[5.25.1] Οι πληροφορίες του Αλεξάνδρου για την πέρα από τον Ύφαση Ινδία ήταν ότι η χώρα ήταν πλούσια και ότι οι κάτοικοί της ήταν καλοί γεωργοί και γενναίοι πολεμιστές και διοικούσαν τις πόλεις τους με τάξη (επειδή τον λαό κυβερνούσαν οι αριστοκρατικοί, οι οποίοι ασκούσαν την εξουσία με δικαιοσύνη), και ότι οι άνθρωποι της περιοχής εκείνης διέθεταν πλήθος ελέφαντες, πολύ περισσότερους από ό,τι οι άλλοι Ινδοί, και εξαιρετικούς σε μέγεθος και σε δύναμη. [5.25.2] Οι πληροφορίες αυτές ερέθισαν την επιθυμία του Αλεξάνδρου να προχωρήσει εμπρός. Το θάρρος όμως των Μακεδόνων είχε πλέον κλονισθεί, επειδή έβλεπαν τον βασιλιά τους να αναλαμβάνει τους αγώνες και τους κινδύνους τον έναν μετά τον άλλο. Άρχισαν τότε να γίνονται συγκεντρώσεις στο στρατόπεδο των Μακεδόνων, από τους οποίους άλλοι θρηνούσαν για την τύχη τους, και αυτοί ήταν οι μετριοπαθέστεροι, ενώ άλλοι αρνούνταν με επιμονή να συνεχίσουν, ακόμη και αν τους οδηγήσει ο ίδιος ο Αλέξανδρος. Μόλις πληροφορήθηκε αυτά ο Αλέξανδρος, προτού επεκταθεί ακόμη περισσότερο η απειθαρχία και η δειλία στους στρατιώτες του, συγκάλεσε τους διοικητές των ταγμάτων και τους είπε τα εξής: [5.25.3] «Άνδρες Μακεδόνες και σύμμαχοι, επειδή σας βλέπω να μη με ακολουθείτε πλέον στους κινδύνους με την ίδια προθυμία, σας συγκάλεσα όλους μαζί, με σκοπό ή να σας πείσω και να προχωρήσουμε εμπρός ή να με πείσετε και να επιστρέψουμε πίσω. Αν, λοιπόν, θεωρείτε τον αγώνα που αγωνισθήκατε ως τώρα, καθώς και μένα τον ίδιο που ήμουν αρχηγός σας, αξιόμεμπτο, τότε δεν ωφελεί να σας πω τίποτε άλλο. [5.25.4] Αν όμως εξαιτίας του αγώνα αυτού ανήκουν στις κατακτήσεις μας η Ιωνία και ο Ελλήσποντος και οι δύο Φρυγίες και η Καππαδοκία και η Παφλαγονία και η Λυδία και η Καρία και η Λυκία και η Παμφυλία και η Φοινίκη και η Αίγυπτος με την Ελληνική Λιβύη και μερικά μέρη της Αραβίας και η Συρία, δηλαδή και η Κοίλη Συρία και η Μεσοποταμία· [5.25.5] αν ακόμη στις κατακτήσεις μας ανήκουν η Βαβυλώνα και το έθνος των Σουσίων και οι Πέρσες και οι Μήδοι και οι λαοί που εξουσίαζαν οι Πέρσες και οι Μήδοι, αλλά και οι λαοί που δεν τους εξουσίαζαν και οι χώρες που είναι πέρα από τις πύλες της Κασπίας και εκείνες που είναι πέρα από τον Καύκασο, ο Τάναης και ακόμη οι χώρες που είναι πέρα από τον Τάναη, η Βακτριανή, η Υρκανία και η Υρκανία (Κασπία) θάλασσα, αν απωθήσαμε τους Σκύθες μέχρι την έρημο και αν εκτός από όλα αυτά και ο Ινδός ποταμός ρέει μέσα από τη χώρα μας, όπως και ο Υδάσπης, ο Ακεσίνης και ο Υδραώτης, τότε γιατί διστάζετε να προσαρτήσετε στο δικό μας μακεδονικό κράτος και τον Ύφαση και τους λαούς που κατοικούν πέρα από τον Ύφαση; [5.25.6] Ή φοβάστε μήπως σας αντισταθούν και άλλοι ακόμη βάρβαροι, αν τους επιτεθείτε; Από αυτούς όμως άλλοι προσχωρούν σε μας με τη θέλησή τους, άλλοι συλλαμβάνονται, ενώ φεύγουν, και άλλοι εγκαταλείποντας τη χώρα τους μας την παραδίδουν έρημη και εμείς την παραχωρούμε στους συμμάχους μας και σε όσους προσχωρούν με τη θέλησή τους σε μας.
[5.26.1] Εγώ τουλάχιστον νομίζω ότι για έναν γενναίο άνδρα τέλος των αγώνων του δεν είναι κανένα άλλο παρά οι ίδιοι οι αγώνες, όσοι οδηγούν σε ένδοξα έργα. Αν όμως κάποιος από σας επιθυμεί να ακούσει ποιό ακριβώς θα είναι το τέλος των πολεμικών μας επιχειρήσεων, ας μάθει ότι λίγη ακόμη έκταση γης μάς απομένει μέχρι τον ποταμό Γάγγη και την ανατολική θάλασσα. Και σας βεβαιώνω ότι θα δείτε την Υρκανία ‹θάλασσα› να ενώνεται με αυτήν, επειδή η μεγάλη θάλασσα περιβάλλει όλη τη γη. [5.26.2] Και εγώ θα αποδείξω στους Μακεδόνες και στους συμμάχους ότι ο Ινδικός κόλπος συνενώνεται με τον Περσικό κόλπο, ενώ η Υρκανία ‹θάλασσα› με τον Ινδικό κόλπο. Από τον Περσικό κόλπο θα πλεύσουμε με τον στόλο μας γύρω από τη Λιβύη μέχρι τις Ηράκλειες Στήλες και από τις Ηράκλειες Στήλες θα γίνει δική μας ολόκληρη η μέσα Λιβύη και έτσι θα κατακτηθεί ολόκληρη η Ασία και τότε τα όρια του κράτους μας στο μέρος αυτό θα είναι εκείνα που ο θεός όρισε για τη γη. [5.26.3] Αν όμως επιστρέψουμε τώρα, θα μείνουν πίσω μας πολλά πολεμικά έθνη πέρα από τον Ύφαση μέχρι την ανατολική θάλασσα και ακόμη πολλά άλλα που κατοικούν από τα μέρη εκείνα μέχρι την Υρκανία θάλασσα προς βορρά, καθώς και οι σκυθικές φυλές που κατοικούν κοντά τους, ώστε υπάρχει φόβος, αν επιστρέψουμε πίσω, μήπως ακόμη και οι κατεχόμενες τώρα από μας χώρες, που δεν είναι ασφαλείς, υποκινηθούν σε αποστασία από τα έθνη που δεν έχουν ακόμη υποταγεί. [5.26.4] Και τότε πια θα αποδειχθούν μάταιοι οι μέχρι τώρα τόσοι αγώνες μας ή θα χρειασθούμε άλλους πάλι αγώνες και κινδύνους από την αρχή. Γι᾽ αυτό μείνετε εδώ, άνδρες Μακεδόνες και σύμμαχοι, γιατί όσοι αγωνίζονται και κινδυνεύουν κατορθώνουν ένδοξα έργα και είναι ευχάριστο να ζει κανείς γενναία και να πεθαίνει αφήνοντας πίσω του αθάνατη δόξα. [5.26.5] Ή δεν γνωρίζετε ότι ο πρόγονός μας έφθασε σε τόσο μεγάλη δόξα, ώστε από άνθρωπος έγινε, ή τουλάχιστον θεωρήθηκε θεός, ούτε μένοντας στην Τίρυνθα, ούτε στο Άργος, αλλά ούτε στην Πελοπόννησο ή στην Θήβα; Ούτε βέβαια ήταν λίγοι οι αγώνες του Διονύσου, ο οποίος ήταν επιφανέστερος θεός από τον Ηρακλή. Αλλά εμείς ασφαλώς έχομε φθάσει και πέρα από τη Νύσα και καταλάβαμε τον βράχο της Αόρνου, που δεν μπόρεσε ο Ηρακλής να κυριεύσει. [5.26.6] Και σεις προσθέστε τα υπόλοιπα μέρη της Ασίας σε όσα έχουμε πλέον αποκτήσει, δηλαδή τα λίγα στα πολλά. Γιατί και μεις οι ίδιοι ποιό μεγάλο και ωραίο κατόρθωμα θα είχαμε επιτελέσει, αν μέναμε στη Μακεδονία και θεωρούσαμε αρκετό να προστατεύουμε χωρίς μεγάλο κόπο τη χώρα μας αποκρούοντας τους γείτονές μας Θράκες ή τους Ιλλυριούς ή τους Τριβαλλούς ή και όσους Έλληνες δεν είχαν φιλικές σχέσεις μαζί μας;