[1.15.1] Τέτοια τα βάσανά της, τέτοια τα λόγια της καθώς αποζητούσε του έρωτα τ᾽ όνομα. Στο μεταξύ ο Δόρκων, ο γελαδάρης που είχε ανεβάσει τον Δάφνη και τον τράγο από το λάκκο —παλικαράκι που είχε αρχίσει να βγάζει γένια κι ήξερε και τα ονόματα και τα καμώματα του έρωτα— είχε ερωτευτεί τη Χλόη ευθύς από κείνη τη μέρα, και με κάθε μέρα που περνούσε φλογιζόταν όλο και παραπάνω η καρδιά του. Τον Δάφνη δεν τον λογάριαζε, θεωρώντας τον παιδί, κι ήταν αποφασισμένος να πετύχει το σκοπό του είτε με το καλό είτε με το ζόρι. [1.15.2] Στην αρχή λοιπόν τους έφερε δώρα: στον Δάφνη μια φλογέρα γελαδάρη, που ᾽χε εννιά καλάμια δεμένα με χαλκό αντί για κερί· και στη Χλόη μια προβιά από ελάφι σαν αυτές που φοράν οι Βάκχες, με χρώματα σα ζωγραφιστά. [1.15.3] Ύστερα απ᾽ αυτό τον νόμιζαν φίλο τους. Εκείνος ωστόσο άρχισε λίγο-λίγο να δείχνει αδιαφορία για τον Δάφνη, ενώ στη Χλόη έφερνε κάθε μέρα πότε ένα τρυφερό τυρί, πότε ένα στεφάνι από λουλούδια, πότε ένα καλογινωμένο μήλο. Μια φορά μάλιστα της έφερε κι ένα νιογέννητο μοσχαράκι, ένα χρυσωμένο κύπελλο και μικρά πουλάκια του βουνού. Η Χλόη, αμάθητη από ερωτικά τερτίπια, χαιρόταν παίρνοντας τα δώρα, κι ακόμα περισσότερο χαιρόταν γιατί έτσι μπορούσε να κάνει η ίδια δώρα στον Δάφνη. [1.15.4] Κάποτε λοιπόν —γιατί έπρεπε πια να μάθει κι αυτός του έρωτα τα καμώματα— έβαλε στοίχημα ο Δάφνης με τον Δόρκωνα, ποιός από τους δυο ήταν πιο ωραίος. Κριτής ήταν η Χλόη, και το βραβείο του νικητή θα ᾽ταν ένα φιλί της. Πρώτος μίλησε ο Δόρκων με τ᾽ ακόλουθα λόγια:
[1.16.1] «Εγώ, κοπέλα μου, είμαι πιο ψηλός από τον Δάφνη. Έπειτα είμαι γελαδάρης ενώ αυτός είναι γιδάς, γι᾽ αυτό και αξίζω τόσο περισσότερο από κείνον, όσο οι αγελάδες από τις γίδες. Άλλωστε είμαι άσπρος σαν το γάλα και πυρρόξανθος σαν το σπαρτό πριν απ᾽ το θέρος, και μ᾽ έθρεψε μάνα — όχι ζώο. [1.16.2] Ενώ τούτος δω είναι κοντός, σπανός σα γυναίκα και μαυριδερός σα λύκος. Κι ακόμα, από το να βόσκει τράγους βρομάει φριχτά τραγίλα, κι είναι και τόσο φτωχός που μήτε σκύλο δεν έχει να ταΐσει. Κι αν, όπως λένε, γίδα είναι που τον βύζαξε, καμιά διαφορά δεν έχει από τα γίδια». [1.16.3] Αυτά κι άλλα παρόμοια είπε ο Δόρκων. Ύστερα μίλησε ο Δάφνης: «Εμένα μ᾽ έθρεψε γίδα, όπως ακριβώς και τον Δία, και βόσκω τράγους πιο μεγάλους από τουτουνού τις αγελάδες. Και καθόλου δε βρομάω από δαύτους, αφού μήτε ο Παν βρομάει, που είναι πιότερο τράγος από άνθρωπος. [1.16.4] Μου φτάνει το τυρί και το ψωμί της σούβλας και τ᾽ άσπρο κρασί — ό,τι έχουν οι πλούσιοι χωριανοί. Γένια δεν έχω, αλλά μήπως έχει ο Διόνυσος; Μελαχρινός είμαι, αλλά μήπως δεν είναι κι ο υάκινθος; Κι όμως ο Διόνυσος ξεπερνάει τους Σατύρους, κι ο υάκινθος τα κρίνα. [1.16.5] Τούτος δω είναι κοκκινοτρίχης σαν αλεπού, μουσάτος σαν τράγος κι άσπρος σαν τις γυναίκες της πόλης. Κι αν είναι φιλί να δώσεις, σε μένα θα φιλήσεις στόμα, ενώ σ᾽ αυτόν τις τρίχες του γενιού. Και θυμήσου, κοπέλα, ότι και σένα προβατίνα σ᾽ έθρεψε — κι όμως είσαι ωραία».
[1.17.1] Πιο πολύ δεν ήθελε η Χλόη. Ευχαριστημένη με τον καλό λόγο —χώρια που από καιρό ποθούσε να φιλήσει τον Δάφνη— πετάχτηκε και του ᾽δωσε ένα φιλί δίχως βέβαια πείρα και τέχνη, αλλά τέτοιο που ν᾽ ανάβει τα σωθικά. [1.17.2] Ο Δόρκων έφυγε πονεμένος, αποζητώντας άλλον τρόπο για να ικανοποιήσει τον έρωτά του. Ο Δάφνης ωστόσο, σα να μην είχε πάρει φιλί αλλά δαγκωματιά, σκυθρώπασεν ευθύς. Από τότε ένιωθε συχνά ρίγος, κι έβαζε το χέρι στην καρδιά του που χτυπούσε. Ήθελε να βλέπει τη Χλόη, συνάμα όμως γινόταν κατακόκκινος όταν την έβλεπε. [1.17.3] Τότε πρωτοάρχισε να θαυμάζει τα μαλλιά της γιατί ήταν ξανθά, τα μάτια της γιατί ήταν μεγάλα σαν της αγελάδας, το πρόσωπό της γιατί ήταν στ᾽ αλήθεια πιο άσπρο κι από το κατσικίσιο γάλα — λες και, τυφλός ως τότε, για πρώτη φορά αποχτούσε μάτια. [1.17.4] Μόλις που γευόταν πια το φαγητό· όσο για πιοτό, με το ζόρι έβρεχε τα χείλια του. Έγινε αμίλητος, αυτός που πρωτύτερα φλυαρούσε κι από τα τριζόνια πιο πολύ· αργοκίνητος, αυτός που ήταν πιο πηδηχτός κι από τα γίδια. Άρχισε να παραμελεί το κοπάδι, πέταξε τη φλογέρα, το δέρμα του έγινε πιο χλωμό κι από το χορτάρι του καλοκαιριού. Μονάχα με τη Χλόη γινόταν ομιλητικός. Κι όποτε πάλι λάχαινε να βρεθεί μακριά της μονολογούσε με τέτοια λόγια: