄρ-
νιθας ἐλθεῖν; ΕΠ. ἔρως
βίου διαίτης τέ σου
καὶ ξυνοικεῖν τέ σοι
415καὶ ξυνεῖναι τὸ πᾶν.
ΧΟ. τί φῄς; λέγουσιν δὲ δὴ τίνας λόγους;
ΕΠ. ἄπιστα καὶ πέρα κλύειν.
ΧΟ. ὁρᾷ τι κέρδος ἐνθάδ᾽ ἄ-
ξιον μονῆς, ὅτῳ πέποιθ᾽
ἐμοὶ ξυνὼν
420κρατεῖν ἂν ἢ τὸν ἐχθρὸν ἢ
φίλοισιν ὠφελεῖν ἔχειν;
ΕΠ. λέγει μέγαν τιν᾽ ὄλβον οὔ-
τε λεκτὸν οὔτε πιστόν· ὡς
σὰ πάντα καὶ
425τὸ τῇδε καὶ τὸ κεῖσε καὶ
τὸ δεῦρο προσβιβᾷ λέγων.
ΧΟ. πότερα μαινόμενος;
ΕΠ. ἄφατον ὡς φρόνιμος.
ΧΟ. ἔνι σοφόν τι φρενί;
430ΕΠ. πυκνότατον κίναδος,
σόφισμα, κύρμα, τρῖμμα, παιπάλημ᾽ ὅλον.
ΧΟ. λέγειν λέγειν κέλευέ μοι.
κλύων γὰρ ὧν σύ μοι λέγεις
λόγων ἀνεπτέρωμαι.


ΠΙΣ. Σαν ειρηνικά τα βλέπω.
Βάλε κάτω το τσουκάλι·
390μέσα στο στρατόπεδό μας
ας βαδίζουμε, κρατώντας
τα κοντάρια, ήγουν τις σούβλες·
κι απ᾽ των τσουκαλιών τις άκρες
ας κοιτάζουμ᾽ ένα γύρο·
μα να φύγουμε δεν πρέπει.
ΕΥΕ. Αλλ᾽ αν πάει και μας σκοτώσουν,
σε ποιόν τόπο θα μας θάψουν;
ΠΙΣ. Στον Κεραμεικό. Η ταφή μας
για να γίνει απ᾽ το δημόσιο,
θα δηλώσουμε πως τάχα
σκοτωθήκαμε στη μάχη
πολεμώντας τους εχθρούς μας
πέρα στη… Χελιδονού.

ΚΟΡ., στα άλλα μέλη του Χορού.
400Τραβηχτείτε στις πρώτες γραμμές ταχτικά·
σκύψτε μπρος σαν οπλίτες, και κάτω στη γη
αποθέστε το... θάρρος κοντά στην... οργή·
κι ας ρωτήσουμε, οι ξένοι μας ποιοί είναι, από πού
έχουν έρθει και ποιός ο σκοπός τους.

Ε Τσαλαπετεινέ, μ᾽ ακούς;
ΤΣΑ. Σ᾽ ακούω· τί θέλεις να μου πεις;
ΚΟΡ. Ετούτοι ποιοί είναι και από πού;
ΤΣΑ. Απ᾽ την Ελλάδα τη σοφή.
410ΚΟΡ. Και τί τους έκαμε νά ᾽ρθουν
εδώ στα μέρη των πουλιών;
ΤΣΑ. Ο πόθος που έχουνε να ζουν
και να περνούν όπως εσύ,
πάντα μ᾽ εσέ να κατοικούν,
με τη δική σου συντροφιά.
ΚΟΡ. Τί λες! Και τί προτείνουνε;
ΤΣΑ. Απίστευτα, πρωτάκουστα.
ΚΟΡ., δείχνοντας τον Πισθέταιρο.
Τί θα ᾽χει να κερδίσει αυτός,
αν μείνει εδώ,
ώστε μαζί μας ζώντας πια
420ή εχθρούς του να νικά ή καλό
να κάνει σ᾽ όσους αγαπά;
ΤΣΑ. Προβλέπει πλούτη κι αγαθά,
απίστευτα, απερίγραπτα·
από τα λόγια του θα δεις
πως όλα ανήκουνε σ᾽ εσέ,
και κοντινά κι αλαργινά.
ΚΟΡ. Μην του ᾽χει στρίψει; ΤΣΑ. Το μυαλό
που έχει αυτός δε λέγεται.
ΚΟΡ. Κι έχει ξυπνάδα το μυαλό;
430ΤΣΑ. Είν᾽ αλεπού, και τί αλεπού!
Μαριόλος, φίνος, πονηρός, ατσίδα.
ΚΟΡ. Πες του λοιπόν να μας τα πει.
Τα λόγια σου είναι σα φτερά,
που μ᾽ ανεβάζουνε ψηλά.