Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας
Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7
ΑΡΡΙΑΝΟΣ
Ἀλεξάνδρου Ἀνάβασις (5.9.1-5.10.4)
[5.9.1] Καὶ Ἀλέξανδρός τε κατεστρατοπέδευσεν ἐπὶ τῇ ὄχθῃ τοῦ Ὑδάσπου, καὶ Πῶρος κατὰ τὴν ἀντιπέρας ὄχθην ὤφθη ξὺν πάσῃ τῇ στρατιᾷ καὶ τῶν ἐλεφάντων τῷ στίφει. ταύτῃ μὲν δὴ ᾗ κατεστρατοπεδευκότα εἶδεν Ἀλέξανδρον αὐτὸς μένων ἐφύλαττε τὸν πόρον· ὅσα δὲ ἄλλα τοῦ ποταμοῦ εὐπορώτερα, ἐπὶ ταῦτα φρουρὰς διαπέμψας καὶ ἡγεμόνας ἐπιστήσας ἑκάστοις εἴργειν ἐπενόει [ἀπὸ] τοῦ πόρου τοὺς Μακεδόνας. [5.9.2] ταῦτα δὲ ὁρῶντι Ἀλεξάνδρῳ κινητέα καὶ αὐτῷ ἐδόκει ἡ στρατιὰ πολλαχῇ, ὡς τὸν Πῶρον ἀμφίβολον γίνεσθαι. διελὼν δὴ ἐς πολλὰ τὸν στρατὸν τοὺς μὲν αὐτὸς ἄλλῃ καὶ ἄλλῃ ἦγε τῆς χώρας τὰ μὲν πορθῶν ὅσα πολέμια, τὰ δὲ σκοπῶν ὅπῃ εὐπορώτερος αὐτῷ ὁ ποταμὸς φανεῖται, τοὺς δὲ, τῶν ἡγεμόνων ἄλλοις [καὶ] ἄλλους ἐπιτάξας, καὶ αὐτοὺς πολλαχῇ διέπεμπε. [5.9.3] σῖτος δὲ αὐτῷ πάντοθεν ἐκ τῆς ἐπὶ τάδε τοῦ Ὑδάσπου χώρας ἐς τὸ στρατόπεδον ξυνεκομίζετο, ὡς δῆλον εἶναι τῷ Πώρῳ ὅτι ἐγνωκὼς εἴη προσλιπαρεῖν τῇ ὄχθῃ, ἔστε τὸ ὕδωρ τοῦ ποταμοῦ μεῖον γενόμενον τοῦ χειμῶνος πολλαχῇ παραδοῦναί οἱ τὸν πόρον· τά τε πλοῖα αὐτῷ ἄλλῃ καὶ ἄλλῃ παραπλέοντα καὶ αἱ διφθέραι τῆς κάρφης ἐμπιπλάμεναι καὶ ἡ ὄχθη πᾶσα πλήρης φαινομένη τῇ μὲν ἱππέων, τῇ δὲ πεζῶν, οὐκ εἴα ἠρεμεῖν τὸν Πῶρον, οὐδὲ ἕν τι ἐπιλεξάμενον ἐς φυλακὴν ξύμφορον ἐς τοῦτο ἐκ πάντων παρασκευάζεσθαι. [5.9.4] ἄλλως τε ἐν μὲν τῷ τότε οἱ ποταμοὶ πάντες οἱ Ἰνδικοὶ πολλοῦ τε ὕδατος καὶ θολεροῦ ἔρρεον καὶ ὀξέος τοῦ ῥεύματος· ἦν γὰρ ὥρα ἔτους ᾗ μετὰ τροπὰς μάλιστα ‹τὰς› ἐν θέρει τρέπεται ὁ ἥλιος· ταύτῃ δὲ τῇ ὥρᾳ ὕδατά τε ἐξ οὐρανοῦ ἀθρόα τε καταφέρεται ἐς τὴν γῆν τὴν Ἰνδικὴν καὶ αἱ χιόνες αἱ τοῦ Καυκάσου, ἔνθενπερ τῶν πολλῶν ποταμῶν αἱ πηγαί εἰσι, κατατηκόμεναι αὔξουσιν αὐτοῖς τὸ ὕδωρ ἐπὶ μέγα· χειμῶνος δὲ ἔμπαλιν ἴσχουσιν ὀλίγοι τε γίγνονται καὶ καθαροὶ ἰδεῖν καὶ ἔστιν ὅπου περάσιμοι, πλήν γε δὴ τοῦ Ἰνδοῦ καὶ Γάγγου καὶ τυχὸν καὶ ἄλλου του· ἀλλ᾽ ὅ γε Ὑδάσπης περατὸς γίνεται. |
