πιστοποίηση ελληνομάθειας.

Σύμφωνα με τον ορισμό που συναντάται περισσότερο στη βιβλιογραφία, «αξιολόγηση» είναι η διαδικασία συλλογής δεδομένων, μέσω της οποίας, χρησιμοποιώντας κάποια κριτήρια, αποδίδουμε αξία σε κάτι, δηλαδή εκφράζουμε αξιολογική κρίση ή εκτίμηση για κάτι. (Οικονομόπουλος κ.ά. 2006:261).

Σύμφωνα με έναν παρεμφερή ορισμό, αξιολόγηση είναι η διαδικασία αποτίμησης της αποτελεσματικότητας και των αποτελεσμάτων μιας συστηματικής και σκόπιμης δραστηριότητας. Βασική προϋπόθεση για την αξιοπιστία της αξιολόγησης είναι να έχουν υιοθετηθεί σαφή κριτήρια και να έχουν προσδιοριστεί συστηματικές και ελεγχόμενες διαδικασίες (Δεληγιάννη 2002:28).

Σύμφωνα με τον Τσοπάνογλου (2010²), με τον όρο «αξιολόγηση» εννοούμε τη διαδικασία και το προϊόν χρήσης τακτικής κλίμακας. Τακτική είναι η κλίμακα που επιτρέπει την ιεραρχική κατάταξη των υποκειμένων ως προς κάποια ιδιότητά τους, χωρίς να ξέρουμε πόσο ακριβώς καλύτερη, ανώτερη, είναι η μία βαθμίδα της κλίμακας από την άλλη. Η χρήση τακτικής κλίμακας μπορεί να καταλήγει ή να στοχεύει στη λήψη αποφάσεων, στην επιλογή κάποιων υποκειμένων και την απόρριψη άλλων, αλλά αυτό δεν είναι καθόλου υποχρεωτικό.

Η βασική νοητική διεργασία κατά την αξιολόγηση είναι η σύγκριση (Παπαδημητρακόπουλος 2006:44). Αξιολογώ σημαίνει κάνω εκτίμηση στηριζόμενος στη σύγκριση μεταξύ αυτού που παρατηρώ και ενός κριτηρίου ή μιας νόρμας που έχω ο ίδιος ορίσει ή που μου έχει επιβληθεί ως σημείο αναφοράς ή σύγκρισης.

Η αξιολόγηση δεν είναι ταυτόσημη με τις έννοιες της μέτρησης και της βαθμολόγησης, αλλά αποτελούν, κατά κάποιον τρόπο, συστατικά της (Καπαχτσή 2008:17).

Στην αγγλική ο όρος «assessment» άλλοτε χρησιμοποιείται με το ίδιο αναφερόμενο και εναλλακτικά με τον όρο «evaluation» και άλλοτε με διαφορετικό αναφερόμενο. Για παράδειγμα, σε ένα διαδικτυακό λεξικό, στο λήμμα «assessment», στις 20/06/13 βρήκαμε:

«assessment [?'sesm?nt] n.

1. the act of assessing, esp. (in Britain) the evaluation of a student's achievement on a course.

2. (Economics, Accounting & Finance / Banking & Finance) an amount determined as payable.

3. (Economics, Accounting & Finance / Banking & Finance) a valuation set on taxable property, income, etc.

4. evaluation; estimation. (http://www.thefreedictionary.com/assessment)».

Επίσης, στην παγκοσμίως γνωστή Wikipedia, στο λήμμα «assessment», και ειδικότερα στο «educational assessment», την ίδια ημέρα, βρέθηκε ο ορισμός:

«The term assessment is generally used to refer to all activities teachers use to help students learn and to gauge student progress. Though the notion of assessment is generally more complicated than the following categories suggest, assessment is often divided for the sake of convenience using the following distinctions:

1. initial, formative, and summative

2. objective and subjective

3. referencing (criterion-referenced, norm-referenced, and ipsative)

4. informal and formal.» (http://en.wikipedia.org/wiki/Educational_assessment).

Αν συμβουλευτεί κανείς το λήμμα «evaluation», πάντα στη Wikipedia, διαπιστώνει ότι δίνεται ένας άλλος, παρεμφερής ορισμός, αλλά οι τυπολογίες, δηλαδή, για παράδειγμα, η διάκριση μεταξύ «formative» και «summative» είναι οι ίδιες. Πιθανότατα στην κοινή αγγλική, δηλαδή στην αγγλική γλώσσα για γενική χρήση, να μην υπάρχει διαφορά μεταξύ «assessment» και «evaluation».

Σε ειδικά κείμενα, ωστόσο, γίνεται μια διάκριση της αξιολόγησης σε αυτήν που στηρίζεται σε αντικειμενικά δεδομένα (που προκύπτουν, για παράδειγμα, από τη χρήση ενός τεστ με «κλειστές» ή «αντικειμενικές» ερωτήσεις) και σε αυτήν που αποτελεί υποκειμενική εκτίμηση, η οποία είναι προϊόν μη συστηματικής παρατήρησης. Αυτή η διάκριση που ενίοτε γίνεται στην αγγλική έκανε έλληνες συγγραφείς να προσπαθήσουν να βρουν αντίστοιχους όρους στην ελληνική. Έτσι, βρίσκουμε σε τίτλους δημοσιευμάτων τη γειτνίαση του όρου «μέτρηση» και του όρου «αξιολόγηση». Υποθέτουμε ότι σε αυτές τις περιπτώσεις οι συγγραφείς δεν είχαν στο μυαλό τους το ζεύγος «measurement and evaluation» ή «measurement and assessment», αλλά το ζεύγος «assessment and evaluation». Η εκτίμησή μας είναι ότι η διάκριση μεταξύ «assessment» και «evaluation» δεν είναι ιδιαίτερα σαφής και σημαντική και ότι και οι δύο όροι πρέπει να αποδίδονται στην ελληνική με τον όρο «αξιολόγηση», ο οποίος είναι σχετικά πρόσφατος, αφού δημιουργήθηκε στην ελληνική μόλις πριν από μερικές δεκαετίες, αφαιρώντας σημασιολογικό φορτίο από τη λέξη «εκτίμηση».

Μια σχετικά εκτενής τυπολογία της εκπαιδευτικής αξιολόγησης, σε ελληνική γλώσσα, έχει δημοσιευτεί από τον Τσοπάνογλου (2004:59-72) και τους Τσοπάνογλου και Υψηλάντη (2011:33).

Βιβλιογραφία