[6,4] Την άλλη μέρα το πρωί ο Κύρος θυσίαζε, ενώ ο άλλος στρατός, αφού γευμάτισε και έκανε σπονδές, εξοπλιζόταν φορώντας πολλούς και ωραίους χιτώνες, καθώς και ωραίους θώρακες και κράνη. Εξόπλιζαν επίσης και τ᾽ άλογα με προκαλύμματα του μετώπου και των στέρνων. Όπλιζαν ακόμη και τα μόνιππα με προκαλύμματα των μηρών, ενώ αυτά που έσερναν τα άρματα, με προκαλύμματα των πλευρών, ώστε όλος ο στρατός άστραφτε από χαλκό και έλαμπε από πορφύρα. [2] Και το άρμα του Αβραδάτα με τα τέσσερα τιμόνια και τα οχτώ άλογα ήταν πολύ όμορφα στολισμένο. Τη στιγμή μάλιστα που αυτός θα φορούσε το λινό του θώρακα, σύμφωνα με τη συνήθεια του τόπου του, η Πάνθεια του πρόσφερε ένα χρυσό θώρακα και χρυσό κράνος και περιβραχιόνια, και πλατιά βραχιόλια για τους καρπούς των χεριών και κόκκινο χιτώνα που έφτανε μέχρι τα πόδια, με πτυχές στο κάτω μέρος, και λοφίο βαμμένο σε χρώμα υακίνθου. Αυτά τα ετοίμασε κρυφά από τον άντρα της, αφού πήρε τα μέτρα από τα όπλα του. [3] Αυτός, όταν τα είδε, τάχασε και ρώτησε την Πάνθεια: «Δεν πιστεύω να χάλασες τα στολίδια σου για να μου κάνεις όπλα;» «Μα το Δία», είπε η Πάνθεια, «όχι βέβαια τα πιο πολύτιμα· γιατί εσύ, αν φαίνεσαι και στους άλλους, όπως φαίνεσαι και σε μένα, θα είσαι το ωραιότερο στολίδι μου.» Και ενώ έλεγε αυτά, του φορούσε συνάμα τα όπλα, προσπαθώντας να κρύψει τα δάκρυα που έτρεχαν στα μάγουλά της.

[4] Όταν ο Αβραδάτας, που και πρώτα ήταν ωραίος, φόρεσε αυτά τα όπλα, φάνηκε πάρα πολύ όμορφος και αρχοντικός, αφού και η φύση ήταν με το μέρος του. Στη συνέχεια πήρε από το βοηθό του τα χαλινάρια και ετοιμαζόταν πια να ανεβεί στο άρμα. [5] Τότε η Πάνθεια παρακάλεσε ν᾽ απομακρυνθούν όλοι, όσοι βρίσκονταν εκεί, και του είπε: «Πιστεύω, Αβραδάτα, πως γνωρίζεις καλά ότι, αν υπήρξαν ποτέ γυναίκες που αγάπησαν τον άντρα τους περισσότερο από τη ζωή τους, και εγώ είμαι μια απ᾽ αυτές. Ποια η ανάγκη να αναφέρω λεπτομέρειες; Νομίζω πως οι πράξεις μου σου είναι περισσότερο πειστικές απ᾽ όσα σου είπα τώρα. [6] Ωστόσο, παρά την αφοσίωσή μου για σένα, όπως άλλωστε το ξέρεις, σου ορκίζομαι στην αγάπη μας, ότι θα προτιμούσα να ταφώ μαζί σου στην περίπτωση που θα αναδειχθείς γενναίος, παρά να ζω καταντροπιασμένη μ᾽ έναν άντρα ατιμασμένο· τόσο μεγάλες φιλοδοξίες τρέφω για σένα και για τον εαυτό μου.»

..............................................................................

