ΣΥΖΥΓΟΣ ΚΑΙ ΕΡΑΣΤΗΣ.

Ἑλληνικὸν διήγημα.

Α.

Περὶ τὰ τέλη τοῦ Ὀκτωβρίου τοῦ ἔτους 184… ὁ Κ. Κλεωνίδης μετὰ τῆς συζύγου του Ἀσπασίας παρευρίσκοντο ἐντὸς τοῦ θεωρείου των εἰς τὸ Ἰταλικὸν τῶν Ἀθηνῶν θέατρον, τὸ πρῶτον ἀνεγερθὲν κατὰ τὴν Ἀνατολὴν, καὶ εἰς τὴν πόλιν ταύτην τῆς ποιήσεως καὶ τῶν τεχνῶν, μετὰ παρέλευσιν πολλῶν αἰώνων. Κατὰ τὴν ἐποχὴν ἐκείνην, τὸ θέατρον τοῦτο, πρὸ ἑνὸς ἢ δύο ἐτῶν οἰκοδομηθὲν, δὲν ἦτον, ὡς κατήντησεν ἔπειτα μετὰ τὴν εἰσαγωγὴν τῶν Βουλευτικῶν παραστάσεων, ἐρειπωμένον καὶ ἄφωνον, ἀλλ' ἤκμαζεν ἐν ὅλῃ τῇ λαμπρότητι αὐτοῦ καὶ παρεῖχε πολλὴν μὲν ἡδονὴν εἰς ἅπαν τὸ γυναικεῖον φύλλον, καὶ ἰδίως εἰς τὸ ὡραῖον μέρος αὐτοῦ, ἄκραν δὲ εὐχαρίστησιν εἰς τὴν νεολαίαν, πολλὴν δὲ ἐνόχλησιν καὶ στενοχωρίαν εἰς τοὺς οἰκογενειάρχας καὶ τοὺς συζύγους, ὧν οἱ μὲν ἠναγκάζοντο νὰ δαπανῶσιν ὑπὲρ τὰς δυνάμεις των, ἵνα εὐχαριστῶσι τὴν πολυάριθμον πολλάκις οἰκογένειάν των, οἱ δὲ νὰ καρδιοκτυπῶσι, φρουροῦντες, ὡς πανόπται Ἄργοι τὰ θέλγητρα τῶν συζύγων αὑτῶν.

Ἀλλὰ τὴν ἑσπέραν, περὶ ἧς λέγομεν, ὅλοι εὐχαρίστως ἐξεπλήρουν τὸ ἑαυτῶν μέρος, διότι παριστάνετο ἡ Λουκία τοῦ Λαμερμοὺρ, τὸ θελκτικὸν τοῦτο τοῦ Δονιζέτη μουσούργημα, ἐν ᾧ ὅλα τῆς ἀνθρωπίνης ψυχῆς τὰ σφοδρότερα πάθη ἐκφράζονται ὑψίστως καὶ ἐξαισίως. Ἡ ἐπικατάρατος ὑπεροψία, συνακολουθουμένη ὑπὸ μίσους πατροπαραδότου, ὁ κρύφιος ἔρως δύο τρυφερῶν καρδιῶν, τὸ γλυκύτερον τῶν παθῶν· ἡ ἐκδίκησις, ἡ ἀπόγνωσις τέλος καὶ ἡ ἐριννὺς τῆς παραφροσύνης, ὅλα ταῦτα τὰ πάθη, ὅλα ταῦτα τὰ αἰσθήματα, εὗρον τὰς ἀκροτάτας, οὕτως εἰπεῖν, κραυγάς των εἰς τὸ μελόδραμα τοῦτο.

Ἡ δευτέρα πρᾶξις εἶχεν ἤδη ἀρχίσει, καὶ ἡ εὔμορφος Ἀσπασία, περιπαθῶς ἀρεσκομένη εἰς τὸ μελόδραμα τοῦτο, ὡς πᾶσα εὐαίσθητος γυνὴ, ἤκουε μετ' ἀδιασείστου προσοχῆς, ὅτε ὁ σύζυγός της, ἰδὼν τὴν ὥραν του, ἠγέρθη, καὶ,

- Ἠξεύρεις Ἀσπασία, εἶπεν, ὅτι πρέπει νὰ ἰδῶ τὸν δικηγόρον μας; ἀνάγκη λοιπὸν νὰ σ' ἀφήσω, ψυχή μου, πρὸς στιγμὴν, ἂν μὲ τὸ συγχωρῇς.

Ἡ γυνὴ ἔνευσεν εἰς σημεῖον συγκαταθέσεως, καὶ τοῦ συζύγου της ἐξελθόντος, ἐπαγκωνισθεῖσα ἐκ νέου ἐπὶ τῆς στεφανῆς τοῦ θεωρείου, ἠκροάτο ἤδη περισπωμένη τὸν νοῦν καὶ ἀόριστον περιπλανῶσα βλέμμα ἐπὶ τοῦ ἀκροατηρίου, τὸ θαυμάσιον μελόδραμα.

Ἐν τῷ μεταξὺ, ἔστρεψε κατὰ τύχην τὸ σύννουν ὄμμα της πρὸς τὴν εἴσοδον τοῦ θεωρείου, καὶ ἀφῆκεν αἴφνης κραυγὴν ἐκπλήξεως, τρόμου καὶ ἴσως χαρᾶς. Εἰς τὸ βάθος τοῦ θεωρείου, τοῦ ὁποίου εἶχεν ἀφήσει, φαίνεται, ὑπανεῳγμένην τὴν θύραν ἀναχωρῶν ὁ σύζυγός της, ἐκάθητο ἀνήρ τις, τοῦ ὁποίου τὸ ἀστράπτον ὄμμα ἦτο προσῃλωμένον ἐπ' αὐτῆς. Μετὰ δὲ τὴν πρώτην ταύτην ἔκπληξιν, ἡ γυνὴ ἐγερθεῖσα ἔτεινε τὴν χεῖρα της πρὸς τὸν παρείσακτον νέον, καὶ ἔπειτα ἔπεσεν πάλιν ἐπὶ τοῦ καθίσματός της ὠχρὰ καὶ ὑπόδακρυς,

- Κλεάνθη! Κλεάνθη! εἰποῦσα μὲ φωνὴν διακεκομένην…..

- Ἀσπασία! ἀπήντησεν οὗτος μὲ τόνον ἀπογνώσεως, Ἀσπασία! εἶσθε ὑπανδρευμένη;

- Μάλιστα, καὶ δὲν εἶναι διόλου παράδοξον ἐπειδὴ σεῖς ἐσπεύσατε πρῶτος νὰ δώσετε τὸ καλὸν παράδειγμα, εἶπεν ἐκείνη πεισμωμένη.

- Ἐγώ! ἐγώ! ἀπεκρίθη ὁ Κλεάνθης. Τίς σᾶς εἶπε! τὸ τρομερὸν αὐτὸ ψεῦδος;… Δύνασθε νὰ πιστεύσετε, Ἀσπασία, ὅτι, ἀφ' ἧς σᾶς ἠγάπησα, μίαν κἂν ἡμέραν, μίαν ὥραν, μίαν στιγμὴν ἔπαυσα ἀπὸ τὸ νὰ σᾶς συλλογίζωμαι καὶ νὰ σᾶς λατρεύω. Τίς σᾶς εἶπε τοῦτο, πρὸς Θεοῦ;

- Ὁ πατήρ μου μ' ἐβεβαίωσε τοῦτο, ἐπὶ τῇ πληροφορίᾳ τοῦ Κλεωνίδου.

- Τοῦ Κλεωνίδου! τοῦ συζύγου σας! λοιπὸν διὰ τοῦ ψεύδους καὶ τοῦ δούλου κατώρθωσεν αὐτὸς νὰ σᾶς νυμφευθῇ;….

