Ο όρος χρησιμοποιείται κυρίως στην περιγραφή των ινδοευρωπαϊκών γλωσσών και αναφέρεται στις ρίζες λέξεων των οποίων η κλίση προκύπτει από την απευθείας σύνδεση του κλιτικού επιθήματος στη ρίζα της λέξης χωρίς την παρεμβολή κάποιου φωνήεντος (το οποίο ονομάζεται θεματικό . Πεδίο εφαρμογής της είναι τόσο το ονοματικό όσο και το ρηματικό σύστημα. Ενδεικτικά αναφέρουμε την γ΄ (αθέματη) κλίση (π.χ. κόρακ-ς(ξ)κόρακ-ος/κόρακ-ι/κόρακ-σι(ξι), ἰχθύ-ς/ἰχθύ-ος/ἰχθύ-ι/ἰχθύ-/σι) και τη συζυγία σε -μι (π.χ. τίθη-μι/τίθη-ς/τίθη-σι/τίθε-μεν/τιθέ-ναι, δίδω-μι/δίδω-ς/δίδω-σι/δίδο-μεν/διδό-ναι κλπ) της αρχαίας ελληνικής, καθώς και την γ΄ κλίση της λατινικής (π.χ. reg-s (x)/reg-is/reg-i/reg-ibus). Στον αθέματο σχηματισμό αντιπαρατίθεται ο θεματικός και η αντίθεση αυτή χαρακτηρίζει σε μεγάλο βαθμό προγενέστερες φάσεις των ινδοευρωπαϊκών γλωσσών (π.χ. σανσκριτική, παλαιά εκκλησιαστική σλαβονική), αλλά σήμερα έχει αμβλυνθεί σημαντικά (π.χ. κόρακας) λόγω και της αναλογίας .

Μ. Αραποπούλου

Πηγές

* Palmer, L. R. [1985] 1999. The Greek Language. Λονδίνο: Bristol Classical Press.

• Παπαναστασίου, Γ. Κ & Ευ. Πετρούνιας. 2001. Η μορφολογία της κλασικής ελληνικής. Στο Ιστορία της ελληνικής γλώσσας: Από τις αρχές έως την ύστερη αρχαιότητα, επιμ. Α.-Φ. Χριστίδης, 421-434). Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας & Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών [Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη].

Πεδίο