Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα ACRINET

Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα ACRINET αναπτύχθηκε στα πλαίσια του προγράμματος Πολιτισμός 2000 και ολοκληρώθηκε στο διάστημα 2001-2004. Αντικείμενό του ήταν η διεπιστημονική μελέτη της ευρωπαϊκής ακριτικής παράδοσης τόσο σε παλιότερες εποχές (στο Μεσαίωνα) όσο και στη σύγχρονη ευρωπαϊκή κοινωνία. Οι ερευνητές των φορέων που συμμετείχαν στο πρόγραμμα εφαρμόζοντας ιστορική, φιλολογική και εθνογραφική μεθοδολογία ασχολήθηκαν με τον εντοπισμό, τη μελέτη, την ανάλυση και αρχειοθέτηση κειμένων της ακριτικής παράδοσης (π.χ. ακριτικά τραγούδια και άλλα αφηγηματικά κείμενα που αναφέρονται στους ήρωες των συνόρων). Με την εθνογραφική μέθοδο αναζητήθηκαν και καταγράφηκαν στοιχεία της ακριτικής παράδοσης που επιβιώνουν ως σήμερα.

Ο στόχος του προγράμματος

Στόχος του προγράμματος ήταν η ανάδειξη της επικαιρότητας του αντικειμένου της ακριτικής παράδοσης ως γέφυρας διαπολιτισμικής επικοινωνίας και φορέα πανανθρώπινων αξιών στη σημερινή κοινωνία.

Φορείς και εταίροι

Υπεύθυνος φορέας του προγράμματος: Κέντρο Aναπτυξιακών Μελετών - PRISMA. Συντονιστής του επιστημονικού έργου: Aκαδημία Aθηνών, Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας (με την ευθύνη της Διευθύντριάς του, Αι. Πολυμέρου-Καμηλάκη). Επιστημονική διεύθυνση: Ε. Αρβελέρ.

Εταίροι Προγράμματος: Υπουργείο Πολιτισμού (Διεύθυνση Λαϊκού Πολιτισμού), Πανεπιστήμιο της Ευρώπης, Πανεπιστήμιο Ι της Σορβόννης (Πάνθεον, Κέντρον Βυζαντινών Σπουδών και Εγγύς Χριστιανικής Ανατολής), Aνώτατο Συμβούλιο Επιστημονικών Ερευνών Ισπανίας, Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών της Βενετίας, Πανεπιστήμιο Aγίου Κλήμεντος της Αχρίδας στη Σόφια (Τμήμα Σλαβικής Φιλολογίας, Εθνολογίας και Βυζαντινής Λογοτεχνίας).

Το πρόγραμμα ACRINET συγχρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και υλοποιήθηκε στην Ελλάδα, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία και τη Βουλγαρία.

Η έκθεση "Οι Ακρίτες της Ευρώπης" και το Μουσείο Ακριτικής Παράδοσης της Ευρώπης

Στα πλαίσια του προγράμματος ACRINET οργανώθηκε έκθεση με θέμα τη γέννηση της ακριτικής ποίησης, τα δημώδη άσματα με ήρωα το Διγενή, το σκηνικό των ακριτικών επών, την εξέλιξη, τις επιβιώσεις και την επίδραση της ακριτικής ποίησης στη νεότερη δημιουργία. Η έκθεση, την οποία επιμελήθηκε η Λ. Καραπιδάκη, περιόδευσε στο διάστημα 2004-2005 στα Ιωάννινα, Κάρπαθο, Θεσσαλονίκη, Αθήνα, Παρίσι, Μασσαλία και από το Μάιο 2006 εγκαταστάθηκε μόνιμα στο Μουσείο των Ακριτών της Ευρώπης στην ακριτική Παλιόχωρα του Δήμου Πελεκάνου Χανίων. Η παρουσίαση της έκθεσης από τη Λ. Καραπιδάκη στην επίσημη ιστοσελίδα της Παλαιοχώρας: http://www.paleochora-chania.gr/0-customlinks_38_.html.

