[3.86.1] Καθώς τελείωνε αυτό το καλοκαίρι, οι Αθηναίοι έστειλαν είκοσι καράβια στην Σικελία. Στρατηγοί ήσαν ο Λάχης του Μελανώπου και ο Χαροιάδης του Ευφιλήτου. [3.86.2] Είχε αρχίσει πόλεμος μεταξύ Συρακουσίων και Λεοντίνων. Οι Συρακούσιοι είχαν συμμάχους όλες τις άλλες δωρικές πολιτείες (εκτός από την Καμάρινα) οι οποίες, απ᾽ την αρχή του πολέμου είχαν κάνει συμμαχία με τους Λακεδαιμονίους χωρίς, όμως, να λάβουν μέρος στις εχθροπραξίες. Σύμμαχοι των Λεοντίνων ήσαν η Καμάρινα και οι χαλκιδικές πολιτείες. Από τις πολιτείες της Ιταλίας, οι Λοκροί ήσαν σύμμαχοι των Συρακουσίων, ενώ οι Ρηγίνοι, ομογενείς των Λεοντίνων, ήσαν με το μέρος τους. [3.86.3] Οι Λεοντίνοι και οι σύμμαχοί τους είχαν στείλει πρεσβεία στην Αθήνα και, θυμίζοντας στους Αθηναίους ότι είχαν παλιά συμμαχία και ότι ήσαν Ίωνες, τους έπεισαν να στείλουν ναυτική δύναμη, επειδή οι Συρακούσιοι είχαν αποκλείσει τους Λεοντίνους και από στεριά και από θάλασσα. [3.86.4] Οι Αθηναίοι έστειλαν τα καράβια δηλώνοντας φανερά ότι το έκαναν επειδή είχαν κοινή καταγωγή με τους Λεοντίνους, αλλά στην πραγματικότητα επειδή ήθελαν να εμποδίζουν τον ανεφοδιασμό της Πελοποννήσου με σιτάρι από την Σικελία. Ήθελαν, επίσης, να αντιληφθούν, με την δοκιμή αυτή, αν θα μπορούσαν να επιβάλουν την κυριαρχία τους στην Σικελία. [3.86.5] Εγκαταστάθηκαν, λοιπόν, στο Ρήγιο της Ιταλίας και άρχισαν να πολεμούν βοηθώντας τους συμμάχους τους. Έτσι τέλειωσε το καλοκαίρι.
[3.87.1] Τον επόμενο χειμώνα η επιδημία ξανάρθε για δεύτερη φορά στην Αθήνα. Δεν είχε ποτέ εξαφανιστεί εντελώς, αλλά είχε σημειώσει ύφεση. [3.87.2] Την δεύτερη φορά κράτησε ένα χρόνο, ενώ την πρώτη φορά είχε κρατήσει δύο χρόνια. Τίποτε δεν κλόνισε περισσότερο το ηθικό των Αθηναίων και δεν μείωσε την στρατιωτική τους δύναμη όσο η επιδημία. [3.87.3] Τουλάχιστον τέσσερις χιλιάδες τετρακόσιοι οπλίτες και τριακόσιοι ιππείς πέθαναν απ᾽ την αρρώστια. Απ᾽ τον πολύ λαό ήταν αδύνατο να εξακριβωθεί πόσοι πέθαναν. [3.87.4] Την ίδια εποχή έγιναν πολλοί σεισμοί στην Αθήνα, στην Εύβοια και στην Βοιωτία και ιδιαίτερα στον βοιωτικό Ορχομενό.
[3.88.1] Τον ίδιο χειμώνα, οι Αθηναίοι που ήσαν στην Σικελία, πήγαν μαζί με τους Ρηγίνους στα νησιά τα ονομαζόμενα του Αιόλου. Απόβαση δεν μπορεί να γίνει εκεί το καλοκαίρι, γιατί δεν έχουν νερό. [3.88.2] Τα νησιά τα κατοικούν οι Λιπαραίοι, άποικοι της Κνίδου. Κατοικούν σ᾽ ένα από τα νησιά, όχι πολύ μεγάλο, που ονομάζεται Λιπάρα. Από εκεί πηγαίνουν στα άλλα, την Διδύμη, την Στρογγύλη και την Ιερά, και τα καλλιεργούν. [3.88.3] Οι ντόπιοι πιστεύουν ότι ο Ήφαιστος έχει το εργαστήρι του στην Ιερά, γιατί την νύχτα βγαίνουν από εκεί φλόγες μεγάλες και την ημέρα βγαίνει καπνός. Τα νησιά βρίσκονται στ᾽ ανοιχτά της ακτής των Σικελών και των Μεσσηνίων που ήσαν σύμμαχοι των Συρακουσών. [3.88.4] Οι Αθηναίοι ρήμαξαν τα χωράφια τους, κι όταν είδαν ότι παρ᾽ όλ᾽ αυτά οι νησιώτες δεν προσχωρούσαν, γύρισαν στο Ρήγιο. Έτσι τέλειωσε ο χειμώνας και μαζί ο πέμπτος χρόνος του πολέμου που ιστορεί ο Θουκυδίδης.