Ευάγγελος, Πετρούνιας. [2001] 2013. Nεοελληνική γραμματική και συγκριτική («αντιπαραθετική») ανάλυση (Α΄τόμος, Α΄ μέρος: Θεωρία). Θεσσαλονίκη: Ζήτη (ανατύπωση με διορθώσεις)
Εισαγωγικό σημείωμα
Από τη Γραμματική παρουσιάζεται και αξιοποιείται εδώ ολόκληρο το «Γενικό μέρος : Γενικές γλωσσικές αρχές» (Α΄ τόμος, Α΄ μέρος) της Ανατύπωσης με διορθώσεις του 2013 (συντομ. Πετρούνιας 2013).
Η Νεοελληνική Γραμματική του Πετρούνια, αποτελεί ένα από ένα από τα πλέον πρωτοπόρα έργα της σύγχρονης νεοελληνικής γλωσσολογικής επιστήμης μια σύνθεση της ιστορικής με τη βιωματική μέθοδο) που καταφέρνει θαυμάσια να δέσει όλα τα προηγούμενα στοιχεία σε μιαν ενότητα. Διασυνδέει συστηματικά την ανάλυση του γλωσσικού συστήματος με τις κοινωνικές και ιστορικές τους συνιστώσες, μη αποφεύγοντας μάλιστα να προχωρήσει με συνετή τόλμη και ακρίβεια και στην αναίρεση πολλών από τις αγλωσσολόγητες προκαταλήψεις των πολλών που ακόμη κυκλοφορούν ανεύθυνα. Το μέρος που παροσυιάζεται εδώ περιέχει μια από τις αρτιότερα επεξεργασμένες ελληνόφωνες αναλύσεις των σχέσεων γλώσσας και διαλέκτου, αφενός, και των φαινομένων διγλωσσίας (νεοελληνικής διγλωσσίας ειδικότερα), αφετέρου.
Έπειτα, το έργο, δομημένο για να λειτουργεί και ως έργο αναφοράς και ως υλικό επιμόρφωσης των φιλολόγων, αναφέρεται και στις δύο όψεις της δουλειάς μας, που είναι η διδασκαλία της γλώσσας και ως μητρικής και ως δεύτερης ή ξένης γλώσσας. Με ιδιαίτερη, μάλιστα, σαφήνεια διαφωτίζει τη λογική της διδασκαλίας της γλώσσας ως δεύτερη/ξένης, χάρη στη διαρκή αντιπαράθεση που υποβάλλει τη δική μας προς τις άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες που διδάσκονται στο σχολείο. Με αυτούς τους όρους, μπορούμε να μιλήσουμε για ένα ολιστικό εξηγητικό μοντέλο, κάτι που και η επιστήμη και η σχολική πράξη, στη σημερινή ελληνική πραγματικότητα των μικτών μαθητικών ακροατηρίων, το έχουν απόλυτη ανάγκη. Τίποτε ανάλογο με τους δύο επιβλητικούς και πολυσέλιδους τόμους της Γραμματικής αυτής δεν υπάρχει στη νεοελληνική βιβλιογραφία.
Ο επιστήμονας Ευάγγελος Πετρούνιας επιδεικνύει εδώ και το άλλο σπάνιο προνόμιο που διέκρινε την πολυετή ακαδημαϊκή του διδασκαλία: την ικανότητα να ομιλεί για την επιστήμη του, αναλύοντας το πλέον εξειδικευμένο εννοιολόγιο της σημερινής γλωσσολογίας, έτσι όπως για δεκαετίες το έκανε για τους φοιτητές του: με την άνεση του φυσικού σχεδόν θα λέγαμε ομιλητή. Και μάλιστα όχι με τρόπο αφηρημένο για τα αφηρημένα, αλλά, κατεβαίνοντας από το ύψος της θεωρητικής θέασης και λαμβάνοντας υπόψη το άμεσα πρακτέο: στην προέκταση της ψηφιοποιημένης αυτής Βάσης Δεδομένων, συνέταξε ο Πετρούνιας και Ασκήσεις συνθετικού και κριτικού τύπου --κάτι μοναδικό σε εγχειρίδια του είδους! (Αυτές για την ώρα δεν περιλαμβάνονται στο ψηφιακό προϊόν, αλλά μόνον στο έντυπο βιβλίο.)
Οι χρήστες/-ριες της βάσης παραπέμπονται με ακρίβεια στα σημεία όπου η Γραμματική πραγματεύεται τον όρο ή το θέμα που ενδιαφέρει, ενώ ταυτόχρονα έχουν στη διάθεσή τους το προηγούμενο και το επόμενο συγκείμενο. Παράλληλα, διευκολύνονται οι αναζητήσεις τους χάρη στους πλαγιότιτλους που έχουν προστεθεί σε επίπεδο παραγράφου, προκειμένου να αναδείξουν τον θεματικό πυρήνα αλλά και τη συλλογιστική ανάπτυξη της γλωσσολογικής ανάλυσης.
