Οι όροι προέρχονται από τον χώρο της υπολογιστικής τεχνολογίας και των τηλεπικοινωνιών και περιγράφουν ένα σύστημα που, μια δεδομένη στιγμή, είναι (on-line) ή δεν είναι (off-line) συνδεδεμένο με ένα ευρύτερο δίκτυο. Η χρήση των όρων έχει επεκταθεί και σε άλλα πεδία που μελετούν την ανθρώπινη διεπίδραση και τη συνομιλία. Στο πλαίσιο της ψυχογλωσσολογίας , και πιο συγκεκριμένα της γλωσσικής επεξεργασίας , οι όροι χρησιμοποιούνται για να χαρακτηρίσουν πειραματικές μεθόδους: οι on-line μέθοδοι έχουν ως στόχο να «συλλάβουν» τις διαδικασίες της κατανόησης του λόγου τη στιγμή που συμβαίνουν, γι' αυτό και λέγονται μέθοδοι σε «πραγματικό χρόνο»· π.χ. η καταμέτρηση του χρόνου ανάγνωσης μιας πρότασης . Αντίθετα, οι off-line μέθοδοι δεν «συλλαμβάνουν» την επεξεργασία τη στιγμή που συμβαίνει, όπως π.χ. οι πειραματικές τεχνικές που στόχο έχουν να αναλύσουν το προϊόν της επεξεργασίας όταν αυτό βρίσκεται στη βραχυπρόθεσμη ή τη μακροπρόθεσμη μνήμη.

Οι όροι έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί για να περιγράψουν τη διαφορά ανάμεσα σε πρωτογενή συστήματα σήμανσης τα οποία λειτουργούν στη βάση του «εδώ και τώρα» και στο μοναδικό δευτερογενές σύστημα σήμανσης, που είναι η γλώσσα.

Μ. Θεοδωροπούλου

Πηγές

• Caron, J. 1989. Précis de psycholinguistique. Παρίσι: PUF.
• Χριστίδης, Α.-Φ. 2001. Η φύση της γλώσσας. Στο Ιστορία της ελληνικής γλώσσας από τις αρχές έως την ύστερη αρχαιότητα, επιμ. Α.-Φ. Χριστίδης, 21-52. Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας & Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών [Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη].

Πεδίο