Το περιοδικό Εξώπολις κυκλοφόρησε στην Αλεξανδρούπολη έχοντας ως κεντρικό άξονα των αναζητήσεών του τη λογοτεχνία. Σύμφωνα με το σημείωμα «της σύνταξης» του πρώτου τεύχους προσέβλεπε σε μια συσπείρωση των ντόπιων δυνάμεων· αποζητούσε ιδιαίτερα τη συνεργασία πανεπιστημιακών από το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, αλλά ήταν ανοικτό και σε συνεργασίες από δημιουργούς εκτός Θράκης. Παράλληλα, όμως, διατυπώνονταν και «τα μακρύτερα όνειρα» των δημιουργών του «πέρα από τις σημερινές τους δυνατότητες»: Η Εξώπολις προσέβλεπε «σε μία αμφικτιονία πνευματικών δυνάμεων των όμορων βαλκανικών χωρών».

Το περιοδικό δημοσιεύει ανέκδοτα κείμενα λογοτεχνίας, δοκίμια και μελέτες, μεταφρασμένη λογοτεχνία και δοκίμια, αφιερώνει σελίδες σε δημιουργούς και διατηρεί βιβλιοκριτική στήλη. Συγκεκριμένα, και σε ό,τι αφορά τη λογοτεχνία, στο Εξώπολις δημοσιεύουν ποιήματά τους τόσο ντόπιοι δημιουργοί όσο και δημιουργοί εγνωσμένης αξίας από ολόκληρη την επικράτεια: Βαγγέλης Αθανασόπουλος, Θανάσης Βενέτης, Ελένη Θεοχάρους, Έκτωρ Κακναβάτος, Σπύρος Κανιούρας, Διονύσης Καρατζάς, Ηλίας Κεφάλας, Θανάσης Κούγκουλος, Ηλίας Κουτσούκος, Πάνος Κυπαρίσσης, Πρόδρομος Μάρκογλου, Νέαρχος Νεάρχου, Γιώργος Παναγιωτίδης, Γαλήνη Ρεκαλίδου, Κώστας Σουέρεφ, Γιώργος Σταυρίδης, Φρίξος Τζιόβας, Θανάσης Τζούλης κ.ά. Από τους ίδιους χώρους προέρχονται και οι πεζογράφοι που δημοσιεύουν έργα τους στο περιοδικό: Διαμαντής Αξιώτης, Βασίλης Ιωακείμ, Κώστας Καβανόζης, Αντώνης Κάλφας, Κώστας Κοντοδήμος, Ελένη Λαδιά, Φοίβος Μάλαμας, Δημήτρης Μίγγας, Ελένη Νούσια, Έλενα Σκαβδή, Σώτη Τριανταφύλλου, Γιώργος Χουρμουζιάδης κ.ά.

Εκείνο όμως το στοιχείο που διαφοροποιεί το συγκεκριμένο περιοδικό από ανάλογες εκδοτικές προσπάθειες της περιφέρειας είναι η αξιοσημείωτη συμβολή του στο χώρο της μεταφρασμένης λογοτεχνίας και ειδικότερα της λογοτεχνίας των βαλκανικών χωρών. Πέρα, δηλαδή, από μεταφράσεις γνωστών δυτικοευρωπαίων λογοτεχνών, (π.χ. James Joyce, Allen Ginsberg, Cesare Pavese) στο περιοδικό παρουσιάζονται αρκετοί δημιουργοί από τις όμορες βαλκανικές χώρες" και την ευρύτερη περιοχή, κυρίως από τη Βουλγαρία, αλλά και από την Τουρκία, την Αρμενία, την Π.Γ.Δ.Μ. Πραγματοποιεί μάλιστα και ένα αφιέρωμα στους συγγραφείς της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης. Η παρουσίαση των βαλκάνιων λογοτεχνών δεν γίνεται βέβαια σε μόνιμες στήλες, ενώ στα τελευταία τεύχη η προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση φαίνεται πως ατονεί.

Οι μελέτες και τα δοκίμια που δημοσιεύονται στο Εξώπολις είναι είτε ενταγμένες στο πλαίσιο κάποιου αφιερώματος του περιοδικού είτε, κυρίως, ανεξάρτητες από αυτά. Αφιερώματα, μικρά ή εκτενή, πραγματοποιούνται στους Γιώργο Βιζυηνό, Λένα Διβάνη, Έκτορα Κακναβάτο, Ισμήνη Καπάνταη, Μένη Κουμανταρέα, Χριστόφορο Μηλιώνη, Τ. Πατρίκιο κ.ά. Οι συνεργάτες των αφιερωμάτων ποικίλλουν ανάλογα με το αντικείμενο του αφιερώματος. Το εκτενές αφιέρωμα στον Γ. Βιζυηνό συγκεντρώνει συνεργασίες από γνωστούς πανεπιστημιακούς και μελετητές της λογοτεχνίας (π.χ. Β. Αθανασόπουλος, Πρ. Μάρκογλου, Μ. Γ. Μερακλής, Κ. Μητσάκης, Π. Νούτσος, Στ. Ροζάνης κ.ά). Δοκιμιακά κείμενα (ανεξάρτητα από τα ειδικά αφιερώματα) έχουν δημοσιεύσει, εκτός των μελών της συντακτικής επιτροπής, και οι Χ. Δ. Γουνελάς, Γκρ. Καστελλάνου, Γ. Λαδογιάννη, Ν. Μανδηλαράς, Σ. Μιχαήλ, Γ. Μότσιος, Αγγ. Πασσιά, Σ. Πετρίδου, Δημ. Τσατσούλης κ.ά. Ενίοτε δημοσιεύονται και μεταφραστικές δουλειές των συνεργατών του περιοδικού σε δοκιμιακά κείμενα γνωστών μελετητών: Michel Picard, Gérard Genette κ.ά. Τη μόνιμη στήλη της βιβλιοκριτικής υπογράφουν συνήθως κάποια από τα μέλη της συντακτικής επιτροπής. Στις σελίδες του Εξώπολις δημοσιεύονται, επίσης, κείμενα (εστιασμένα, κυρίως, στο χώρο της Θράκης και των κατοίκων της) σχετικά με τη μουσική, τις αρχαιολογικές ανασκαφές, την παράδοση, τις εικαστικές τέχνες κ.ά.

Βιβλιογραφία

1. Μ. Καρπόζηλου, Τεύχη-Αφιερώματα των Ελληνικών Περιοδικών 1879-1997, Αθήνα, Τυπωθήτω, Γιώργος Δαρδανός 1999, σ. 316.

Χρήστος Δανιήλ