[5.9.1] Ο Αλέξανδρος στρατοπέδευσε στην όχθη του Υδάσπη. Από την αντικρινή όχθη έγινε ορατός και ο Πώρος με όλο τον στρατό και το πλήθος των ελεφάντων του. Εκεί που είδε τον Αλέξανδρο να έχει στρατοπεδεύσει, έμεινε ο ίδιος και φύλαγε το πέρασμα, ενώ σε όσα άλλα σημεία του ποταμού που ήταν το πέρασμα πιο ευκολοδιάβατο, απέστειλε φρουρές και τοποθέτησε στο καθένα διοικητές· σχεδίαζε να εμποδίσει το πέρασμα στους Μακεδόνες. [5.9.2] Όταν παρατήρησε αυτά ο Αλέξανδρος, έκρινε ότι έπρεπε να κινήσει και αυτός τον στρατό του προς πολλές κατευθύνσεις ώστε να κρατήσει τον Πώρο σε αβεβαιότητα. Διαίρεσε λοιπόν τον στρατό του σε πολλά τμήματα, και άλλα οδηγούσε ο ίδιος προς διάφορα μέρη της περιοχής λεηλατώντας τα εχθρικά και εξετάζοντας συγχρόνως, πού φαινόταν ο ποταμός πιο ευκολοδιάβατος· σε άλλα πάλι τμήματα του στρατού τοποθέτησε ξεχωριστούς διοικητές και τους απέστειλε προς διαφορετικές κατευθύνσεις. [5.9.3] Από όλα τα μέρη που ήταν στην από δω μεριά του Υδάσπη άρχισαν να φέρνουν στο στρατόπεδό του σιτάρι, ώστε να καταστεί φανερό στον Πώρο ότι ο Αλέξανδρος είχε πάρει την απόφαση να παραμείνει στην όχθη, έως ότου λιγοστέψει το νερό του ποταμού κατά τον χειμώνα και του επιτρέψει το πέρασμα σε πολλά σημεία. Και τα πλοία του Αλεξάνδρου που αλλάζοντας κάθε τόσο πορεία έπλεαν εκεί κοντά και οι δερμάτινες σχεδίες που ήταν γεμάτες με ξερό χορτάρι, καθώς και η όχθη ολόκληρη που φαινόταν γεμάτη αλλού με ιππείς και αλλού με πεζούς, δεν επέτρεπαν στον Πώρο να ησυχάσει ούτε και να επιλέξει μια θέση κατάλληλη για να τη φυλάξει και να ετοιμασθεί σε αυτήν με όλα τα μέσα που διέθετε. [5.9.4] Άλλωστε, όλοι οι ινδικοί ποταμοί έρρεαν τότε με πολύ θολό νερό και είχαν ορμητικό το ρεύμα τους, επειδή ήταν η εποχή του έτους κατά την οποία έχει ο ήλιος τις θερινές τροπές του. Κατά την εποχή αυτή πέφτει άφθονο νερό στην ινδική γη από τον ουρανό και το χιόνι που λιώνει του Καυκάσου, από όπου πηγάζουν οι περισσότεροι ποταμοί, αυξάνει σημαντικά την υδάτινη ποσότητά τους. Αντίθετα κατά τον χειμώνα οι ποταμοί περιορίζονται, γίνονται πιο μικροί και φαίνονται καθαροί και σε μερικά μέρη διαβατοί, εκτός βέβαια από τον Ινδό και τον Γάγγη, ίσως και κανένα άλλο. Αλλά τον Υδάσπη μπορεί κανείς να τον περάσει. |