πιστοποίηση ελληνομάθειας.

Συνάφεια είναι η συστηματική σχέση μεταξύ δύο ή περισσότερων μεταβλητών. Οι δύο λέξεις, ωστόσο, δεν είναι ταυτόσημες, αφού στη στατιστική ανάλυση χρησιμοποιείται ο πρώτος για να δηλώσει κάτι πιο συγκεκριμένο από αυτό που δηλώνει η λέξη «σχέση» στην καθημερινή χρήση της, δηλαδή τη σχέση μεταξύ δύο μεταβλητών ιδιοτήτων οι οποίες αλλάζουν μαζί.

Ειδικότερα, όταν οι τιμές των δύο μεταβλητών που συγκρίνονται/συνεξετάζονται αυξάνονται ή μειώνονται ανάλογα, τότε έχουμε «θετική συνάφεια» (positive correlation). Αντίθετα, όταν η τιμή της μίας αυξάνεται ενώ της άλλης μειώνεται, τότε έχουμε «αρνητική συνάφεια» (negative correlation).

Η τιμή ενός δείκτη συνάφειας κυμαίνεται από το -1 (τέλεια αρνητική σχέση) ως το +1 (τέλεια θετική σχέση), με το 0 να δηλώνει παντελή έλλειψη σχέσης. Το θετικό ή αρνητικό πρόσημο φανερώνει την κατεύθυνση ή την ποιότητα της συνάφειας.

Κατά τον έλεγχο της συνάφειας, εκτός από την κατεύθυνση, παρατηρούμε και το βαθμό της. Έτσι, μπορούμε να έχουμε «απόλυτη» και «σχετική» συνάφεια. Η πρώτη δηλώνει την πλήρη αντιστοιχία μεταξύ των μετρήσεων που γίνονται, για παράδειγμα, όταν υπάρχει απόλυτη θετική συνάφεια, ο μαθητής που αφιερώνει τις περισσότερες ώρες στη μελέτη έχει και την υψηλότερη επίδοση, ενώ αυτός που αφιερώνει τον αμέσως λιγότερο χρόνο έχει την αμέσως χαμηλότερη επίδοση και ούτω καθεξής. Όταν προκύπτει απόλυτη αρνητική συνάφεια, διαπιστώνεται σταδιακή αντιστρόφως ανάλογη σχέση, δηλαδή, στο παράδειγμα που αναφέρθηκε, αυτός που αφιερώνει τον περισσότερο χρόνο στη μελέτη έχει και τη χαμηλότερη επίδοση, αυτός που αφιερώνει τον αμέσως λιγότερο χρόνο από τον προηγούμενο έχει την αμέσως καλύτερη επίδοση, και η σχέση εξελίσσεται με αυτό τον τρόπο.

Στην εκπαιδευτική αξιολόγηση υπάρχουν πολλές περιπτώσεις κατά τις οποίες χρειάζεται να ελέγξουμε τη συνάφεια των μεταβλητών. Για παράδειγμα, σε περίπτωση που θέλουμε να ελέγξουμε: α) το βαθμό συμφωνίας μεταξύ της βαθμολογίας των ίδιων γραπτών από διαφορετικούς βαθμολογητές, β) τη σχέση ενός χαρακτηριστικού των αξιολογητών με ένα χαρακτηριστικό των αξιολογούμενων, γ) την ύπαρξη σχέσης μεταξύ της επίδοσης των μαθητών με κάποιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους, όπως την εθνικότητά τους, τις στρατηγικές μάθησης που υιοθετούν, το χρόνο που αφιερώνουν για μελέτη στο σπίτι, κτλ.

Στην εκπαίδευση δύσκολα μπορεί να προκύψει απόλυτα θετική ή αρνητική συνάφεια. Συνήθως η σχέση είναι σχετική, δηλαδή δεν υπάρχει η κανονικότητα του τύπου που περιγράφηκε στην προηγούμενη παράγραφο.

Βιβλιογραφία