Πόροι για τα Ομηρικά έπη: Ο τρωικός μύθος στην τέχνη και τη λογοτεχνία
Οδυσσειακά τοπία: Οδυσσέας και Λαιστρυγόνες
Περιγραφή
Σειρά τοιχογραφιών με οδυσσειακά τοπία που ανακαλύφθηκε το 1848 σε οικία (casa di via Graziosa sull'Esquilino) στη Ρώμη (λόφος Esquiline). Οι 11 τοιχογραφίες που σώθηκαν αποτελούν μια συνεχή αφηγηματική συνέχεια (μέρος μιας συνεχούς ψευδο-ζωφόρου με κοινό αφηγηματικό άξονα) και αντιστοιχούν περίπου σε 800 στίχους της Οδύσσειας: επεισόδιο με Λαιστρυγόνες, συνάντηση με Κίρκη, κάθοδος στον Άδη. Η ζωφόρος "διακόπτεται" από ζωγραφισμένες κολώνες, που δίνουν την ψευδαίσθηση περιστύλιου. Πρωταγωνιστικό ρόλο σε όλες έχει το πανοραμικό τοπίο, με τις μορφές μόλις να διακρίνονται (τα ονόματα αναγράφονται ώστε να είναι δυνατή η ταύτιση). Η ανάπτυξη της τοπογραφίας ήταν μια μεγάλη καινοτομία της ρωμαϊκής ζωγραφικής. Αυτά τα τοπία είναι ένα σαφές παράδειγμα του ρωμαϊκού «δεύτερου ρυθμού» ή «Αρχιτεκτονικού ρυθμού», όπου προστίθενται στη σύνθεση ζωγραφισμένα αρχιτεκτονικά στοιχεία (στην περίπτωση μας εδώ κίονες), και μετατρέπουν τη ζωγραφιά σε «παράθυρα» προς έναν φανταστικό κόσμο. Είναι αξιοσημείωτη η αίσθηση του βάθους που επιτυγχάνεται σε αυτές τις τοιχογραφίες, δεδομένου ότι η έννοια της προοπτικής δεν θα εξελισσόταν παρά 1.500 χρόνια αργότερα. Για να επιτευχθεί αυτή η αίσθηση, στα σημεία της σύνθεσης που βρίσκονται πιο «μακριά» από τον παρατηρητή τα χρώματα φθίνουν. Το παράδειγμα που έχουμε εδώ είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτο για την ακρίβεια με την οποία είναι ζωγραφισμένες οι ανθρώπινες μορφές και τα ζώα. Άλλες τοιχογραφίες της σειράς, όπως «Οι Λαιστρυγόνες ρίχνουν βράχια στον στόλο του Οδυσσέα» ή «Η φυγή του Οδυσσέα» είναι θεαματικά θαλάσσια τοπία, όπου η αίσθηση του βάθους είναι ακόμη μεγαλύτερη. Όλα μαζί, τα «Τοπία της Οδύσσειας» αποτελούν ένα αριστούργημα της ρωμαϊκής τέχνης και κατατάσσονται μεταξύ των σημαντικότερων τοπίων ζωγραφικής όλων των εποχών.Λεξικογραφικές πληροφορίες
Αρχαία Τέχνη
Μουσείο: ROME Biblioteca Apostolica Vaticana
Χρονολογία: 1ος αι. π.Χ.
Είδος: Τοιχογραφία (fresco)