(7,3) Μόλις ο Κύρος είδε τη γυναίκα να κάθεται χάμω και το νεκρό ξαπλωμένο καταγής, δάκρυσε για τη συμφορά και είπε: [8] «Αλλοίμονο, μας άφησες λοιπόν κι έφυγες, γενναία και πιστή ψυχή;» Σήκωσε ταυτόχρονα τη δεξιά του νεκρού, και το χέρι ακολούθησε το δικό του, γιατί είχε κοπεί από τους Αιγυπτίους με κοπίδα. [9] Μόλις το είδε, λυπήθηκε ακόμη περισσότερο, ενώ η γυναίκα έβγαλε γοερές κραυγές, πήρε από τον Κύρο το χέρι, το φίλησε και προσπάθησε όπως μπορούσε να το βάλει πάλι στη θέση του. [10] «Και τ᾽ άλλα μέλη, Κύρε», του είπε, «βρίσκονται στην ίδια κατάσταση, και δεν είναι απαραίτητο να τα δεις. Ξέρω, συνέχισε, πως έπαθε αυτά, Κύρε, περισσότερο για χάρη μου, ίσως μάλιστα όχι λιγότερο και για χάρη σου. Γιατί εγώ η ανόητη τον παρακινούσα πολύ να πολεμήσει έτσι, για να αναδειχτεί αντάξιος φίλος σου· κι ο ίδιος εξάλλου, είμαι σίγουρη πως δε σκεφτόταν τι μπορούσε να πάθει, αλλά με τι τρόπο θα μπορούσε να σ᾽ ευχαριστήσει. Τώρα λοιπόν», πρόσθεσε, «αυτός πέθανε με μεγάλη αξιοπρέπεια, ενώ εγώ που τον παρακινούσα κάθομαι κοντά του ζωντανή.» [11] Ο Κύρος έκλαψε για λίγο σιωπηλά και μετά της είπε: «Αυτός, γυναίκα, πέθανε με τον ωραιότερο θάνατο, γιατί πέθανε νικητής· συ όμως, πάρε αυτά που σου προσφέρω και στόλισέ τον»· είχαν έρθει στο μεταξύ ο Γωβρύας¹ και ο Γαδάτας, φέρνοντας πολλά ωραία κοσμήματα· «να ξέρεις εξάλλου», συνέχισε, «πως δε θα στερηθεί και τις άλλες τιμές, αλλά και μνήμα αντάξιο θα του στήσουμε και πολλά ζώα θα σφαγούν προς τιμή του, όσα αρμόζουν σε άντρα γενναίο. [12] Όσο για σένα, δε θα μείνεις μόνη, αλλ᾽ εγώ θα σε τιμήσω και για τη σωφροσύνη σου, και για την κάθε είδους αρετή σου, και θα αναθέσω σε κάποιον να σε οδηγήσει όπου θελήσεις· πες μου μονάχα σε ποιον θα ήθελες να πας.» [13] «Μη φοβάσαι Κύρε», του είπε η Πάνθεια, «αυτό δε θα σου τ᾽ αποκρύψω.» [14] Αυτά είπε ο Κύρος κι έφυγε με υπερβολικό οίκτο για τη γυναίκα που στερήθηκε τέτοιον άντρα και για τον άντρα που άφησε τέτοια γυναίκα και δε θα την ξανάβλεπε ποτέ πια. Η γυναίκα εξάλλου, διέταξε τους ευνούχους να απομακρυνθούν, «ως ότου τον κλάψω όπως θέλω», τους είπε· στην τροφό είπε να παραμείνει και τη διέταξε, όταν πεθάνει, να σκεπάσει με το ίδιο ύφασμα αυτήν και τον άντρα της. Η τροφός πολύ την παρακάλεσε να μην το κάνει αυτό, επειδή όμως δεν το κατάφερε και την έβλεπε μάλιστα να οργίζεται, κάθισε και τόριξε στο κλάμα. Η Πάνθεια τότε έσυρε μαχαίρι που το είχε ετοιμάσει από πρώτα, σφάχτηκε και ξεψύχησε με το κεφάλι της ακουμπισμένο στο στήθος του άντρα της.

(μετάφραση Β. Καλαμπαλίκης