Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ

Ἱστορίαι (3.89.1-3.91.6)

[3.89.1] Τοῦ δ᾽ ἐπιγιγνομένου θέρους Πελοποννήσιοι καὶ οἱ ξύμμαχοι μέχρι μὲν τοῦ Ἰσθμοῦ ἦλθον ὡς ἐς τὴν Ἀττικὴν ἐσβαλοῦντες, Ἄγιδος τοῦ Ἀρχιδάμου ἡγουμένου Λακεδαιμονίων βασιλέως, σεισμῶν δὲ γενομένων πολλῶν ἀπετράποντο πάλιν καὶ οὐκ ἐγένετο ἐσβολή. [3.89.2] καὶ περὶ τούτους τοὺς χρόνους, τῶν σεισμῶν κατεχόντων, τῆς Εὐβοίας ἐν Ὀροβίαις ἡ θάλασσα ἐπανελθοῦσα ἀπὸ τῆς τότε οὔσης γῆς καὶ κυματωθεῖσα ἐπῆλθε τῆς πόλεως μέρος τι, καὶ τὸ μὲν κατέκλυσε, τὸ δ᾽ ὑπενόστησε, καὶ θάλασσα νῦν ἐστὶ πρότερον οὖσα γῆ· καὶ ἀνθρώπους διέφθειρεν ὅσοι μὴ ἐδύναντο φθῆναι πρὸς τὰ μετέωρα ἀναδραμόντες. [3.89.3] καὶ περὶ Ἀταλάντην τὴν ἐπὶ Λοκροῖς τοῖς Ὀπουντίοις νῆσον παραπλησία γίγνεται ἐπίκλυσις, καὶ τοῦ τε φρουρίου τῶν Ἀθηναίων παρεῖλε καὶ δύο νεῶν ἀνειλκυσμένων τὴν ἑτέραν κατέαξεν. [3.89.4] ἐγένετο δὲ καὶ ἐν Πεπαρήθῳ κύματος ἐπαναχώρησίς τις, οὐ μέντοι ἐπέκλυσέ γε· καὶ σεισμὸς τοῦ τείχους τι κατέβαλε καὶ τὸ πρυτανεῖον καὶ ἄλλας οἰκίας ὀλίγας. [3.89.5] αἴτιον δ᾽ ἔγωγε νομίζω τοῦ τοιούτου, ᾗ ἰσχυρότατος ὁ σεισμὸς ἐγένετο, κατὰ τοῦτο ἀποστέλλειν τε τὴν θάλασσαν καὶ ἐξαπίνης πάλιν ἐπισπωμένην βιαιότερον τὴν ἐπίκλυσιν ποιεῖν· ἄνευ δὲ σεισμοῦ οὐκ ἄν μοι δοκεῖ τὸ τοιοῦτο ξυμβῆναι γενέσθαι.
[3.90.1] Τοῦ δ᾽ αὐτοῦ θέρους ἐπολέμουν μὲν καὶ ἄλλοι, ὡς ἑκάστοις ξυνέβαινεν, ἐν τῇ Σικελίᾳ καὶ αὐτοὶ οἱ Σικελιῶται ἐπ᾽ ἀλλήλους στρατεύοντες καὶ οἱ Ἀθηναῖοι ξὺν τοῖς σφετέροις ξυμμάχοις· ἃ δὲ λόγου μάλιστα ἄξια ἢ μετὰ τῶν Ἀθηναίων οἱ ξύμμαχοι ἔπραξαν ἢ πρὸς τοὺς Ἀθηναίους οἱ ἀντιπόλεμοι, τούτων μνησθήσομαι. [3.90.2] Χαροιάδου γὰρ ἤδη τοῦ Ἀθηναίων στρατηγοῦ τεθνηκότος ὑπὸ Συρακοσίων πολέμῳ Λάχης ἅπασαν ἔχων τῶν νεῶν τὴν ἀρχὴν ἐστράτευσε μετὰ τῶν ξυμμάχων ἐπὶ Μυλὰς τὰς Μεσσηνίων. ἔτυχον δὲ δύο φυλαὶ ἐν ταῖς Μυλαῖς τῶν Μεσσηνίων φρουροῦσαι καί τινα καὶ ἐνέδραν πεποιημέναι τοῖς ἀπὸ τῶν νεῶν. [3.90.3] οἱ δὲ Ἀθηναῖοι καὶ οἱ ξύμμαχοι τούς τε ἐκ τῆς ἐνέδρας τρέπουσι καὶ διαφθείρουσι πολλούς, καὶ τῷ ἐρύματι προσβαλόντες ἠνάγκασαν ὁμολογίᾳ τήν τε ἀκρόπολιν παραδοῦναι καὶ ἐπὶ Μεσσήνην ξυστρατεῦσαι. [3.90.4] καὶ μετὰ τοῦτο ἐπελθόντων οἱ Μεσσήνιοι τῶν τε Ἀθηναίων καὶ τῶν ξυμμάχων προσεχώρησαν καὶ αὐτοί, ὁμήρους τε δόντες καὶ τὰ ἄλλα πιστὰ παρασχόμενοι.
[3.91.1] Τοῦ δ᾽ αὐτοῦ θέρους οἱ Ἀθηναῖοι τριάκοντα μὲν ναῦς ἔστειλαν περὶ Πελοπόννησον, ὧν ἐστρατήγει Δημοσθένης τε ὁ Ἀλκισθένους καὶ Προκλῆς ὁ Θεοδώρου, ἑξήκοντα δὲ ἐς Μῆλον καὶ δισχιλίους ὁπλίτας· ἐστρατήγει δὲ αὐτῶν Νικίας ὁ Νικηράτου. [3.91.2] τοὺς γὰρ Μηλίους ὄντας νησιώτας καὶ οὐκ ἐθέλοντας ὑπακούειν οὐδὲ ἐς τὸ αὑτῶν ξυμμαχικὸν ἰέναι ἐβούλοντο προσαγαγέσθαι. [3.91.3] ὡς δὲ αὐτοῖς δῃουμένης τῆς γῆς οὐ προσεχώρουν, ἄραντες ἐκ τῆς Μήλου αὐτοὶ μὲν ἔπλευσαν ἐς Ὠρωπὸν τῆς Γραϊκῆς, ὑπὸ νύκτα δὲ σχόντες εὐθὺς ἐπορεύοντο οἱ ὁπλῖται ἀπὸ τῶν νεῶν πεζῇ ἐς Τάναγραν τῆς Βοιωτίας. [3.91.4] οἱ δὲ ἐκ τῆς πόλεως πανδημεὶ Ἀθηναῖοι, Ἱππονίκου τε τοῦ Καλλίου στρατηγοῦντος καὶ Εὐρυμέδοντος τοῦ Θουκλέους, ἀπὸ σημείου ἐς τὸ αὐτὸ κατὰ γῆν ἀπήντων. [3.91.5] καὶ στρατοπεδευσάμενοι ταύτην τὴν ἡμέραν ἐν τῇ Τανάγρᾳ ἐδῄουν καὶ ἐνηυλίσαντο. καὶ τῇ ὑστεραίᾳ μάχῃ κρατήσαντες τοὺς ἐπεξελθόντας τῶν Ταναγραίων καὶ Θηβαίων τινὰς προσβεβοηθηκότας καὶ ὅπλα λαβόντες καὶ τροπαῖον στήσαντες ἀνεχώρησαν, οἱ μὲν ἐς τὴν πόλιν, οἱ δὲ ἐπὶ τὰς ναῦς. [3.91.6] καὶ παραπλεύσας ὁ Νικίας ταῖς ἑξήκοντα ναυσὶ τῆς Λοκρίδος τὰ ἐπιθαλάσσια ἔτεμε καὶ ἀνεχώρησεν ἐπ᾽ οἴκου.

[3.89.1] Το επόμενο καλοκαίρι οι Πελοποννήσιοι, με αρχηγό τον Άγι του Αρχιδάμου, βασιλέα των Λακεδαιμονίων, προχώρησαν ώς τον Ισθμό με σκοπό να κάνουν εισβολή στην Αττική. Αλλά επειδή έγιναν πολλοί σεισμοί γύρισαν πίσω και δεν πραγματοποιήθηκε η εισβολή. [3.89.2] Εκείνες τις μέρες που γινόνταν οι σεισμοί, η θάλασσα τραβήχτηκε από την ακτή της Οροβίας στην Εύβοια και ύστερα σηκώθηκε σε μεγάλο κύμα που χύθηκε επάνω στην πολιτεία και την σκέπασε. Υποχώρησε μετά, αλλά όχι απ᾽ όλη την περιοχή. Έτσι έγινε θάλασσα μέρος που πριν ήταν στεριά. Όσοι κάτοικοι δεν πρόφτασαν να τρέξουν στα ψηλώματα πνίγηκαν. [3.89.3] Το ίδιο έγινε και στο νησί Αταλάντη που βρίσκεται κοντά στις ακτές των Οπουντίων Λοκρών. Το κύμα κατάστρεψε ένα μέρος του φρουρίου των Αθηναίων και τσάκισε ένα από τα δύο καράβια που τα είχαν σύρει στην στεριά. [3.89.4] Και στην Πεπάρηθο υποχώρησε η θάλασσα, αλλά δεν έγινε παλιρροιακό κύμα. Έγινε όμως σεισμός που κατάστρεψε ένα μέρος του τείχους, το πρυτανείο και λίγα σπίτια. [3.89.5] Αιτία του φαινομένου αυτού είναι, καθώς εγώ νομίζω, ο σεισμός. Εκεί όπου είναι πιο δυνατός διώχνει τα νερά απ᾽ την στεριά και τα ξαναφέρνει πίσω σαν μεγάλο ορμητικό κύμα. Δεν νομίζω ότι χωρίς σεισμό μπορεί να συμβεί ένα τέτοιο πράγμα.
