[24] Όσον αφορά λοιπόν στις ασύστατες δικαιολογίες που θα προφασιστούν αυτοί, ας είναι αρκετά όσα έχω πει ως εδώ. Ότι πράγματι, όταν ο Κτησιφών κατέθεσε το ψήφισμα, ήταν ο Δημοσθένης υπόχρεος σε λογοδοσία, επειδή κατείχε το αξίωμα της διαχείρισης των θεωρικών και της επιστασίας της επισκευής των τειχών, χωρίς να έχει λογοδοτήσει ακόμη για καμιάν από τις δύο αυτές αρχές, αυτό θα προσπαθήσω τώρα να σας εξηγήσω με βάση τα δημόσια έγγραφα. Κάνε μου τη χάρη και διάβασε, γραμματέα, επί ποίου άρχοντος, ποιό μήνα, ποιάν ημέρα και σε ποιά συνέλευση του λαού εκλέχτηκε ο Δημοσθένης με χειροτονία ταμίας των θεωρικών.
ΨΗΦΙΣΜΑ
Επομένως, και αν ακόμη δεν αποδείξω τίποτε πέρα από αυτό, δίκαια θα καταδικαζόταν ο Κτησιφών· γιατί δεν είναι η δική μου κατηγορία αυτή που τον ενοχοποιεί αλλά τα δημόσια έγγραφα.
[25] Παλαιότερα λοιπόν, Αθηναίοι, υπήρχε στην πόλη ένας αντιγραφέας εκλεγμένος με χειροτονία, ο οποίος σε κάθε πρυτανεία έδινε στον λαό απολογισμό για τα δημόσια έσοδα. Λόγω όμως της προς τον Εύβουλο εμπιστοσύνης σας, οι εκλεγόμενοι διαχειριστές των θεωρικών κατείχαν παράλληλα, πριν από τον νόμο του Ηγήμονα, και τα αξιώματα του αντιγραφέα, του εισπράκτορα των φόρων, της επιστασίας του νεωρίου, της φροντίδας οικοδόμησης αποθήκης υλικών· είχαν επιπλέον την επιμέλεια συντήρησης και κατασκευής δρόμων και όλη σχεδόν τη διακυβέρνηση της πόλης. [26] Αναφέρω αυτά όχι επικριτικά ούτε και επιτιμητικά προς αυτούς· απλώς θέλω να δείξω σε σας ότι, ενώ ο νομοθέτης δεν επιτρέπει να στεφανωθεί πριν λογοδοτήσει για τις πράξεις και τη διαχείριση ο υπόχρεος σε λογοδοσία και για το πιο ασήμαντο αξίωμα, ο Κτησιφών δεν δίστασε να προτείνει την απονομή στεφάνου στον Δημοσθένη, μολονότι είχε περιβληθεί ταυτόχρονα όλα τα αξιώματα στην πόλη της Αθήνας.
[27] Ότι ο Δημοσθένης είχε και το αξίωμα του επιστάτη της επισκευής των τειχών, όταν ο Κτησιφών πρότεινε το ψήφισμα, ότι διαχειριζόταν τα δημόσια χρήματα, επέβαλλε πρόστιμα, όπως ακριβώς οι άλλοι άρχοντες, και προήδρευε στα δικαστήρια, θα σας παρουσιάσω ως μάρτυρα αυτόν τον ίδιο τον Δημοσθένη. Επί της αρχοντίας λοιπόν του Χαιρώνδα, στις 29 του Θαργηλιώνα, σε Συνέλευση του λαού ο Δημοσθένης πρότεινε ψήφισμα να γίνει συνάθροιση των φυλών στις 2 και 3 του Σκιροφοριώνα. Στο ψήφισμα όρισε να εκλέξει κάθε φυλή τους επιμελητές της επισκευής των τειχών και τους ταμίες· και πολύ σωστά, για να έχει η πόλη υπεύθυνα άτομα, από τα οποία σκόπευε να ζητήσει απολογισμό των δαπανών του έργου. Κάνε μου τη χάρη, γραμματέα, και διάβασε το ψήφισμα.
