Εξώφυλλο

Ανθολογίες

Ανθολογία Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

των Θ.Κ. Στεφανόπουλου, Στ. Τσιτσιρίδη, Λ. Αντζουλή, Γ. Κριτσέλη

ΑΛΚΜΑΝ

34. – Απόσπασμα 89 Page

Ένα από τα χαρακτηριστικά της χορικής ποίησης του Αλκμάνα είναι η ιδιαίτερη αίσθηση της φύσης που μεταδίδουν οι περιγραφές του. Στο απόσπασμα που ακολουθεί περιγράφεται η απόλυτη γαλήνη της φύσης που κοιμάται. Τα συμφραζόμενα του ποιήματος από το οποίο προέρχεται το απόσπασμα δεν τα γνωρίζουμε. Ίσως η περιγραφή να συνδεόταν με την επιφάνεια κάποιου θεού ή να αποτελούσε το πλαίσιο για μια νυχτερινή τελετουργία. Θα μπορούσε όμως και να υπάρχει ως αντίθεση με την κατάσταση αϋπνίας ή ψυχικής ταραχής κάποιου ανθρώπου. Η εικόνα των άγριων ζώων που κοιμούνται απαντά βέβαια και σε άλλους ποιητές, αλλά εδώ ο Αλκμάν πρωτοτυπεί, αφού στην περιγραφή του περιλαμβάνει ολόκληρη τη φύση, έμψυχη και άψυχη. Τα στοιχεία που ακινητούν παρουσιάζονται με περισσή τέχνη: «ξεκινούμε από τα άψυχα και ασάλευτα βουνά και τα φαράγγια, ακολουθούν τα αργοκίνητα ερπετά της γης, και καθώς ο ρυθμός της κίνησης όλο και δυναμώνει, ακούμε με τη σειρά για τ᾽ αγρίμια του βουνού, για τις μέλισσες και τα κήτη της θάλασσας, τέλος για τα μακροφτέρουγα πουλιά» (Ι. Θ. Κακριδής). Η επανάληψη ορισμένων λέξεων (εὕδουσι στ. 1 και 6, φῦλα στ. 3 και 6) προσδίδει στο ποίημα πρόσθετη ρυθμικότητα.

εὕδουσι δ᾽ ὀρέων κορυφαί τε καὶ φάραγγες
πρώονές τε καὶ χαράδραι
φῦλά τ᾽ ἑρπέτ᾽ ὅσα τρέφει μέλαινα γαῖα
θῆρές τ᾽ ὀρεσκῷοι καὶ γένος μελισσᾶν
5 καὶ κνώδαλ᾽ ἐν βένθεσσι πορφυρέας ἁλός·
εὕδουσι δ᾽ οἰωνῶν φῦλα τανυπτερύγων.

Κοιμούνται οι βουνοκορφές κοιμούνται τα φαράγγια,

κοιμούνται οι χαράδρες και οι κορυφογραμμές,

και τα σερνάμενα πάνω στη γη τη σκοτεινόχρωμη,

τα άγρια του βουνού και τα μελίσσια,

ακόμη και τα κήτη στα βάθη της θάλασσας5

κοιμούνται και τα μακροφτέρουγα πουλιά.

 

(μετάφραση Μ. Ζ. Κοπιδάκης)