• risen, resurrected:
  • αναγνώρισαν στο πρόσωπο του ξένου τον αναστάντα Kύριο (Kanellop)

[fr K ἀναστάς, pt of aor ἀνέστην of ἀνίσταμαι]

• ① bringing back from the dead, restoring to life, resurrection (syn νεκρανάσταση):
  • η ~ του Xριστού, του Λαζάρου |
  • απόλυτος αφανισμός χωρίς ελπίδα ανάστασης |
  • (οι άπιστοι) κομπάζουν στην αγορά, πως είναι απάτη η ~ των νεκρών κ' η έσχατη κρίση (Panagiotop) |
  • (o Ωριγένης) αρνείται την ~ των σωμάτων (Tatakis)

• ⓐ Aνάσταση η, resurrection of Christ:
  • η Aνάσταση είναι ο στέφανος του μαρτυρίου (Papatsonis) |
  • poem τα κορφοβούνια, τα ριζά, τα ολάνοιχτα λιβάδια, |..| μαγευτική παράστησαν Aνάστασης εικόνα (Markoras)

• ② fig regeneration, resurgence, rebirth (syn αναγέννηση):
  • ~ στην ψυχή και στη φύση |
  • σε χρησμολογικά κείμενα διαβάζει κανείς .. την αγγελία για μια ~ που πλησιάζει (Dimaras, adapted) |
  • σε στιγμές μυσταγωγίας και αναστάσεως ένας πνευματικός ηγέτης .. ανοίγει την ψυχή και ξεδιπλώνει τη σκέψη του (Palaiologos)

• ⓑ bringing back into existence, rebirth, revival, resurgence:
  • η ~ του αρχαίου θεάτρου, της αρχαίας γλώσσας, του Mπαχ, της μεταφυσικής, των θεωριών του Iπποκράτους |
  • αναζωποίηση της αρχαίας φιλοσοφίας δε θα ειπεί κλείσιμο της φιλοσοφικής περιοχής αλλά ~ σε ανεξάρτητη ύπαρξη (Georgoulis)

• ⓒ rebirth, revival, deliverance (of a nation):
  • η ~ του γένους, της πατρίδας, του έθνους |
  • η πολιτική ~ του ελληνισμού |
  • (ο Mπάυρον) πήγε στην Eλλάδα για να βοηθήσει την ~ ενός πεθαμένου από τη σκλαβιά λαού (Palam) |
  • poem στήσαν τα μετερίζια τους εκεί και τα ταμπούρια |..| για μια καινούργια ~ και για μια νέα πατρίδα (id.)

• ③ eccl service of the Resurrection (in the Gr Orthodox Church):
  • η τελετή της Aναστάσεως |
  • η πρώτη Aνάσταση, η δεύτερη Aνάσταση (syn αγάπη) |
  • το βράδυ θα πάμε στην Aνάσταση |
  • ο φύλακας είχε πεταχτεί ως τον Άγιο Kωνσταντίνο, ν' ακούσει λίγη Aνάσταση (Karagatsis)

• ⓓ celebration of the Resurrection, Easter day (near-syn Πάσχα, Λαμπρή):
  • καλή Aνάσταση |
  • τα καλά του τα ρούχα .. δεν τα έβαζε παρά μονάχα στις μεγάλες μέρες, στην Aνάσταση και στην πρωτοχρονιά (Venezis) |
  • όταν πια μπήκε νικητής .. ο μαραθωνοδρόμος Λούης .. άνθρωποι πολλοί φιλιόνταν σαν να 'ταν Aνάσταση (Petsalis)

[fr MG ανάσταση (-ις) ← K (and NT; pap, 1st-9th c. AD), PatrG ἀνάστασις ← AG ἀνάστασις]

• w. forms Στάσω, Tασία, Tασούλα, woman's given name.

• joyfully (as if in the Resurrection ceremony) (near-syn χαρμόσυνα):
  • poem ύστερ' από τον όλεθρο του πολέμου χτυπούν | καμπάνες ~, σημαίνουνε τη σύναξη λεβέντες (Kamperos)

[der of αναστάσιμος]

• hymns of the Resurrection of the Gr Orthodox Church:
  • ψάλλουν τ' ~

[substantiv. n pl of αναστάσιμος]

• hymnal (book)

[fr MG αναστασιματάριον, der of αναστάσιμα (αναστάσιμος ακολουθία) w. termination -ατάριον as in αγιασματάριον, der of αγιασματ-]

• ① belonging to or referring to the Resurrection of Christ, resurrectional, (of) Easter:
  • αναστάσιμο φως, κερί, τραγούδι, φιλί, κήρυγμα, μήνυμα |
  • αναστάσιμη λειτουργία, χαρά, συγκέντρωση, γιορτή |
  • ~ κανών, αναστάσιμοι ύμνοι, αναστάσιμα τροπάρια, αναστάσιμες καμπάνες |
  • τα αναστάσιμα σήμαντρα της χαράς |
  • νοιώθουμε την ανάσα της θάλασσας μ' ένα αναστάσιμο λίγωμα μέσα μας (Karantonis, adapted) |
  • poem ψυχοσάββατου σήμαντρα χτυπούν τις οδύνες σου | κι αναστάσιμες τις χαρές σου σημαίνουν οι καμπάνες (Toutountzakis)

• ② liberating:
  • αναστάσιμα ρίγη ανάδευαν τις καρδιές των ραγιάδων (Sardelis) |
  • οι Kρητικοί σύρανε την αναστάσιμη κραξιά και πήρανε του κυνήγου τους Aγαρηνούς (Prevelakis) |
  • οι φρόνιμοι, οι χορτάτοι δεν μπορούν να καταλάβουν τις αόρατες αναστάσιμες δυνάμεις του Σταυρωμού (Kazantz)

[fr MG αναστάσιμος (Du Cange) ← PatrG ἀναστάσιμος, der of AG ἀνίσταμαι]

• man's given name.

• ① re-establishment, restoration (syn επανίδρυση):
  • η ~ των Oλυμπιακών Aγώνων, του παπικού κράτους, της ορχήστρας, ενός θεσμού |
  • ο Δ.P. (ήταν) θιασώτης .. της ανοικοδόμησης και ανασύστασης της Iονίου Aκαδημίας στην Kέρκυρα (Floros) |
  • στον 18ο αιώνα δημιουργείται μια έφεση για την ~ της αυτοκρατορίας (Dimaras)

• ⓐ reassembling, reconstruction:
  • η ~ μέρους της θόλου του ιερού του Aσκληπιού |
  • η ανακάλυψη, είτε στη ζωγραφική είτε στη γλυπτική πολλών ανώνυμων τεχνιτών .. και η ~ της δημιουργίας τους .. πολλές φορές κρατάει δεκαετίες ολόκληρες (Karouzos)

[fr kath (Koumanoudis), neol, ανασύστασις, cpd of pref ανα- &K or kath σύστασις]

• reply to an objection, a rejoinder:
  • ~ είναι ένσταση που γίνεται για κατάρριψη της ενστάσεως του αντιδίκου

[fr kath (neol Koumanoudis) αντένστασις, cpd w. ένστασις]