- Ὢ ναί! Κλεάνθη, ναί! Βλέποντες τὸ ἀμετάτρεπτον τῆς γνώμης μου, διὰ νὰ μὲ πείσωσι, μὲ εἶπον ὅτι ὑπανδρεύθης. Ὅτι κατὰ τὴν εἰς τοὺς Παρισίους διατριβήν σου ἔρως ἀσημάντου τινος γυναικὸς σὲ παρέσυρε τοσοῦτον, ὥστε δὶς ἐμονομάχησες χάριν αὐτῆς, καὶ ὅτι τέλος ἀνεχώρησες μετ' αὐτῆς ἐκ τῆς μεγαλοπόλεως ἐκείνης καὶ ἐλθὼν εἰς τὴν πατρίδα σου, τὸ Βυζάντιον, τὴν ἐνυμφεύθης, πρὸς σκάνδαλον ὅλων τῶν συγγενῶν σου καὶ φίλων. Ἀκούουσα ταῦτα ᾐσθάνθην τοσοῦτον μῖσος καὶ ἀποστροφὴν πρὸς σὲ, ὅσην ἄλλοτε ἀγάπην, καὶ μᾶλλον ἀπὸ ὁρμὴν ἐκδικήσεως ἀπεφάσισα νὰ νυμφευθῶ τὸν ἀσήμαντον Κλεωνίδην, διότι ἂν καὶ εἶναι ἀδελφὸς συμβούλου ἐπικρατείας καὶ προστατεύεται ἀπὸ μεγάλα μέρη, ἐζήτησε διὰ τῶν χρημάτων μου νὰ προαχθῇ, καὶ ὄχι διὰ τῆς ἱκανότητός του εἰς τὸ πολιτικὸν αὑτοῦ στάδιον. Ἔπειτα πόσον δυσανάλογον τὸ συνοικέσιόν μας! ἐκείνος πλησιάζει τοὺς σαράντα, ἐγὼ δὲ μόλις εἶμαι δεκαοκτὼ ἐτῶν. Ὤ θεέ μου! θεέ μου!

- Αὐτὸς λοιπὸν ἔπλασεν, ὅτι ἐνυμφεύθην! ὢ τὸν ἀσυνείδητον! καὶ σὺ τὸ ἐπίστευσες, Ἀσπασία;

- Καὶ μὲ ἔγραψες κἂν διόλου, διὰ νὰ γνωρίζω τὰ κατὰ σέ.

- Καὶ μόνον ἅπαξ σ' ἔγραψα, Ἀσπασία;

- Δὲν ἔλαβα οὔτε ἓν γράμμα σου.

- Ὢ! μᾶς ἔπαιξαν λοιπὸν οἱ ἄθλιοι! ἐκραύγασεν ὁ Κλεάνθης· ὁποία μεταχειρίσθησαν μέσα καταχθόνια διὰ νὰ μᾶς χωρίσωσιν! Εἶσαι δυστυχὴς Ἀσπασία;

- Καὶ μὲ τὸ ἐρωτᾷς; δὲν ἔλειπεν εἰς τὴν δυστυχίαν μου παρὰ ἡ βεβαιότης, ὅτι ἀγαπῶμαι ἀπὸ σέ. Αὐτὸς μὲ ὑπανδρεύθη διὰ τὰ χρήματά μου, ὁ δὲ πατήρ μου μ' ἐθυσίασεν, ἐθυσίασε τὴν νεότητά μου εἰς τὴν γεροντικὴν ματαιότητά του τοῦ νὰ λέγεται συμπέθερος τοῦ Κ. Συμβούλου τῆς Ἐπικρατείας… Ὅλη τοῦ ἀνδρός μου ἡ φροντὶς ἤδη ἀφιεροῦται εἰς τὴν κατάστασίν μου, τὴν διπλασιασθεῖσαν διὰ τοῦ θανάτου θείου μου τινὸς, ὥστε καὶ τὴν ὥραν ταύτην εἶναι εἰς τοῦ δικηγόρου δι' ὑπόθεσίν μας τινά… Ὢ! τί δυστυχὴς ὅπου εἶμαι, Κλεάνθη μου, δυστυχὴς διὰ πάντα!

Καὶ ταῦτα λέγουσα ἡ ὡραία γυνὴ ἔκλαιε σχεδόν.

Σκληρὰ παράπονα καὶ λήθη τοσαύτη τῶν χρεῶν της δὲν ἠδύναντο βεβαίως νὰ προέλθωσιν ἀπ' ἄλλο τι, εἰμὴ ἀπὸ ἐρωτικὴν ἔξαψιν, διεγερθεῖσαν αἴφνης ὡς ἐκ τῆς ἐμφανίσεως τοῦ προσφιλοῦς προσώπου, τὸ ὁποῖον, ἂς τὸ εἴπωμεν ἐν παρόδῳ, ἡ εὐαίσθητος αὐτὴ κυρία εἶχε σχεδὸν λησμονήσει πρὸ τούτου, ὡς λησμονεῖ πᾶσα γυνὴ τὸν ἀπόντα ἐραστήν της.

Καὶ ὅμως, οἱ δύο οὗτοι νέοι πρὸ ἑνὸς ἀκόμη ἔτους ἠγαπῶντο τοσοῦτον περιπαθῶς! Κατὰ τὰς ἀμοιβαίας διαβεβαιώσεις των, ἄν ποτε περίστασίς τις ἔμελλε νὰ τοὺς χωρίσῃ, ἤθελον ἀφεύκτως προτιμήσει τὸν θάνατον, παρὰ τὸν σκληρόν των χωρισμόν. Ὁ εἷς ἄνευ τοῦ ἄλλου δὲν ἦτο δυνατὸν νὰ ζήσωσι, καὶ περὶ τούτου ὡρκίσθησαν μυριάκις εἰς τὰς συνεντεύξεις των, εἰς τὰς φλογερὰς ἐπιστολάς των, ἀλλὰ τίς δὲν γινώσκει τῶν ἐρωτικῶν τούτων ὅρκων τὴν μονιμότητα καὶ τὴν ἰσχύν! Ποσάκις τῆς ζωῆς μας δὲν ἐπιωρκήσαμεν τοὐλάχιστον κατὰ τοῦτο ὅλοι ἡμεῖς!

Ἀλλ' ὅστις ἤκουε τὸν διάλογον, ὃν ἀνωτέρω ἀναφέραμεν τῶν δύο ἐραστῶν μας, ἤθελε νομίσει ὅτι εἰς τοὺς νέους τούτους διετηρήθη ἀκμαῖον τὸ πρῶτον καὶ τὸ γλυκύτερον αἴσθημα τῆς καρδίας. Παρετηρήθη πολλάκις ὅτι οἱ χαρακτῆρες οἱ πλέον πρὸς ἀλλήλους συμπαθεῖς, εἶναι οἱ μάλιστα ἀντιθέτως διακείμενοι. Ἡ παρατήρησις αὕτη εἶναι ἀληθὴς μετά τινα περίοδον χρόνου, ὅταν δηλαδὴ ἡ συνήθεια τῆς συμβιώσεως συνεκέρασε τὸν ἕνα διὰ τοῦ ἄλλου τοὺς χαρακτῆρας δύο ὑποκειμένων, ἅτινα δεσμοὶ ἀδιάλυτοι συνέδεσαν. Ἀλλ' εἶναι ἐπίσης ἀληθὲς, ὅτι πάντοτε σχεδὸν αἱ ἰδιότητες αὗται, ἂν κατ' ἀρχὰς συνδέωσιν, βραδύτερον ὅμως γεννῶσιν τὴν ἀποστροφήν.

Ἰδοὺ πόθεν ἐπήγασε καὶ ὁ τοσοῦτον διακαὴς ἔρως τοῦ Κλεάνθους καὶ τῆς Ἀσπασίας. Ἀμφότεροι ἦσαν ζωηροὶ, διάπυροι, ταχεῖς καὶ εὐκόλως ὑπείκοντες εἰς τὰς πρώτας των ὁρμάς. Τοῦτο ἀποδεικνύεται ἐκ τῆς μικρᾶς, τὴν ὁποίαν εἴδομεν ἀνωτέρω, συνδιαλέξεώς των.

Ἀνατραφεῖσα ὡς ὅλαι τῆς ἐποχῆς μας αἱ νέαι, ὄχι εἰς τ' αὐστηρὰ ἤθη τῶν πρὸ ἡμῶν Ἑλληνίδων, ἀλλὰ, κατὰ τὴν ἐνεστῶσαν ἡμιευρωπαϊκὴν ἀνατροφὴν, τὴν ὁποίαν λαμβάνουσιν οἱ νέοι καὶ αἱ νέαι μας, δηλαδὴ ἀνατροφὴν ἐπιπόλαιον, καὶ ἂν ἐλευθέριον, ἀλλὰ στερουμένην τῆς λεπτότητος ἐκείνης καὶ ἠθικῆς βάσεως ἐπὶ τῇ ὁποίᾳ διακρίνεται ἡ καλὴ εὐρωπαϊκὴ ἀνατροφὴ, ἡ Ἀσπασία δὲν ἠδυνήθη ν' ἀνθέξῃ εἰς τὰς πρώτας τοῦ πρώτου παρουσιασθέντος νέου θωπείας, καὶ χωρὶς παντάπασι ν' ἀναλογισθῇ ἂν ἦτο πιθανὸν τὸν νέον ἐκεῖνον νὰ κάμῃ σύντροφον τῆς ζωῆς της, παρεδόθη δι' ὅλης τῆς περιπαθείας ζωηρᾶς καὶ νεαρᾶς καρδίας, εἰς τὴν ὁρμὴν τοῦ πάθους της. Ὁ δὲ Κλεάνθης εἶχεν ὅλα τὰ προσόντα, ἐκεῖνα ἅτινα ἐλκύουσι συνήθως τὰς γυναῖκας· ἐξωτερικὸν χαρίεν, συμπεριφορὰν ἀνειμένην καὶ κομψὴν, πνεύματος ἐπιπολαιότητα, καὶ ἐν ἐνὶ πάνθ' ὅσα οἱ πλεῖστοι τῶν ἐκπαιδευομένων σήμερον ἐν Εὐρώπῃ νεανίσκων μας ἀποκτῶσι κατὰ πρῶτον, ἀδιαφοροῦντες, ἂν ἐκ τῆς εἰς τὰ ἐξευγενισμένα ἔθνη διατριβῆς αὑτῶν δὲν ὠφελήθησαν βασιμωτέρας ἄλλας ὠφελείας.

Κατὰ τὴν ἰδέαν λοιπὸν τῆς Ἀσπασίας, ἠδίκησεν αὐτὴν μεγάλως ὁ πατὴρ νυμφεύσας αὐτὴν μὲ ἄνθρωπον, κατέχοντα μὲν κοινωνικὴν θέσιν, ἀλλ' ἀσυμπαθῆ πρὸς αὐτὴν, καὶ διαῤῥήξας σκληρῶς δύο καρδίας ὑπὸ τοῦ τρυφερωτέρου συνδεδεμένας ἔρωτος!

Οἱ αὐτοὶ σχεδὸν διαλογισμοὶ ἐτάραττον καὶ τὸν νέον, ἀδημονοῦντα ἤδη πολὺ πλέον διὰ τὴν ἀποτυχίαν του ὅταν ἔμαθεν, ὅτι ἡ Ἀσπασία παρὰ τὸν ἔρωτά της ἠδύνατο νὰ τῷ φέρῃ καί τι πραγματικώτερον καὶ θετικώτερον, μίαν καλὴν προῖκα! Οἱ ἄνδρες, ὡς ἄνθρωποι βάσιμοι, δὲν παραβλέπουσιν ἐν μέσῳ καὶ αὐτῶν τῶν ἐρωτικοτέρων ὀνειροπολήσεών των, τὸ ὅλως ὑλικὸν τοῦτο ἀντικείμενον.

Ἕκαστος δὲ τῶν ἐραστῶν, εἰς ταύτας καὶ τοιαύτας βεβυθισμένος σκέψεις, μένεα ἔπνεον ἀμφότεροι, μένεα καὶ ἐκδίκησιν κατὰ τῶν αἰτίων τοῦ σκληροῦ, ὡς αὐτοὶ ἔλεγον, χωρισμοῦ των. Ἡ πεῖρα δὲν ἦλθεν εἰσέτι νὰ τοὺς ἐξάξῃ τῆς ἀπάτης των, καὶ ἠγνόουν, νέοι καὶ ἄπειροι, ὅτι τὸ αἴσθημα τοῦ ἔρωτος, ὅσον φλογερώτερον καὶ ὁρμητικώτερον, τοσοῦτον εἶναι ἐφήμερον καὶ ἁψίκορον· παρέρχεται αὐτὸ ταχυπετὲς, καὶ τότε, φεῦ! τὸ διαδέχεται ἡ ψυχρότης, ἡ ἀπάτη, αὐτὴ ἡ ἀποστροφὴ, καὶ πάντα τ' ἀνήκεστα ἐκεῖνα παθήματα, τὰ ὁποῖα καθιστῶσι δυστυχεῖς διὰ παντὸς τοσούτους συζύγους, οἵτινες εἰς τὰς πρώτας τοῦ ὑμεναίου ἡμέρας ἐπίστευον εἰς ἀτελεύτητον ἀγάπης καὶ εὐτυχίας αἰῶνα!…

Β.

Εἰς τὰ κατ' ἔρωτα γινόμενα συνοικέσια, τὰ θλιβερὰ ταῦτα καὶ μωρὰ ὡς ἐπιτοπλεῖστον συναρμολογήματα, τὰ πάντα ἐθυσιάσθησαν εἰς τὴν τοσοῦτον ἐφήμερον ἐκείνην ἔξαψιν τῶν αἰσθήσεων, ἥτις συχνάκις παρῆλθεν ἤδη καθ' ἣν στιγμὴν ἡ λύσις τοῦ ἐρωτικοῦ δράματος τελευτᾷ εἰς δεσμοὺς ἀδιαῤῥήκτους· αἱ συζεύξεις αὗται τὸ συχνότερον εἶναι ἕνωσις δύο παραφρονούντων ἐξ ἔρωτος ὑποκειμένων. Ἐσυμβουλεύθησαν μόνον τὸ ἀπερίσκεπτον πάθος των καὶ παρεῖδον τ' ἀναπόφευκτα τῆς συγγενείας, τῆς κοινωνικῆς θέσεως καὶ τῆς καταστάσεως προσόντα. Διὰ τοῦτο, ἂν ἤμην πατὴρ, ἤθελα συμβουλεύει καθεκάστην τοὺς υἱοὺς καὶ τὰς θυγατέρας μου ν' ἀποφεύγωσι τὸ γλυκὺ ἐκεῖνο καὶ πλάνον αἴσθημα, καὶ θωρακίζοντες τὰ στήθη των διὰ τοῦ ἀτρότου τῆς ἀναισθησίας θώρακος, νὰ φέρωσιν ἅπασαν αὑτῶν τὴν εὐαισθησίας καὶ ἀγάπην εἰς τὸν βωμὸν τοῦ Ὑμεναίου· Ἤθελα τοῖς εἰπεῖ, ὅτι προτιμότερα μυριάκις τὰ γενόμενα διὰ προξενειῶν συνοικέσια, ὡς περισσοτέραν παρέχοντα πιθανότητα ἐπιτυχίας. Οἱ μεσολαβοῦντες προξενηταὶ, ἢ προξενήτριαι ἔχουσι τοὐλάχιστον τὴν ἱκανότητα νὰ συναρμολογῶσι τὰ πάντα μεταξὺ τῶν δύο συμβαλλομένων οἰκογενειῶν, τὴν κατάστασιν δῆλον ὅτι, τὴν κατ' ἐπιφάνειαν ἀναλογίαν καὶ ὅσα ἄλλα, παρεκτὸς πάντοτε τοῦ χαρακτῆρος καὶ τῆς πραγματικῆς ἀναλογίας· τὸ συνοικέσιον δι' αὐτοὺς εἶναι πρᾶγμα κατ' οὐδὲν διαφέρον παντὸς ἄλλου συμβολαίου· εἶναι φιλοσοφικὸν, ἀληθῶς εἰπεῖν, τὸ τοιοῦτον, καὶ οἱ προξενηταὶ ἀποβαίνουσιν οὕτω φιλοσοφικώτεροι τοῦ Βαλζὰκ περὶ τὴν φυσιολογίαν τῆς ὑπανδρείας· εὐτυχῆ λοιπὸν ἂν τὰ συμβαλλόμενα μέρη ἐπέτυχον!

Παρ' ἡμῖν, χάριτι θείᾳ, εἶναι σπάνια τὰ κατ' ἔρωτα συνοικέσια, καὶ τούτου ἕνεκα σπανιώτερα τὰ ἐκ τῶν συζυγιῶν δυστηχήματα, μὅλην τὴν ἀπελπισίαν, τὴν ὁποίαν εἴδομεν ἀνωτέρω εἰς τὴν καλὴν Ἀσπασίαν.

Ὁ ἐρωτόληπτος λοιπὸν νεανίας, ἰδὼν ὅτι δὲν ἐλησμονήθη καὶ ἔχων τὴν κεφαλὴν μεστὴν ἀπὸ μυθιστορικὰ συμβάντα, ἠθέλησε νὰ ὠφεληθῇ αὐτῶν· ἐγνώριζεν, ὅτι καὶ ἡ Ἀσπασία του, ὡς νέα λαβοῦσα τὴν ἀνάλογον παίδευσιν, δὲν ἦτον ἄμοιρος μυθιστορικῶν ἀναγνώσεων, αἵτινες τόσον εὐκόλως ταράττουσι τὰς νεανικὰς κεφαλὰς, καὶ ἤλπιζε μεγάλως νὰ τὴν σύρῃ εἰς τὰ σχέδιά του. Ἐνθυμηθεὶς λοιπὸν περιπαθεῖς τινας μυθιστορικὰς φράσεις,

- Ἀσπασία, τῆς λέγει, ἄλλη σωτηρία δι' ἡμᾶς δὲν μένει, εἰμὴ νὰ φύγωμεν.

«Ἂς ὑπάγωμεν νὰ ζήσωμεν εἰς ἄγνωστον τινα γωνίαν τῆς γῆς, μακρὰν τοῦ κόσμου καὶ τῶν ἀδικιῶν του, καὶ διὰ μόνου τοῦ ἔρωτός μας ὑπάρχοντες. Ὢ! ἀπόδος μοι τὴν εὐτυχίαν, ἣν μοὶ ἀφῄρεσες Ἀσπασία! Ἀλλὰ τί; διστάζεις;… διστάζεις Ἀσπασία; δὲν μὲ ἀγαπᾶς!…

Καὶ ἡ κυρία δὲν ἐδίσταζε μεν, τὰ πάντα κατὰ τὴν ὥραν ἐκείνην ἤθελε θυσιάσει διὰ νὰ μὴ ζῇ πλέον ἀπεχωρισμένη τοῦ νέου τῆς καρδίας της, ἀλλὰ πῶς ν' ἀποφασίσῃ τοιοῦτον βῆμα;

- Θεέ μου! νὰ φύγωμεν λέγεις, Κλεάνθη! διὰ νὰ εἰποῦν ἔπειτα, ὅτι ἀτίμασα τὴν οἰκογένειάν μου, νὰ φέρω εἰς ἀπελπισίαν τὸν καλὸν καὶ γηραιὸν πατέρα μου καὶ τὸ ὄνομά μας ν' ἀντηχήσῃ εἰς τὰς ἐφημερίδας … μὲ ὄνειδος καὶ καταισχύνην. Ὄχι Κλεάνθη μου! Τοῦτο εἶναι καὶ κακὸν καὶ δὲν ἱκανοποιεῖ τὴν ἐκδίκησίν μου….

- Ἂχ φιλτάτη Ἀσπασία! Καὶ ἐγὼ ἔχω ὅσην καὶ σὺ ἀνάγκην ἐκδικήσεως· ἀλλὰ πῶς μέλλει γενέσθαι;… Νὰ τὸν καλέσω εἰς μονομαχίαν, νὰ τὸν φονεύσω καὶ ἔπειτα νὰ σὲ νυμφευθῶ, ἀλλὰ γίνεται καὶ τοῦτο; ὁ κόσμος δὲν θὰ μὲ θεωρήσῃ φονέα του καὶ σὲ συνενοχόν μου; λοιπὸν ἄλλο μέσον δὲν μᾶς μένει παρὰ ἡ φυγή. Εἰς τὰς θελκτικὰς ὄχθας τοῦ Βοσπόρου, ἐν μέσῳ ἰάσμων καὶ ῥοδωνιῶν, ἔχω ἀγροτικόν τι οἴκημα, περιβρεχόμενον ἀπὸ τὰ ῥεύματα τοῦ Καταστένου, ἐλθὲ ἐκεῖ νὰ ὑπάγωμεν καὶ νὰ ζήσωμεν βίον εὐδαίμονα· σὺ θέλεις πληροῖ δι' ἐμὲ τὴν μοναξιὰν ἐκείνην, καὶ ἡ ζωή μας θέλει διατρέχει ἥσυχος ὡς ὁ ῥύαξ τῆς ἐρήμου.

Ὁ ἀναγνώστης βλέπει, ὅτι ὁ νεανίας μας δὲν ἐστερεῖτο ποιήσεως ἢ μᾶλλον μνημονικοῦ, παρῳδὼν τὸν Γέτην, τὸν Λαμαρτὴν ἢ ὁποινδήποτε ἄλλον ποιητήν.

Ἡ νέα ἐνέδιδεν ἴσως ἔπειτα ἀπὸ τὴν θελκτικὴν ἐκείνην τοῦ ἐραστοῦ της εἰκόνα, ἐὰν δὲν ἦτο γυνὴ, ἥτις ὅταν ἅπαξ νομίσῃ ἑαυτὴν ἠδικημένην, ζητεῖ ἐκδίκησιν· γνωρίζετε τὰς γυναῖκας.

- Ὄχι! Κλεάνθη μου, εἶπε μετὰ βραχεῖαν σιωπὴν, δὲν εἶναι φρόνιμον τοῦτο.

«Μετὰ σοῦ καὶ εἰς τὰς ἐρήμους αὐτὰς εἶμαι ἐτοίμη νὰ ζήσῳ, ἀλλὰ διατὶ νὰ μὴ μένωμεν ὑπὸ τὸν γλυκὸν αὐτὸν τῆς φιλτάτης μας Ἑλλάδος οὐρανόν; Δὲν ἔχω καὶ ἐγὼ εἰς τὴν Κηφησσίαν τὸ ὡραιότερον ἀγροκήπιον, μὲ τὰ ῥόδα του καὶ τοὺς ἰάσμους του, τὰς κυπαρίσσους του καὶ τὰς λεύκας του, καὶ τὴν βρύσην του; Ὅταν σὲ νυμφευθῶ, τίς μᾶς ἐμποδίζει ἐκεῖ ν' ἀποσυρθῶμεν καὶ μακρὰν τῆς Ἀθηναϊκῆς αὐτῆς τύρβης, νὰ ζῶμεν ὁ εἷς διὰ τὸν ἄλλον;

- Ἂς γένῃ, γλυκυτάτη μου Ἀσπασία, ὅπως λέγεις, ἀλλὰ πῶς θέλει κατορθωθῇ τοῦτο; τί μέσον πρέπει νὰ μεταχειρισθῶ διὰ νὰ σὲ ἀποσπάσω ἀπὸ τὰς χεῖρας τοῦ τυράννου σου;

Καὶ ταῦτα λέγων ἠτένισε περιπαθῶς τὴν Ἀσπασίαν, ἡ δὲ προσήλωσεν ἐπίσης ἐπ' αὐτοῦ τὰ ὡραῖα ὄμματά της, καὶ ὡς ν' ἀποτελείωσε τὸ βλέμμα ὅ,τι εἰς ἑκατέρου αὐτῶν ἐπῆλθε τὴν διάνοιαν, ἀλλ' ὅπερ δὲν ἐτόλμα νὰ προφέρῃ ἡ γλῶσσα. Κατὰ τὴν βραχείαν ἐκείνην τῶν βλεμμάτων βολὴν καὶ τὴν ἐπακολουθήσασαν σιγὴν, λογισμὸς κακοῦργος συνελήφθη ἐν τῇ καρδίᾳ των. Θὰ φανῇ βεβαίως παράδοξον τοῦτο εἰς τὸν ἀναγνώστην, γινώσκοντα τὴν ἠμερότητα τῶν ἑλληνικῶν ἠθῶν, κατὰ τοῦτο πολὺ τῶν Εὐρωπαϊκῶν διαφερόντων· ἀλλ' ἂς ἐνθυμηθῇ, ὅτι τὸ πάθος παρασύρει πολλάκις πρὸς στιγμὴν καὶ αὐτοὺς τοὺς πλέον ἀγαθοὺς καὶ ἠθικοὺς, καὶ τότε τὰ πάντα μᾶς φαίνονται δυνατὰ καὶ ὅσια. Ὑπάρχουσιν ἐν τῷ βίῳ στιγμαὶ ὀλέθριοι καὶ μόρσιμοι, οὕτως εἰπεῖν, καθ' ἃς τὸ ἔγκλημα προβάλλει τὴν δυσειδῆ κεφαλήν του, τὴν ὁποίαν καθωραΐζουν εἰς τὰ ὄμματά μας τῆς ψυχῆς μας οἱ σπαραγμοί· τὸ ἔγκλημα τότε ὄχι μόνον μᾶς φαίνεται ὡραῖον, ἀλλὰ καὶ ἀναγκαῖον καὶ εὐκατόρθωτον, καὶ τοιοῦτον ἦν τὸ φρόνημα, ὑπὸ τοῦ ὁποίου ἐκυριεύθησαν σιωπηλῶς τὴν ὥραν ἐκείνην, οἱ δύο ἐρασταί.

Διὰ τοῦ βλέμματος λοιπὸν ἐκείνου συνεννοήθησαν οἱ νέοι οὗτοι, ἀλλὰ δὲν ἐτόλμων βεβαίως νὰ διακοινώσωσιν εἰς ἀλλήλους τὸν στοχασμόν των· ὁ Κλεάνθης πρῶτος διέκοψε τὴν σιωπήν.

- Βλέπω, λοιπὸν, ὅτι ὅλα τὰ καλὰ αὐτὰ σχέδιά μας εἶναι καθαρὰ ὀνειροπολήματα. Ἡ ἀλήθεια εἶναι, ὅτι ἐγὼ τώρα πάλιν σὲ χάνω, καὶ ἐντὸς ὀλίγου ἔρχεται ὁ εὐτυχὴς Κλεωνίδης σου, διὰ νὰ ἦναι πλησίον σου.

- Τοὐλάχιστον ὄχι ἀπόψε, ἀπεκρίθη ἡ γυνὴ, θὰ ἐπιστρέψῃ διὰ νὰ μὲ ὁδηγήσῃ εἰς τὴν οἰκίαν καὶ ἔπειτα ἀναχωρεῖ.

- Ἀναχωρεῖ!… ἀνέκραξεν ὁ Κλεάνθης παρακολουθῶν πάντοτε τὴν ἰδέαν του, καὶ διὰ ποῦ;

- Θὰ ὑπάγῃ εἰς τὸ κυνῆγι, μέ τινας φίλους του, οἵτινες θέλουν τὸν περιμείνει ἔξωθεν τῆς πόλεως.

Τὸ περιστατικὸν λοιπὸν τοῦτο συνέτρεχε θαυμασίως τὰ σχέδια τοῦ ἐραστοῦ. Πρόκλησις εὐλογοφανὴς εἰς μονομαχίαν εἴς τι ἀπέχον τῆς πόλεως μέρος, μὲ φίλους του μόνον τινας ὅπως χρησιμεύσωσιν ὡς μάρτυρες, ἦτον ὁ καταλληλότερος τρόπος τοῦ νὰ καταστήσῃ τὴν Ἀσπασίαν χῆραν, καὶ οὕτω νὰ τὴν νυμφευθῇ ἔπειτα.

- Οὕτω πρέπει νὰ γένῃ εἶπεν ὁ Κλεάνθης, οἰονεὶ ἀποκρινόμενος εἰς τὸν λογισμόν του.

- Ναὶ, βεβαία! ἀπήντησεν ἡ Ἀσπασία, ἐννοήσασα τὸν λογισμόν του, πρέπει νὰ μένω ἐλευθέρα διὰ νὰ σὲ νυμφευθῶ.

- Ἐλευθέρα! ἐλευθέρα! Ἀσπασία μου, ἀντέκοψεν ὁ Κλεάνθης μὲ ἦχον φωνῆς ἀποφασιστικόν· εἷς τῶν δύω μας πρέπει ν' ἀποθάνῃ.

- Καὶ, ἐπρόσθεσεν ἡ ἀπερίσκεπτος γυνὴ, δὲν πρέπει νὰ σὲ ἰδῶ εὐθὺς, οἰονεὶ οὖσα βεβαία, ὅτι ὁ εἷς οὗτος δὲν θέλει εἶσθαι ὁ Κλεάνθης της.

- Ὄχι, ὄχι! θὰ σὲ ἰδῶ, πρέπει νὰ σὲ ἰδῶ, ὦ! Ἀσπασία μου. Αὔριον εἰς τὰς ἑπτὰ τῆς πρωΐας θέλω περάσει ἀπὸ τὴν ὁδόν σας, σὺ δὲ ἔσο εἰς τὸ παράθυρόν σου, διὰ νὰ σὲ ἰδῶ κἂν μακρόθεν.

- Ἂς εἶν' οὕτω.

Καὶ σκευωρηθέντος τοιουτοτρόπως τοῦ κακουργήματος, οἱ συνένοχοι δὲν εἶχον πλέον τί νὰ εἴπωσιν ὁ εἷς πρὸς τὸν ἄλλον. Ἠγέρθη λοιπὸν ὁ Κλεάνθης καὶ λαβὼν τὴν χεῖρα τῆς ἐρωμένης του ἠσπάσθη αὐτὴν τρυφερῶς καὶ ἐξῆλθεν.

Γ.

Ἡ Ἀσπασία, ἐξελθόντος τοῦ Κλεάνθους, εἶδε τὴν ὥραν της· ἐπλησίαζεν ἡ ἑνδεκάτη, ὥστε αἱ ποικῖλαι ἐκεῖναι συγκινήσεις της, ὁ ἔρως της, ὁ ἀνανεωθεὶς μετὰ τοσαύτης ὁρμῆς ἐκ τῆς αἰφνηδίου ἐμφανίσεως τοῦ ἀρχαίου ἐραστοῦ της, τὸ αἱματηρὸν τούτου σχέδιον, ὅπερ ἔμελλεν, ἐντὸς ὀλίγου ἴσως, νὰ φέρῃ ἀνατροπὴν ὁλόκληρον εἰς τὴν ζωὴν αὑτῆς, ὅλα ταῦτα τὰ μεγάλα εἰς τὸν γυναικεῖον βίον γεγονότα, μόλις ἡμισείαν ὥραν διήρκεσαν.

Ἐν τούτοις ἡ παράστασις ἐπλησίαζε νὰ τελειώσῃ, καὶ μόλις τότε ὁ Κλεωνίδης ἐπέστρεψεν παρὰ τῇ συζύγῳ του.

- Σᾶς ζητῶ συγγνώμην, Κυρία, εἶπεν εὐγενῶς ὁ ἀνήρ· ἐβράδυνα ὀλίγον, ἀλλὰ πταίει αὐτὸ τὸ πολύλογον σύστημα τῶν δικηγόρων μας καὶ τὰ ἀτελείωτα ἄρθρα τῆς Δικονομίας μας. Ἐξ αἰτίας τοῦ ἑνὸς καὶ τοῦ ἄλλου ἡ ὑπόθεσίς μας περιπλέκεται, Ἀσπασία.

Ἡ Ἀσπασία οὐδ' ἠκροάζετο τὴν δικηγορικὴν στομυλίαν τοῦ ἀνδρός της. Ὀλίγον ἐφρόντιζεν αὐτὴ τὴν ὥραν ἐκείνην περὶ τῶν συμφερόντων της, καὶ ἄλλη βεβαίως ἐνασχόλησις κατεξουσίαζεν ἤδη ὅλην αὐτῆς τὴν διάνοιαν. Στραφεῖσα δὲ αἴφνης πρὸς τὸν Κλεωνίδην,

- Αἰωνίως, κύριε, μὲ ζαλίζετε, εἶπεν ἀδημονοῦσα, μὲ τὰς ὑποθέσεις σας καὶ τοὺς δικηγόρους σας· ἄλλο τίποτε φαίνεται δὲν γνωρίζετε παρὰ ταῦτα· σᾶς ἀφῆκα, νομίζω, πληρεξούσιον νὰ κάμετε ὅπως ἐγκρίνετε περὶ τῶν ὑποθέσεών μας….

Ὁ δυστυχὴς Εὐγενίδης, ἐννοῶν, ὅτι ἡ γυνή του, εἶχε δικαίαν τινα ἐπ' αὐτοῦ ὑπεροχὴν, διότι τῷ ἔφερε πλουσίαν προῖκα, δὲν ἠθέλησεν, ἴσως καὶ δὲν ἐτόλμα νὰ κάμῃ πρὸς τὴν κυρίαν τὰς ἀνηκούσας παρατηρήσεις. Ἄλλως τε, ὁ Εὐγενίδης ἦτον φύσει ἡμέρου χαρακτῆρος· οὔτε δύσκολον εἶχε τὸ ἦθος, οὔτε τυραννικὸς ἦτο τὰς ἀπαιτήσεις. Ἕτοιμος νὰ παραβλέψῃ καὶ νὰ θεραπεύσῃ ἀκόμη πάσας τὰς μικρὰς καὶ ἀβλαβεῖς γυναικείας ἰδιοτροπίας, αὐστηρότατος ὅμως ἦτο φύλαξ τῆς τιμῆς του. Ἐγνώριζε μὲν ὅτι δὲν ἠγαπᾶτο παρὰ πολὺ ὑπὸ τῆς συζύγου του, ἀλλὰ τὸ τοιοῦτον δὲν τὸν ἠνόχλει. Ὡς δόγμα τῆς συζυγικῆς θρησκείας, ἐπρέσβευεν ὅτι ἡ γυνὴ ἀδύνατον μέχρι τέλους νὰ μὴν ἀγαπήσῃ τὸν σύζυγόν της, ὅταν οὗτος δὲν εἶναι τέρας τι δυσειδείας, δὲν ἔχῃ ἦθος δύστροπον, δὲν εἶναι δὲ πρὸ πάντων γελοῖος καὶ ἠξεύρει νὰ διασώζῃ τὴν περιουσίαν αὐτῆς.

Ὁ Εὐγενίδης δὲν εἶδε μὲν Εὐρωπαϊκὸν κόσμον· γεννηθεὶς καὶ ἀνατραφεὶς ἁπλῶς ἐν Ἑλλάδι, καὶ οὐδέποτε αὐτῆς ἐξελθὼν, ἀλλ' εὐφυὴς ὢν, ἔλαβε γνῶσιν καὶ πεῖραν ἱκανὴν τοῦ κόσμου· ἔπειτα, τίς δὲν ὁμολογεῖ ὅτι ἡ ἡμετέρα κοινωνία καί τοι μικρὰ καὶ περιωρισμένη, δὲν εἶν' οἰονεὶ μικρόκοσμός τις, παριστῶσα ἐν ὀλίγοις πᾶσαν τὴν ποικιλίαν τῶν μεγαλητέρων κοινωνιῶν; Πρὸς τὰς ἄλλας του λοιπὸν σπουδὰς, ὁ ἡμέτερος Κλεωνίδης ἐμελέτησε καλῶς καὶ τὸ κεφάλαιον τῆς ὑπανδρείας.

«Μὴ γίνεσαι ὀχληρὸς εἰς τὴν γυναῖκά σου, ἦτον ἡ δοξασία αὐτοῦ, κατ' οἶκον φαίνου φαιδρὸς πάντοτε καὶ φιλόφρων· οὔτε ζηλότυπος σφόδρα, οὔτε ἀδιάφορος δεικνύου· ἐκ διαλειμμάτων φέρε τῇ γυναικί σου ἀπὸ κἀνὲν πολύτιμον δῶρον, ὅπερ μάλιστα ἐννοήσῃς ὅτι ἐπιθυμεῖ, καὶ ἔσο βέβαιος ὅτι τάχιον ἢ βράχιον θέλει σὲ ἀγαπήσει.»

Ἐκ τοιούτων ἀρχῶν ὁρμώμενος, ὁ κύριος οὗτος ἐνυμφεύθη τὴν Ἀσπασίαν, μονογενῆ θυγατέρα πλουσίου τινος Πελοποννησίου, ὅστις, ὡς τοῦτο συνέβη εἰς πολλοὺς, τὴν κατάστησιν αὑτοῦ κατήρτησε κατὰ τὸν ἀγῶνα, ἐνῷ ἄλλοι κατέστρεφον αὐτὴν, ἀλλ' ὅμως ἀνεγνωρίσθη ὡς ἀγωνιστὴς, καὶ εἶχε δὲν ἠξεύρω ποῖον βαθμόν.

Ὁ Κλεωνίδης ἐγνώριζε τὴν κλίσιν τῆς νέας πρὸς τὸν ἥρωά μας Κλεάνθην, ἀλλὰ σπουδάσας ἐκ πείρας τὴν γυναικείαν καρδίαν καὶ ἠξεύρων, ὅτι πᾶσα ἐντύπωσις, πᾶν αἴσθημα ταχέως ἐξαλείφεται ἀπ' αὐτῆς, ἅμα τύχῃ ἀντιπερισπασμοῦ τινος, ἤλπιζεν ὅτι ἡ κυρία, ἂν δὲν ἐλησμόνησε, δὲν ἤθελε ὅμως βραδύνει νὰ λησμονήσῃ τὸν Κλεάνθην της, καὶ ὅτι ἡ συνήθεια τῆς μετ' αὐτοῦ συμβιώσεως ἔμελλε ν' ἀναπληρώσῃ τὴν ἀπουσίαν τῆς ἀγάπης. Εἶπε λοιπὸν καθ' ἑαυτὸν ὅτι, ἀφοῦ δὲν πρόκειται νὰ πράξῃ κακόν τι ἦτο συγχωρημένον νὰ πλάσῃ ψεῦδος, δι' οὗ ν' ἀποκτήσῃ τὴν χεῖρα καὶ τὴν προῖκα μιᾶς ὄχι ἀσχήμου νέας, τὴν ὁποίαν ἦτο κρῖμα νὰ λάβῃ ἄλλος, καθ' ὃν καιρὸν μάλιστα αἱ μὲ καλὰς προῖκας νέαι ἐν Ἑλλάδι ἦτο σπανιότης, καὶ δὲν ἤρχοντο τοιαῦται εἰμὴ ἀπὸ τὰς ὄχθας τοῦ Ἴστρου καὶ τοῦ Προύθου.

Ἔχων λοιπὸν πεποίθησιν εἰς τὸ ἀλάνθαστον τῆς μεθόδου του, περιέμενε μετὰ στωϊκῆς ὑπομονῆς τὴν ὥραν καθ' ἣν ἡ νέα σύζυγός του ἤθελε προσέλθη αὐθόρμητος πρὸς αὐτὸν καὶ ζητήσει νὰ τῷ φανῇ ἀρεστή.

Ἡ παράστασις ἐτελείωσε καὶ οἱ σύζυγοι ἀναβάντες εἰς τ' ὄχημά των, ἐπέστρεψαν εἰς τὴν οἰκίαν, σιωπηλοὶ καθ' ὅλον τὸ διάστημα τῆς ὁδοῦ.

- Μὲ κακίζει ἀπόψε, ἔλεγε καθ' ἑαυτὸν ὁ Κλεωνίδης, προέρχεται βεβαίως τοῦτο, διότι τὴν ἐγκατέλειψα μόνην καὶ διότι μετὰ μίαν ὥραν πάλιν τὴν ἀφίνω. Ἄρα σημειόνει τὸ τὶ κάμνω καὶ δυσαρεστεῖται διὰ τὴν ἀπουσίαν μου. Ἐξαίρετον σύμπτωμα… ἄριστος οἰωνὸς!

Ποσάκις οἱ καλοὶ κἀγαθοὶ σύζυγοι λανθάνονται κατ' αὐτὸν τὸν τρόπον εἰς τὰς σκέψεις των.

Ὁ Εὐγενίδης ἐν τούτοις ἀποχωρισθεὶς τῆς γυναικός του, μετέβη εἰς τὸ ἰδιαίτερον δωμάτιόν του, ἐνεδύθη τὴν κυνηγετικήν του στολὴν, προσήρτησε περὶ τὸν ὦμον κομψότατόν τι ταγάρι, καὶ λαβὼν τὸ πυροβόλον ἦν ἕτοιμος νὰ κινήσῃ διὰ ν' ἀγρεύσῃ ὅλας τὰς πέρδικας καὶ τοὺς λαγωοὺς τῆς Ἀττικῆς. Θέλων μ' ὅλα ταῦτα νὰ φανῇ εὐγενὴς καὶ τρυφερὸς πρὸς τὴν γυναῖκά του, δὲν ἀπεφάσισε νὰ φύγῃ χωρὶς νὰ τὴν ἀποχαιρετήσει· εἰσελθὼν εἰς τὸν κοιτῶνα, ἀφοῦ πρότερον, κατὰ τὸ νόμιμον, ἔκρουσεν ἐλαφρῶς τὴν θύραν, καὶ ἔλαβε τὴν ἄδειαν τῆς εἰσόδου,

- Ἐστοχαζόμην, κυρία, εἶπε κομψευόμενος καὶ εὐθυμῶν, ὅτι ἀκόμη δὲν θὰ ἐπλαγιάσετε καὶ ἦλθα νὰ σᾶς ἀποχαιρετήσω. Τὸ χεράκι σας λοιπόν· καὶ καλὴν ἐντάμωσιν· αὔριον χωρὶς ἄλλο θὰ ἔχετε κυνῆγι, κἂν ἀσημένια βόλια χρειασθῇ νὰ μεταχειρισθῶ….

Ἡ γυνὴ δὲν ἦτο βεβαίως εἰς κατάστασιν νὰ παραδοθῇ εἰς τοῦ Μορφέως τὰς ἀγκάλας. Ἦτον ἑπόμενον νὰ ταράττωσιν αὐτὴν παντοῖα καὶ σφοδρὰ αἰσθήματα. Οὐ μόνον ἡ ἰδέα τῆς μελετηθείσης δολοφονίας σχεδὸν, ἀλλὰ καὶ ἡ τῆς ἀπιστίας πρὸς ἄνθρωπον, μετὰ τοῦ ὁποίου ὡρκίσθη ἐνώπιον Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων νὰ συμβιώσῃ καὶ νὰ συνδέσῃ τὴν τύχην της, ἦτον ἱκανὴ νὰ κρατῇ αὐτὴν ἀνήσυχον καὶ νὰ τῇ ἐμπνεύσῃ ἀποστροφὴν καθ' ἑαυτῆς.

Ὅταν μᾶς ἀδικήσῃ τις, ἢ τοὐλάχιστον νομίζομεν ὅτι ἠδικήθημεν, εὐκόλως συλλαμβάνομεν τὰς τρομερωτέρας ἀποφάσεις, καὶ σχέδια ἐκδικήσεως… Ἀλλὰ τὴν στιγμὴν τῆς ἐκτελέσεως ὀπισθοδρομοῦμεν, ἐννοοῦντες ὁποῖον τι μέλλομεν νὰ πράξωμεν.

Εἰς τοιαύτην εὑρίσκετο κατάστασιν καὶ ἡ Ἀσπασία, ὅτε εἰσῆλθεν ἀπροσδοκήτως καὶ ὁ σύζυγός της. Εὐτυχῶς δι' αὑτὴν, τὴν ἁγνὴν καρδίαν της δὲν εἶχε διαφθείρει ἡ κατὰ κόρον καὶ ἄνευ ἐκλογῆς ἀνάγνωσις τῶν μυθιστορημάτων, ἐκείνων μάλιστα, εἰς ἃ ἡ μίανσις τῆς κοίτης, ἡ ἐντελὴς τῆς γυναικὸς ἀνεξαρτησία, οἱ ἄτροποι ἔρωτες, ὁ φόνος αὐτὸς ἀποθεοῦνται καὶ ἐν μοίρᾳ ἀρετῶν καὶ ἡρωϊσμοῦ τίθενται. Ἂν πρὸς στιγμὴν παρεσύρθη τῆς ὁδοῦ τοῦ καθήκοντος ὡς ἐκ τῆς ἐμφανίσεως τοῦ νέου ἐκείνου, τὸν ὁποῖον, διότι ἠγάπησεν οὖσα ἄπειρος ἀκόμη, ἐφρόνει ὅτι ἤθελεν ἀγαπᾷ αἰωνίως, δὲν ἐβράδυνεν ὅμως νὰ ἐπανέλθῃ εἰς ἑαυτήν. Συνέλαβε λοιπὸν τότε φρίκην πρὸς ἑαυτήν· ἐλεγχομένη ὑπὸ τοῦ συνειδότος καὶ μετανοοῦσα, ἦτον ἑτοίμη νὰ προσπέσῃ εἰς τοῦ συζύγου της τοὺς πόδας καὶ τὰ πάντα νὰ τῷ φανερώσῃ, ζητοῦσα ἔλεος…..

Ἀλλ' ἀπαυδήσασα ἐξ ὅλων τῶν συγκινήσεων ἐκείνων, ἔπεσεν ἄτονος ἐπί τινος ἀνακλίντρου, καὶ

- Δὲν θὰ φύγῃς, εἶπεν μὲ φωνὴν ἐκλελειπυίαν πρὸς τὸν ἄνδρα της, μὴ φύγῃς σὲ ἱκετεύω.

- Ὦ Θεέ μου! Τί ἔχεις Ἀσπασία; δὲν εἶσαι καλὰ, θέλεις νὰ κράξω;…

- Ὄχι, σὲ παρακαλῶ, μὴ κράζῃς κἀνένα, δὲν ἦτο τίποτε, εἶπεν ἡ γυνὴ συνελθοῦσα, ἀλλὰ σὲ ἱκετεύω μὴ φύγῃς.

- Πλὴν μὲ περιμένουν.

- Ὢ! ναὶ, σὲ περιμένουν, ὑπέλαβεν ἡ γυνὴ μετὰ συγκινήσεως.

- Ἀφοῦ λοιπὸν τὸ γνωρίζεις, Ἀσπασία, ἄφησέ με νὰ ὑπάγω. Λόγον τιμῆς ἔδωκα εἰς πέντε ἓξ πέρδικας, Κυρία, ἐπρόσθεσεν ὁ Κλεωνίδης μὲ τὸν συνήθη τῶν ἀστεϊσμῶν τρόπον του, καὶ δὲν δύναμαι νὰ κάμω ἀλλέως, πρέπει νὰ ὑπάγω.

- Κ' ἐγὼ θέλω νὰ μένῃς, ἐπανέλαβεν ἤδη μὲ ὗφος ἐξουσιαστικὸν, ἡ νέα γυνὴ, κυριευθεῖσα ἀπὸ τὸ βίαιον τοῦ χαρακτῆρός της.

- Φαίνεται, ἐσκέφθη ὁ Εὐγενίδης, νὰ ἐφθάσαμεν ἐκεῖ ποῦ ἐζητούσαμεν· αὐτὴ μὲ ἀγαπᾷ ἀπὸ χθὲς βεβαίως καὶ ἴσως κυριεύεται ἀπὸ ζηλοτυπίας· ἂς ἴδωμεν.

Καὶ τῳόντι· τὸ πρῶτον τῆς ἀγάπης μιᾶς γυναικὸς γνώρισμα εἶναι ἡ ζηλοτυπία, καὶ ὅταν αὕτη ἐμφωλεύσῃ εἰς τὴν καρδίαν της, δὲν ἐκριζοῦται εὐκόλως. Ἀλλ' ἐνταῦθα τὸ πρᾶγμα δὲν εἶχε φθάσει ἐκεῖ ὅπου ἐφρόνει ὁ καλὸς κἀγαθὸς σύζυγος. Ἡ γυνή του εἶχε τὸν λόγον της, μὴ θέλουσα νὰ τὸν ἀφήσῃ νὰ φύγῃ, καὶ ἐνόμισεν, ὅτι εἰς ἣν εὑρίσκετο θέσιν, τῇ ἦτο συγκεχωρημένον, διὰ παντὸς ἐπαγωγοῦ καὶ δελεαστικοῦ μέσου, νὰ κρατήσῃ τὸν σύζυγον πλησίον αὑτῆς. Ἦτον, ὡς προείπομεν, καὶ νέα καὶ εὔμορφος, καὶ ὥς ὅλαι αἱ γυναῖκες, ἐγνώριζεν ἄριστα τὴν τέχνην τοῦ θέλγειν καὶ δελεάζειν. Ἤρχισε λοιπὸν θωπευτικώτατα νὰ ἐρωτᾷ τὸν σύζυγόν της περὶ τῆς συνδιαλέξεως αὐτοῦ μετὰ τοῦ δικηγόρου, ἔφερε τὸν λόγον μετὰ ταῦτα ἐπὶ τῶν κοινῶν συμφερόντων, ἔπειτα περὶ τοῦ μέλλοντός των, καὶ ἀπὸ ὁμιλίας εἰς ὁμιλίαν ἔφθασεν εἰς τὰς πλέον ἐνδομύχους λεπτομερείας τῆς ἀμοιβαίας ζωῆς των, τῶν ἀμοβαίων των αἰσθημάτων.

- Σεῖς π.χ., Κύριε, τὸν ἠρώτησεν ἀποτόμως, σεῖς μὲ ἀγαπᾶτε;

- Εἰς τόσον βαθμὸν, Κυρία, ὥστε ἂν ἐγνωρίζετε τὸ τὶ ἔπραξα διὰ νὰ σᾶς ἀπολαύσω ἠθέλατε ἀφεύκτως μὲ ἀφήσει ν' ἀναχωρήσω διὰ τὴν Πεντέλην καὶ ἀκόμη καὶ διὰ τὸ Κάϊρον.

- Δὲν τὸ πιστεύω, πλὴν ἂς ἀκούσω.

- Σεῖς ἀγαπούσατε τὸν Κλεάνθην, Κυρία Ἀσπασία, πλὴν ἐγὼ τὸν ἔπλασα ἄστατον, ὕπανδρον, διὰ νὰ σᾶς συζευχθῶ… Τώρα λοιπὸν μ' ἀγαπᾶτε καὶ σεῖς;….

Καὶ ἀντὶ πάσης ἀποκρίσεως, ἡ καλὴ Ἀσπασία, πνιγομένη ὑπὸ λυγμῶν, ἔπεσεν εἰς τὰς ἀγκάλας τοῦ συζύγου της… ὅστις δὲν ἐσυλλογίσθη πλέον περὶ κυνηγίου.

Δ.

Ὁ μὲν λοιπὸν Κλεωνίδης ἀντὶ τοῦ νὰ ἐκτεθῇ εἰς τὰ ἀρειμάνια σχέδια τοῦ ἀντιζήλου του, εὗρε τέλος τὴν ὁποίαν περιέμενεν ἀφοσίωσιν εἰς τὴν ἐνδόμυχον ἐκείνην μετὰ τῆς γυναικός του συνδιάλεξιν, ὁ δὲ Κλεάνθης, ἅμα ἐξῆλθε τοῦ θεάτρου μετέβη εἰς τὴν κατοικίαν ὅπως ἑτοιμασθῇ διὰ τὴν ὁποίαν διενοεῖτο ἐπιχείρησιν. Ἀλλ' ὁ νέος δὲν ἦτο διεφθαρμένος, καὶ δεύτεραι σκέψεις παρέστησαν αὐτῷ ὅλην τὴν φρίκην τοῦ διανοήματός του. Ἡ μονομαχία, ὅπως τὴν ἐσχεδίαζεν, ἦτον αὐτόχρημα δολοφονία, καὶ τότε κατὰ πρῶτον ἐσκέφθη πῶς παρεδέχθη τὸ σχέδιον τοῦτο καὶ ἡ γυνὴ ἐκείνη καὶ ἔφριξε· τῷ ἐφάνη αὐτὴ ὡς ἄλλη τις Κλυταιμνήστρα, ἧς ἤθελε γενῆ αὐτὸς ὁ Αἴγισθος.

- Ὤ! ἀνέκραξε, τί ἔμελλα νὰ πράξω! Λοιπὸν ἂν ὑπανδρευόμην αὐτὴν τὴν γυναῖκα, καὶ ἂν ἔπειτα ἤθελε ποτὲ παύσει τοῦ νὰ μ' ἀγαπᾷ, ἄλλος δὲ ἤθελεν ἔχει τὴν ἀγάπην της, θὰ ἔπραττε καὶ πρὸς ἐμὲ ὅ,τι κάμνει τώρα εἰς τὸν σύζυγόν της….

Εἰς ταύτα καὶ τοιαύτας σκέψεις διήνυσεν ὁ Κλεάνθης ὅλην τὴν νύκτα, χωρὶς ν' ἀποφασίσῃ νὰ ἐξέλθῃ τοῦ κατωφλίου τῆς οἰκίας του.

Ὅταν δὲ ὁ ἥλιος ἤρχισε νὰ χρυσόνῃ τὰς κορυφὰς τῆς Ἀκροπόλεως καὶ νὰ χέῃ τὰς ἀφθόνους μετοπωρινὰς ