Ιλιάδα της Αμβροσιανής Βιβλιοθήκης

Περιγραφή

Xειρόγραφο της Ιλιάδας του Οµήρου το οποίο χρονολογείται στα τέλη 5ου– αρχές 6ου αιώνα και φυλλάσσεται στην Αµβροσιανή Βιβλιοθήκη του Μιλάνου. Τόπος καταγωγής του πολυτελούς αυτού χειρογράφου θεωρείται η Αλεξάνδρεια ή η Κωνσταντινούπολη. Αποτελείται από 58 µικρογραφίες, σπαράγµατα ενός κώδικα ο οποίος, στην αρχική του κατάσταση, υπολογίζεται ότι θα είχε γύρω στις 240 µικρογραφίες. Σήµερα θεωρείται ως το παλαιότερο σωζόµενο εικονογραφηµένο χειρόγραφο του Οµήρου και σηµαντική πηγή για τη µελέτη του εικονογραφηµένου βιβλίου στην αρχαιότητα. Επίσης αποτελεί ακλόνητη µαρτυρία ότι οι Χριστιανοί συνέχισαν την αντιγραφή και εικονογράφηση των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων. Οι 4 μικρογραφίες που παρουσιάζονται εδώ απεικοινίζουν: α) μάχες Ελλήνων και Τρώων (εικ. 1-2) β) θυσία στον Δία από τον Αχιλλέα γ) τη σύλληψη του Δόλωνα Σε µία από τις σκηνές μάχης οι Ελληνες οι οποίοι έχουν πάρει κουράγιο, επιτίθενται. Στα αριστερά δύο Ελληνες, ίσως ο Τεύκρος, ο ετεροθαλής αδελφός του Αίαντα και ο σπουδαιότερος τοξότης των Ελλήνων στην Τροία συνοµιλεί µε τον Αγαµέµνονα. Στα δεξιά, πολυάριθµοι Τρώες υψώνουν τα δόρατα. Στον ουρανό, µισοσβησµένη σήµερα απεικονίζεται η Ήρα ανάµεσα στην Αθηνά και την φτερωτή Ίριδα. Στην άλλη παράσταση οι Έλληνες κρατώντας ψηλά στην αιχµή ενός δόρατος µια αρκετά µεγάλη κεφαλή καταδιώκουν τους Τρώες. Ίσως οι σκηνές αυτές να αντιγράφουν µνηµειακές τοιχογραφίες ή ψηφιδωτά.

Βιβλιογραφια

Α. Στεφανίδου, Μορφές της αρχαίας ελληνικής µυθολογίας σε βυζαντινά εικονογραφηµένα χειρόγραφα, Κείμενα τχ. 4, Ιούλιος 2006.