[341d] Ούτε πρέπει, νομίζω, να λάβομε υπόψη πως ταξιδεύει μέσα στο ίδιο πλοίο και πρέπει γι᾽ αυτό να ονομαστεί ναύτης· επειδή κυβερνήτης ονομάζεται όχι γιατί ταξιδεύει, αλλά από την τέχνη του κι από την εξουσία που έχει επάνω στους ναύτες. Είναι αλήθεια. Και δεν υπάρχει για τον καθένα απ᾽ αυτούς κάτι που να του είναι συμφέρον; Υπάρχει βέβαια. Και ο σκοπός της τέχνης του καθενός δεν είναι αυτός: να ζητά και να παρέχει στον καθένα αυτό το συμφέρον του; Μάλιστα αυτός είναι. Και μήπως άραγε άλλο τίποτε είναι το συμφέρον κάθε τέχνης, παρά να ζητά να γίνεται όσο μπορεί πιο τέλεια; [341e] Τί εννοείς μ᾽ αυτή σου την ερώτηση; Νά, όπως, παραδείγματος χάριν, αν μ᾽ ερωτούσες: είναι αρκετό στο σώμα να είναι σώμα ή έχει ανάγκη κι από κάποιο άλλο πράγμα, θα σου απαντούσα ότι και παραέχει μάλιστα· και γι᾽ αυτό ακριβώς βρέθηκε η ιατρική τέχνη, γιατί το σώμα καμιά φορά αρρωσταίνει και δεν τη σηκώνει αυτή την κατάσταση· για να του παρέχει λοιπόν εκείνα που του συμφέρουν, βρέθηκε γι᾽ αυτό το σκοπό η τέχνη αυτή. Θα ᾽χα λοιπόν δίκιο να σου απαντούσα έτσι, ή όχι; Θα είχες. [342a] Τώρα σε ρωτώ· αυτή η ιατρική, ή όποια άλλη τέχνη, είναι αφ᾽ εαυτού της ελαττωματική και έχει ανάγκη από κανένα άλλο πράγμα ή από καμιάν άλλη ιδιότητα, καθώς τα μάτια έχουν ανάγκη από την όραση και τ᾽ αυτιά από την ακοή, και γι᾽ αυτό χρειάζονται κάποιαν άλλη τέχνη που να εξετάζει τί είναι εκείνο που τους χρειάζεται και να τους το παρέχει; Έχει λοιπόν κι αυτή η τέχνη κάποια έλλειψη και χρειάζεται κάθε τέχνη μιαν άλλη, που να εξετάζει το συμφέρον της, και πάλι αυτή η τελευταία κάποιαν άλλη τέτοια, κι έτσι δίχως τελειωμό; [342b] Ή αυτή η ίδια θα είναι αρκετή να φροντίζει για το δικό της συμφέρον; Ή ούτε του εαυτού της ούτε κανενός άλλου δεν έχει ανάγκη για να φροντίζει τί της συμφέρει στις ελλείψεις της, επειδή δεν υπάρχει καμιά έλλειψη ούτε ελάττωμα σε καμιά τέχνη, και ούτε ταιριάζει στην τέχνη να ζητά το συμφέρον κανενός άλλου πράγματος, παρά μόνον εκείνου που του είναι τέχνη, και η ίδια μένει πάντα αβλαβής, ακεραία και τελεία, ενόσω τουλάχιστο διατηρεί απείραχτη τη φυσική της υπόσταση; Και σκέψου, μ᾽ όλην εκείνη την ακριβολογία, αυτό είναι το σωστό ή μήπως τίποτε διαφορετικό; Αυτό είναι. [342c] Δεν επιδιώκει λοιπόν η ιατρική, είπα εγώ, το συμφέρον της ιατρικής, αλλά το συμφέρον του σώματος. Ναι. Ούτε η ιππευτική της ιππευτικής, αλλά των ίππων· ούτε καμιά άλλη τέχνη το δικό της το συμφέρον, γιατί ούτε έχει ανάγκη, αλλά εκείνου που του είναι τέχνη. Έτσι φαίνεται. Αλλ᾽ όμως, Θρασύμαχε, εξουσιάζουν οι τέχνες και είναι ανώτερες από κείνο που του είναι τέχνες; Εσυμφώνησε και σ᾽ αυτό, αν και με κάποια δυσκολία. Καμιά λοιπόν επιστήμη δεν αποβλέπει στο συμφέρον του ισχυροτέρου, ούτε το επιβάλλει αυτό, αλλ᾽ απεναντίας στο συμφέρον εκείνου που είναι ο ασθενέστερος και [342d] που τον έχει στην εξουσία της. Έμεινε στο τέλος σύμφωνος και σ᾽ αυτό, αν και προσπάθησε να φέρει κάποιες αντιρρήσεις. Έτσι λοιπόν, εξακολούθησα εγώ, κανείς γιατρός, όσο είναι πραγματικός γιατρός, δεν αποβλέπει στο δικό του το συμφέρον, ούτε το επιβάλλει αυτό, μα στο συμφέρον του αρρώστου· γιατί παραδεχτήκαμε πως ο αληθινός ο γιατρός έχει στη δικαιοδοσία του τα σώματα και δεν είναι χρηματιστής έξαφνα· δεν το παραδεχτήκαμε αλήθεια; Μάλιστα. Επίσης και ο κυβερνήτης ο πραγματικός, πως είναι αρχηγός των ναυτών κι όχι ναύτης. [342e] Κι αυτό το παραδεχτήκαμε. Δε θα κοιτάξει λοιπόν ούτε θα προστάξει ένας τέτοιος κυβερνήτης και αρχηγός εκείνο που συμφέρει στον κυβερνήτη και στον αρχηγό, μα εκείνο που συμφέρει σ᾽ αυτόν που τον έχει στην εξουσία του, δηλαδή στο ναύτη. Εσυμφώνησε μόλις και μετά βίας. Επομένως, Θρασύμαχε, κάθε ένας που είναι αρχηγός, και όσο είναι τέτοιος, δεν αποβλέπει ούτε επιβάλλει το δικό του το συμφέρον, αλλά το συμφέρον του υποτακτικού, εκείνου που τον έχει στην εξουσία του· και καθώς έχει πάντα εμπρός στα μάτια του τί του συμφέρει και τί του χρειάζεται, κανονίζει σύμφωνα με αυτό όλες του τις πράξεις και όλους του τους λόγους.
|