[3.90.1] Το ίδιο καλοκαίρι έγιναν διάφορες μάχες στην Σικελία μεταξύ των πολιτειών της Σικελίας που ήσαν εμπόλεμες. Έλαβαν μέρος και οι Αθηναίοι με τους συμμάχους τους. Θα ιστορήσω μόνο τις άξιες λόγου επιχειρήσεις, εκείνες που έκαναν οι Αθηναίοι με τους συμμάχους τους ή οι εχθροί τους εναντίον των Αθηναίων. [3.90.2] Ο Αθηναίος στρατηγός Χαροιάδης είχε σκοτωθεί σε μάχη με τους Συρακουσίους κι έτσι ο Λάχης ήταν μόνος αρχηγός του στόλου. Εξεστράτευσε με τους συμμάχους του εναντίον του φρουρίου των Μυλών που ανήκει στους Μεσσηνίους. Ο τόπος έτυχε να φρουρείται από δύο μονάδες Μεσσηνίων που είχαν στήσει και ενέδρες στους Αθηναίους οι οποίοι θα έκαναν απόβαση. [3.90.3] Οι Αθηναίοι και οι σύμμαχοί τους νίκησαν όσους ήσαν στις ενέδρες και σκότωσαν πολλούς. Ύστερα έκαναν επίθεση εναντίον του φρουρίου και ανάγκασαν την φρουρά να τους παραδώσει την Ακρόπολη και να εκστρατεύσει μαζί τους εναντίον της Μεσσήνης [3.90.4] η οποία, όταν είδε ότι οι Αθηναίοι και οι σύμμαχοί τους είχαν πλησιάσει, προσχώρησε δίνοντας ομήρους και άλλες εγγυήσεις.
[3.91.1] Το ίδιο καλοκαίρι οι Αθηναίοι έστειλαν γύρω από την Πελοπόννησο τριάντα καράβια με στρατηγούς τον Δημοσθένη του Αλκισθένους και τον Προκλή του Θεοδώρου. Έστειλαν άλλα εξήντα καράβια, με δύο χιλιάδες οπλίτες, στην Μήλο, με στρατηγό τον Νικία του Νικηράτου. [3.91.2] Οι Μήλιοι, παρόλον ότι ήσαν νησιώτες, δεν έστεργαν να υποταχθούν στους Αθηναίους ούτε να μπουν στην συμμαχία τους κι οι Αθηναίοι είχαν αποφασίσει να τους επιβληθούν. [3.91.3] Ρήμαξαν την γη τους, αλλά οι Μήλιοι δεν υποκύψαν. Τότε ο στόλος έφυγε και πήγε στον Ωρωπό της Γραϊκής, όπου έφτασε νύχτα. Οι οπλίτες αποβιβάστηκαν και προχώρησαν αμέσως πεζή προς την Τανάγρα της Βοιωτίας. [3.91.4] Ταυτόχρονα ειδοποιήθηκε με σήματα και ξεκίνησε από την Αθήνα, πεζή, ολόκληρη η διαθέσιμη στρατιωτική δύναμη με αρχηγούς τον Ιππόνικο του Καλλίου και τον Ευρυμέδοντα του Θουκλέους και ενώθηκε με τους άλλους. [3.91.5] Την ίδια μέρα έστησαν στρατόπεδο στην γη της Τανάγρας, την ρήμαξαν και διανυκτέρευσαν εκεί. Την επομένη οι Ταναγραίοι έκαναν έξοδο με μερικούς Θηβαίους που είχαν έρθει να τους βοηθήσουν. Οι Αθηναίοι τους νίκησαν, πήραν τα όπλα των νεκρών, έστησαν τρόπαιο κι έφυγαν. Γύρισαν στην Αθήνα και οι άλλοι στα καράβια. [3.91.6] Ο Νικίας, παραπλέοντας τις ακτές με τα εξήντα καράβια ρήμαξε τα παραθαλάσσια της Λοκρίδος και γύρισε στην Αθήνα.