Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ

Νεφέλαι (427-475)


ΧΟ. λέγε νυν ἡμῖν ὅ τι σοι δρῶμεν θαρρῶν, ὡς οὐκ ἀτυχήσεις
ἡμᾶς τιμῶν καὶ θαυμάζων καὶ ζητῶν δεξιὸς εἶναι.
ΣΤ. ὦ δέσποιναι, δέομαι τοίνυν ὑμῶν τουτὶ πάνυ μικρόν,
430τῶν Ἑλλήνων εἶναί με λέγειν ἑκατὸν σταδίοισιν ἄριστον.
ΧΟ. ἀλλ᾽ ἔσται σοι τοῦτο παρ᾽ ἡμῶν· ὥστε τὸ λοιπόν γ᾽ ἀπὸ τουδὶ
ἐν τῷ δήμῳ γνώμας οὐδεὶς νικήσει πλείονας ἢ σύ.
ΣΤ. μή μοί γε λέγειν γνώμας μεγάλας· οὐ γὰρ τούτων ἐπιθυμῶ,
ἀλλ᾽ ὅσ᾽ ἐμαυτῷ στρεψοδικῆσαι καὶ τοὺς χρήστας διολισθεῖν.
435ΧΟ. τεύξει τοίνυν ὧν ἱμείρεις· οὐ γὰρ μεγάλων ἐπιθυμεῖς.
ἀλλὰ σεαυτὸν θαρρῶν παράδος τοῖς ἡμετέροις προπόλοισιν.
ΣΤ. δράσω ταῦθ᾽ ὑμῖν πιστεύσας· ἡ γὰρ ἀνάγκη με πιέζει
διὰ τοὺς ἵππους τοὺς κοππατίας καὶ τὸν γάμον ὅς μ᾽ ἐπέτριψεν.
νῦν οὖν [χρήσθων] ἀτεχνῶς ὅ τι βούλονται
440τουτὶ τοὐμὸν σῶμ᾽ αὐτοῖσιν
παρέχω, τύπτειν, πεινῆν, διψῆν,
αὐχμεῖν, ῥιγῶν, ἀσκὸν δείρειν,
εἴπερ τὰ χρέα διαφευξοῦμαι,
τοῖς τ᾽ ἀνθρώποις εἶναι δόξω
445θρασύς, εὔγλωττος, τολμηρός, ἴτης,
βδελυρός, ψευδῶν συγκολλητής,
εὑρησιεπής, περίτριμμα δικῶν,
κύρβις, κρόταλον, κίναδος, τρύμη,
μάσθλης, εἴρων, γλοιός, ἀλαζών,
450κέντρων, μιαρός, στρόφις, ἀργαλέος,
ματιολοιχός.
ταῦτ᾽ εἴ με καλοῦσ᾽ ἁπαντῶντες,
δρώντων ἀτεχνῶς ὅ τι χρῄζουσιν,
κεἰ βούλονται,
455νὴ τὴν Δήμητρ᾽ ἔκ μου χορδὴν
τοῖς φροντισταῖς παραθέντων.

ΧΟ. λῆμα μὲν πάρεστι τῷδέ γ᾽
οὐκ ἄτολμον, ἀλλ᾽ ἕτοιμον. ἴσθι δ᾽ ὡς
ταῦτα μαθὼν παρ᾽ ἐμοῦ κλέος οὐρανόμηκες
460ἐν βροτοῖσιν ἕξεις.
ΣΤ. τί πείσομαι;
ΧΟ. τὸν πάντα χρόνον μετ᾽ ἐμοῦ
ζηλωτότατον βίον ἀνθρώπων διάξεις.
465ΣΤ. ἆρά γε τοῦτ᾽ ἄρ᾽ ἐγώ ποτ᾽ ὄψομαι;
ΧΟ. ὥστε γέ σου πολλοὺς ἐπὶ ταῖσι θύραις ἀεὶ καθῆσθαι,
470βουλομένους ἀνακοινοῦσθαί τε καὶ εἰς λόγον ἐλθεῖν
πράγματα κἀντιγραφὰς πολλῶν ταλάντων
475ἄξια σῇ φρενὶ συμβουλευσομένους μετά σου.


ΚΟΡ. Λέγε τώρα με θάρρος λοιπόν τί ζητάς
από μας· να ᾽σαι σίγουρος ότι,
αν μας σέβεσαι κι αν μας τιμάς, αν ποθείς
ικανότητα, ευθύς θα την έχεις.
ΣΤΡ. Μια μικρούλα, κυράδες μου, χάρη από σας
θα ζητήσω· απ᾽ τους Έλληνες όλους
430να ᾽μαι ο πρώτος εγώ σ᾽ ευγλωττία· κι εκατό
στάδια πριν απ᾽ τους άλλους να τρέχω.
ΚΟΡ. Σου το δίνουμε τούτο το χάρισμα εμείς·
κι από τώρα, στη σύναξη μέσα
του λαού, δε θα εγκρίνονται γνώμες ποτέ
κανενός τόσες, όσες δικές σου.
ΣΤΡ. Μα μεγάλες δεν πρόκειται γνώμες εγώ
να τους λέω· τέτοιους πόθους δεν έχω·
ένα θέλω, στρεψόδικος να ᾽μαι, απ᾽ αυτούς
που χρωστώ να μπορώ να ξεφεύγω.
ΚΟΡ. Ναι λοιπόν, θα τα λάβεις αυτά που ποθείς·
δεν είναι άλλωστε τόσο σπουδαίο.
Τον εαυτό σου εμπιστέψου σε τούτους εδώ
τους δικούς μας ανθρώπους με θάρρος.
ΣΤΡ. Όπως λέτε θα κάμω· έχω πίστη σ᾽ εσάς·
σε μεγάλη με ρίξανε ανάγκη,
που με σφίγγει, η παντρειά που με ρήμαξε οϊμέ,
και τ᾽ αλόγατ᾽ αυτά τ᾽ αστεράτα.
Ό,τι θέλουνε τώρα ας με κάμουνε· νά,
440το κορμί μου τ᾽ αφήνω σ᾽ αυτούς·
ας πεινάσω, ας διψάσω, ας χορτάσω ξυλιές,
ας βρομήσω, ας παγώσω, ας με γδάρουν, ασκί
το πετσί μου ας το κάμουν, αρκεί
απ᾽ τα χρέη μου να ξεφύγω κι ο κόσμος για μένα να πει
πως αδείλιαστος κι εύγλωττος είμαι, είμ᾽ ασίκης, νταής,
αρχιψεύτης, σερέτης, με γλώσσα ροδάνι, χαλές,
όπου λόγια, όπου δίκες και νόμοι, ξεφτέρι, αλεπού,
μαλαγάνα, κρυφός, γλιστερός, δολερός,
450αργασμένο τομάρι, μαγάρα, στρυφνός, πονηρός,
αρχικάλπης.
Οι διαβάτες αν τέτοια στο δρόμο θα λένε για με,
ό,τι θέλουνε τότε ας με κάμουν οι εδώ,
μά τη Δήμητρα, κι αν
τους αρέσει, ας μου βγάλουν και τ᾽ άντερ᾽ αυτά, να τα φαν
οι σοφοί ερευνητές κοκορέτσι.

ΧΟΡ. Έχει θέληση και τόλμη
κι έχει προθυμία μεγάλη.
Στο Στρεψιάδη.
460Αν διδαχτείς από μας, θα ᾽χεις φήμη θεόρατη
σ᾽ όλο τον κόσμο.
ΣΤΡ. Πώς θα περνώ;
ΧΟΡ. Πάντα κοντά μας θα ζεις· τη δική σου ζωή
όλοι πολύ θα ζηλεύουν.
ΣΤΡ. Αχ, θ᾽ αξιωθώ τέτοιο πράμα να δω;
ΧΟΡ. Ναι, θα το δεις·
έξω απ᾽ την πόρτα σου κόσμος θα κάθεται πλήθος· θα θέλουνε
να κουβεντιάσουν μαζί σου, από σε συμβουλή να ζητήσουν
για σοβαρές, για χρημάτων πολλών υποθέσεις
470και να μιλήσουν μαζί σου για πράγματ᾽ αντάξια του νου σου.