Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΘΕΟΚΡΙΤΟΣ

Εἰδύλλια (24.30-24.63)


30 τὼ δ᾽ αὖτε σπείραισιν ἑλισσέσθην περὶ παῖδα
ὀψίγονον, γαλαθηνὸν ὑπὸ τροφῷ, αἰὲν ἄδακρυν·
ἂψ δὲ πάλιν διέλυον, ἐπεὶ μογέοιεν, ἀκάνθας
δεσμοῦ ἀναγκαίου πειρώμενοι ἔκλυσιν εὑρεῖν.
Ἀλκμήνα δ᾽ ἄκουσε βοᾶς καὶ ἐπέγρετο πράτα·
35 «ἄνσταθ᾽, Ἀμφιτρύων· ἐμὲ γὰρ δέος ἴσχει ὀκνηρόν·
ἄνστα, μηδὲ πόδεσσι τεοῖς ὑπὸ σάνδαλα θείης.
οὐκ ἀίεις, παίδων ὁ νεώτερος ὅσσον ἀυτεῖ;
ἢ οὐ νοέεις ὅτι νυκτὸς ἀωρί που, οἱ δέ τε τοῖχοι
πάντες ἀριφραδέες καθαρᾶς ἅπερ ἠριγενείας;
40 ἔστι τί μοι κατὰ δῶμα νεώτερον, ἔστι, φίλ᾽ ἀνδρῶν.»
ὣς φάθ᾽· ὃ δ᾽ ἐξ εὐνᾶς ἀλόχῳ κατέβαινε πιθήσας·
δαιδάλεον δ᾽ ὥρμασε μετὰ ξίφος, ὅ οἱ ὕπερθεν
κλιντῆρος κεδρίνου περὶ πασσάλῳ αἰὲν ἄωρτο.
ἤτοι ὅγ᾽ ὠριγνᾶτο νεοκλώστου τελαμῶνος,
45 κουφίζων ἑτέρᾳ κολεόν, μέγα λώτινον ἔργον.
ἀμφιλαφὴς δ᾽ ἄρα παστὰς ἐνεπλήσθη πάλιν ὄρφνας.
δμῶας δὴ τότ᾽ ἄυσεν ὕπνον βαρὺν ἐκφυσῶντας·
«οἴσετε πῦρ ὅτι θᾶσσον ἀπ᾽ ἐσχαρεῶνος ἑλόντες,
δμῶες ἐμοί, στιβαροὺς δὲ θυρᾶν ἀνακόψατ᾽ ὀχῆας.»
50 «ἄνστατε, δμῶες ταλασίφρονες· αὐτὸς ἀυτεῖ»,
ῥα γυνὰ Φοίνισσα μύλαις ἔπι κοῖτον ἔχουσα.
οἱ δ᾽ αἶψα προγένοντο λύχνοις ἅμα δαιομένοισι
δμῶες· ἐνεπλήσθη δὲ δόμος σπεύδοντος ἑκάστου.
ἤτοι ἄρ᾽ ὡς εἴδονθ᾽ ὑποτίτθιον Ἡρακλῆα
55 θῆρε δύω χείρεσσιν ἀπρὶξ ἁπαλαῖσιν ἔχοντα,
ἐκπλήγδην ἰάχησαν· ὃ δ᾽ ἐς πατέρ᾽ Ἀμφιτρύωνα
ἑρπετὰ δεικανάασκεν, ἐπάλλετο δ᾽ ὑψόθι χαίρων
κουροσύνᾳ, γελάσας δὲ πάρος κατέθηκε ποδοῖιν
πατρὸς ἑοῦ θανάτῳ κεκαρωμένα δεινὰ πέλωρα.
60 Ἀλκμήνα μὲν ἔπειτα ποτὶ σφέτερον βάλε κόλπον
ξηρὸν ὑπαὶ δείους ἀκράχολον Ἰφικλῆα·
Ἀμφιτρύων δὲ τὸν ἄλλον ὑπ᾽ ἀμνείαν θέτο χλαῖναν
παῖδα, πάλιν δ᾽ ἐς λέκτρον ἰὼν ἐμνάσατο κοίτου.


30Τότε στο βυζανιάρικο το αδάκρυτο το βρέφος
τυλίχτηκαν ολόγυρα σφικτά-σφικτά τα φίδια,
και πάλι ξετυλίχτηκαν ζητώντας να ξεφύγουν
απ᾽ των χεριών το σφίξιμο που τόσο τους πονούσε.
Άκουσ᾽ η Αλκμήνη την κραυγή κι εφώναξε κι εκείνη:
35«Σήκω, Αμφιτρύων· εμένα, ιδές, με παραπήρε ο φόβος·
σήκω όπως είσαι, μη ζητάς σάνδαλα να φορέσεις.
Σήκω και βιάσου· δεν ακούς πως κράζει ο Ιφικλής μας:
ή μη δε βλέπεις πως ενώ νύκτα βαθιά είν᾽ ακόμα
οι τοίχοι γύρω φέγγουνε σαν να ᾽χει ξημερώσει;
40Άντρα μου, μες στο σπίτι μας κάτι κακό θα τρέχει».

Είπε, κι αυτός κατέβηκεν με μιας απ᾽ το κρεβάτι
κι άρπαξε τ᾽ όμορφο σπαθί που κρέμονταν αιώνια
στο κέδρινο κρεβάτι του ψηλά σ᾽ ένα παλούκι.
Με το ᾽να χέρι του κρατεί το νιόκλωστο ζουνάρι·
με τ᾽ άλλο σέρνει το σπαθί μέσ᾽ από το θηκάρι,
45θηκάρι καλοδούλευτο και κοσμοξακουσμένο.
Τότε με μιας η καμάρα σκοτείνιασε και πάλι·
κι έκραξε αυτός στους δούλους του, που ύπνο βαρύ εκοιμόνταν:
«Φέρετε φως, ανάψτε φως από τη σκάρα αμέσως
και σύρετε τα δυνατά τα μάνταλα απ᾽ τις θύρες».
(Λείπουν στίχοι εκ του αρχαίου κειμένου)
50«Εκείνος κράζει· ατρόμητοι δούλοι του, σηκωθείτε»
είπεν αυτή που στις σκληρές μυλόπετρες κοιμόταν.
Κι ήρθαν οι δούλοι βιαστικά και μ᾽ αναμμένους λύχνους,
κι εγέμισεν η κάμαρα. Και μόλις είδαν όλοι
το βυζανιάρικο Ηρακλή να σφίγγει με τα χέρια
55τους δράκοντας, ανάκραξαν χτυπώντας τις παλάμες.
Κι εκείνος, στον πατέρα του δείχνοντας τα δυο φίδια
σπαρτάριζεν από χαρά σηκώνοντάς τα απάνω,
κι ύστερα γέλασε κι εμπρός στα πόδια του πατέρα
τ᾽ απόθεσε τα δυο θεριά ψόφια και καρωμένα.
60Η Αλκμήνη ευθύς τον Ιφικλή στον κόρφο της επήρε
ξερόν από τον φόβο του· σκέπασ᾽ ο Αμφιτρύων
με μια προβιάν, αρνιού προβιά, τον Ηρακλή το βρέφος
κι έπεσε στο κρεβάτι του και πάλι αποκοιμήθη.