ΨΗΦΙΣΜΑ
[28] Ναι, αλλά ο Δημοσθένης αμέσως κιόλας αντιτάσσει προς αυτά το επιχείρημα ότι ούτε κληρώθηκε επιστάτης της επισκευής των τειχών ούτε εκλέχτηκε με χειροτονία από τον λαό στο αξίωμα αυτό. Σε αυτό θα αναφερθούν δια μακρών ο Δημοσθένης και ο Κτησιφών. Ο νόμος όμως είναι λακωνικός και σαφής και καταρρίπτει αμέσως τα δικολαβίστικα κόλπα τους. Σχετικά με αυτά, επιθυμώ να σας πω εκ των προτέρων λίγα λόγια. [29] Όσον αφορά λοιπόν στις αρχές, υπάρχουν, Αθηναίοι, τρεις κατηγορίες. Πρώτη και πασίγνωστη οι κληρωτοί άρχοντες και όσοι εκλέγονται με χειροτονία· δεύτερη όσοι διαχειρίζονται τα πράγματα της πόλης για διάστημα μεγαλύτερο των τριάντα ημερών, καθώς και οι επιστάτες των δημόσιων έργων· ως τρίτη κατηγορία εξουσίας που αναγράφεται στον νόμο είναι όσοι γενικά εκλέγονται ως πρόεδροι δικαστηρίων, «και αυτοί να ασκούν την εξουσίαν, αφού προηγουμένως κριθούν άξιοι γι᾽ αυτή τη θέση.» [30] Αν τώρα αφαιρέσει κανείς τους εκλεγμένους με χειροτονία και τους κληρωτούς άρχοντες, υπολείπονται όσοι εκλέγουν ξέχωρα από τα μέλη τους οι φυλές, οι τριττύες και οι δήμοι, για να διαχειρίζονται τα χρήματα του δημοσίου. Αυτό γίνεται, όταν, όπως τώρα, δοθεί εντολή στις φυλές ή για διάνοιξη των τάφρων γύρω από τα τείχη ή τη ναυπήγηση τριήρων. Την αλήθεια των όσων λέω θα τη μάθετε από τους ίδιους τους νόμους.
ΝΟΜΟΙ
[31] Θυμηθείτε λοιπόν όσα σας είπα προηγουμένως· ο νομοθέτης ορίζει οι εκλεγμένοι από τις φυλές να ασκούν τα καθήκοντα του άρχοντα μετά τη δοκιμασία τους στο δικαστήριο· η Πανδιονίδα φυλή ανέδειξε άρχοντα και επιστάτη της επισκευής των τειχών τον Δημοσθένη, ο οποίος για το έργο αυτό εισέπραξε από τη διοίκηση οικονομικών δέκα περίπου τάλαντα. Ένας άλλος νόμος απαγορεύει να στεφανώνεται άρχοντας πριν τη λογοδοσία και εσείς έχετε ορκιστεί ότι θα ψηφίσετε σύμφωνα με τους νόμους· ο Κτησιφών, από τη μεριά του, έχει προτείνει να στεφανωθεί ο Δημοσθένης, ενώ οφείλει να δώσει λόγο, χωρίς να προσθέσει στο ψήφισμά του «με την προϋπόθεση ότι θα λογοδοτήσει για τις πράξεις του και την οικονομική διαχείριση.» Και εγώ, από την πλευρά μου, αποκαλύπτω την παρανομία, παρουσιάζοντας ως μάρτυρες συνάμα τους νόμους, τα ψηφίσματα και τους ίδιους τους αντιδίκους μου. Πώς λοιπόν θα μπορούσε κανείς να αποδείξει εναργέστερα ότι ο άνθρωπος αυτός έχει εισηγηθεί τα πιο παράνομα πράγματα;