Θάνατος Σαρπηδόνα (Villa Giulia)

• 
×
Θάνατος Σαρπηδόνα (Villa Giulia)

Κλείσιμο
• 
×
Θάνατος Σαρπηδόνα (Villa Giulia)

Κλείσιμο

Περιγραφή

Αττικός ερυθρόμορφος καλυκωτός κρατήρας των Ευξίθεου (αγγειοπλάστης) και Ευφρόνιου (αγγειογράφου), γνωστός ως κρατήρας του Ευφρόνιου. Προέρχεται από λαθρανασκαφή σε αρχαίο τάφο στο Τσερβετέρι (αρχαία Καιρέα) της Ετρουρίας . Αναπαράσταση μιας σπάνιας σκηνής από τα ομηρικά έπη, τον θάνατο του Σαρπηδόνα, γιου του Δία από τη Λυκία, που ήρθε να βοηθήσει τους Τρώες και τον σκότωσε ο Πάτροκλος. Οι μορφές ταυτίζονται από επιγραφές, με κεντρική αυτήν του Σαρπηδόνα, ο οποίος είναι ήδη νεκρός, όπως δηλώνεται από το μισόκλειστο μάτι και το ελαφρά ανοιγμένο στόμα. Σύμφωνα με την περιγραφή του Ι. Κακριδή «ο Ερμής, όχι ο Απόλλωνας όπως στο έπος, επιστατεί στην απομάκρυνση του νεκρού Σαρπηδόνα από το πεδίο της μάχης. Τον σηκώνουν ο Ύπνος και ο Θάνατος, οι δίδυμοι γιοι της Νύχτας. Στη θαυμάσια αυτή απεικόνιση του επεισοδίου, ο νεκρός, παλικάρι ακόμα, δεσπόζει πελώριος στο μέσο της σύνθεσης, με μάτι σβησμένο και σφιγμένα δόντια, με την ακαμψία του θανάτου στα μέλη του, συλλημένος και από τα όπλα του, εκτός από τις κνημίδες. Οι δύο οπλίτες, ο Τρώας ή Λύκιος Λεοδάμας και ο άγνωστος στην Ιλιάδα Ιππόλυτος, παραστέκουν σαν φρουρά τιμητική» (σ. 76). «Πρόκειται για αριστουργηματικό αγγείο, που διακοσμείται στην κύρια όψη με μια σπάνια σκηνή από τα ομηρικά έπη: ο Ύπνος και ο δίδυμος αδελφός του ο Θάνατος, που εικονίζονται ως φτερωτοί και ντυμένοι ως οπλίτες, έχουν κατέβει στη γη για να απομακρύνουν από το πεδίο της μάχης τον νεκρό Σαρπηδόνα, γιο του Δία και βασιλιά της Λυκίας, σύμμαχο των Τρώων, ο οποίος φονεύθηκε από τον Πάτροκλο. Ο Ερμής, με την ιδιότητα του Ψυχοπομπού, παρίσταται στο μέσο της σκηνής, η οποία πλαισιώνεται από δύο οπλίτες (άλλοι πέντε οπλίτες απεικονίζονται στην πίσω όψη του αγγείου). Η λεπτομερής πραγμάτευση των ενδυμάτων και της ανατομίας, η ακρίβεια της σύνθεσης και η χρήση της αραιωμένης βαφής για την επίτευξη σκιάσεων κατατάσσουν την αγγειογραφία στα αριστουργήματα της αρχαίας τέχνης» (Η Ελληνική Τέχνη στα Μουσεία του Κόσμου, σ. 88-89).

Λεξικογραφικές πληροφορίες

• ΕΡΜΗΣ
• ΣΑΡΠΗΔΩΝ

Βιβλιογραφια

Μ. Βουτυράς & Α. Γουλάκη-Βουτυρά, Η αρχαία ελληνική τέχνη και η ακτινοβολία της, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 2011, σ. 117-118.