Μεταφόρτωση ως PDF Εκτύπωση <>

Κείμενο 8: Francois-Geiger, D. 1991. Θέματα κοινωνικής και θεωρητικής γλωσσολογίας. Μτφρ. Α. Μανουσοπούλου κ.ά. Κεφ. 4. "Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της προφορικότητας και παιδαγωγική". Αθήνα: Νεφέλη, σελ. 77 & 79-80.

…Σε μια πράξη αληθινής προφορικής επικοινωνίας (εδώ αποκλείουμε, π.χ., τις ραδιοφωνικές ή τηλεοπτικές εκπομπές, τις διαλέξεις σε μεγάλο κοινό…), ο πομπός και ο δέκτης (ή οι πομποί και οι δέκτες) συμμετέχουν "ζωντανά" στο κύκλωμα επικοινωνίας. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει άμεση επανάδραση [feedback], που εκφράζεται, π.χ., με τη διακοπή της εκπομπής του μηνύματος όταν ο συνομιλητής δηλώνει με οποιονδήποτε τρόπο ότι κατάλαβε το μήνυμα, ή με τη συνεργασία των συνομιλητών (ανά δύο, ανά τρεις…) στην επεξεργασία του μηνύματος.

…Η επεξεργασία του γλωσσικού μηνύματος γίνεται στα πλαίσια της γραμμικότητας του λόγου, που είναι βασική συνέπεια του φωνητικού χαρακτήρα. Αυτό σημαίνει ότι, μια και οι μονάδες της διπλής άρθρωσης (φωνήματα και σημασιακές μονάδες) διαδέχονται η μια την άλλη με ταχύ ρυθμό, η διάταξή τους δεν μπορεί να αναστραφεί εκ των υστέρων, πράγμα που στον γραπτό λόγο μπορεί να συμβεί, με το σβήσιμο π.χ. Επομένως, χρειάζεται μια στρατηγική που να θεραπεύει όσο γίνεται την αδυναμία να επανορθώσουμε αυτό που έχει ήδη ειπωθεί, και μάλιστα την αδυναμία να αναφερθούμε σε αυτό με ακρίβεια. Σε αυτό ακριβώς στοχεύουν όλες οι τεχνικές με τις οποίες ο ομιλητής αναφέρεται στα προηγούμενα (επαναλήψεις-επαναφορές, επαναλήψεις-συνδέσεις, περισσολογίες…), που διευκολύνουν την απομνημόνευση τόσο για τον ομιλητή όσο και για τον συνομιλητή. Έτσι εξηγούνται βεβαίως και τα "ατυχήματα" (ανακοπές της συντακτικής ροής, εκφωνήματα που δεν ολοκληρώνονται), που στον γραπτό λόγο θα μπορούσαμε να ερμηνεύσουμε σαν ανωμαλίες κατά την ανάπτυξη των κανονικών συντακτικών σχηματισμών.