πιστοποίηση ελληνομάθειας.

Οι κύριοι τύποι μεταβλητών, ως προς το ρόλο που έχουν στον ερευνητικό σχεδιασμό πειραματικού τύπου είναι δύο: οι «ανεξάρτητες» (independent) και οι «εξαρτημένες» (dependent). Ανεξάρτητη χαρακτηρίζεται μια μεταβλητή όταν υποθέτουμε ότι επηρεάζει μιαν άλλη και όταν μπορούμε με κάποιον τρόπο να την αυξομειώσουμε. Οι ανεξάρτητες μεταβλητές χαρακτηρίζονται στην ελληνόφωνη βιβλιογραφία και ως «ενεργητικές» (Βάμβουκας 1988:115). Το είδος μεταβλητής που επηρεάζει είτε άμεσα την εξαρτημένη μεταβλητή είτε έμμεσα, δηλαδή ενεργώντας πάνω στη σχέση ανεξάρτητης και εξαρτημένης μεταβλητής, ονομάζεται ρυθμιστική μεταβλητή.

Έστω ότι θέλουμε να ελέγξουμε τι επίδραση έχει το φύλο και η ηλικία (ανεξάρτητες μεταβλητές) πάνω στη επίδοση (εξαρτημένη μεταβλητή), όπως αυτή καταγράφεται σε ένα πανελλαδικό, εξωτερικό, τεστ γλώσσας. Θέτουμε για παράδειγμα τα ερωτήματα: Ο άντρες ή οι γυναίκες μαθαίνουν γρηγορότερα μια ξένη γλώσσα; Και στη δεύτερη περίπτωση. Ο νέοι ή οι μεγάλοι μαθαίνουν γρηγορότερα μια ξένη γλώσσα; Στις περιπτώσεις αυτές το φύλο και η ηλικία είναι οι ανεξάρτητες μεταβλητές. Ο χρόνος που διαθέτουν τα άτομα για μελέτη στο σπίτι ή το αν έχουν ήδη μάθει μια άλλη ξένη γλώσσα και ένα σωρό άλλες μεταβλητές έχουν επίσης επίδραση πάνω στην εξαρτημένη μεταβλητή. Επειδή, όμως, δεν είναι πρακτικά εφικτό να εξετάσουμε ταυτόχρονα πόση και ποια σχέση έχουν όλες οι ανεξάρτητες μεταβλητές πάνω στη μία εξαρτημένη, επιλέγουμε μία, δύο ή τρεις και τις αυξομειώνουμε εσκεμμένα, για να μπορέσουμε να ελέγξουμε την ποιότητα και την ποσότητα της συνάφειάς τους με την εξαρτημένη μεταβλητή. Τις υπόλοιπες ανεξάρτητες μεταβλητές τις χαρακτηρίζουμε μετριαστικές, τις αναλύουμε αλλά δεν τις χειραγωγούμε, δηλαδή δεν τις αυξομειώνουμε.

Βιβλιογραφία