Το πρόγραμμα ACRINET στο Διαδίκτυο

Η ιστοσελίδα του προγράμματος ACRINET, http://www.acrinet.net/ (ανενεργή), διέθετε ενημερωτικές σελίδες σχετικά με τους στόχους, τις δραστηριότητες και τους εταίρους του προγράμματος, εκδηλώσεις σε Αθήνα, Βενετία, Βαρκελώνη, Ιωάννινα, Παρίσι, Σόφια, προγράμματα και περιλήψεις ανακοινώσεων συνεδρίων, ομιλιών, επιστημονικών συναντήσεων και ημερίδων, περιγραφές εκθεμάτων και φωτογραφίες εκθέσεων, καθώς και τις δημοσιεύσεις του προγράμματος ACRINET. Δυστυχώς η διεύθυνση αυτή είναι πλέον ανενεργή. Πληροφορίες για το πρόγραμμα αντλούμε κυρίως από την ιστοσελίδα του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, http://www.kentrolaografias.gr/, το οποίο διαθέτει αποτελεσματική μηχανή αναζήτησης και εννέα συνδέσμους που παρέχουν υλικό για το πρόγραμμα και το Μουσείο Ακριτών της Ευρώπης.

Σύνδεσμοι για το πρόγραμμα ACRINET και την έκθεση "Οι Ακρίτες της Ευρώπης":

http://www.kentrolaografias.gr/default.asp?V_DOC_ID=2119
http://www.kentrolaografias.gr/default.asp?V_DOC_ID=2106
http://www.kentrolaografias.gr/default.asp?V_DOC_ID=2121
http://www.kentrolaografias.gr/default.asp?V_DOC_ID=2123

Επιπρόσθετες πληροφορίες

Στα πλαίσια του ευρωπαϊκού προγράμματος ACRINET πραγματοποιήθηκαν στο διάστημα 2002-2004 ένδεκα επιστημονικές συναντήσεις με θέμα "Τα Ακριτικά της Ευρώπης" στην Ελλάδα (Αθήνα, Ιωάννινα, Κάρπαθος, Θεσσαλονίκη) και στο εξωτερικό (Παρίσι, Βαρκελώνη, Βενετία, Σόφια, Χιρόνα). Τα Πρακτικά των εννέα από αυτές είναι συγκεντρωμένα στην εξάτομη έκδοση "Ακρίτες της Ευρώπης". Ο πρώτος τόμος της έκδοσης περιλαμβάνει τα πρακτικά των επιστημονικών συναντήσεων, συνεδρίων και διαλέξεων που έγιναν στην Ελλάδα (και τρεις διαλέξεις που έγιναν στη Βενετία), με τίτλο "Ευρωπαϊκή Ακριτική Παράδοση: Από τον Μεγαλέξαντρο στον Διγενή Ακρίτα", Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, 2004. Ο τόμος αυτός είναι προσβάσιμος στο διαδίκτυο στη διεύθυνση: http://www.scribd.com/doc/11501302/ΑΚΡΙΤΕΣ-ΤΗΣ-ΕΥΡΩΠΗΣ. Η ανακοίνωση της Αι. Πολυμέρου-Καμηλάκη "Ο Διγενής Ακρίτας στη Νεοελληνική Δραματουργία", που περιλαμβάνεται στον τόμο των Πρακτικών, είναι αναρτημένη και στη Μυριόβιβλο (http://www.myriobiblos.gr/texts/greek/polymerou_digenis.html).

Παρουσίαση: Π. Μαυρομματίδου

Επικαιροποίηση: Β. Αδάμπα

Λέξεις κλειδιά

ακριτική παράδοση, βασική έρευνα, εκθέσεις, ομιλίες, συνέδρια, εκδόσεις οργανισμών, διεπιστημονική συνεργασία, εθνογραφική μεθοδολογία, ιστορική μεθοδολογία, φιλολογική μεθοδολογία, επικαιρότητα.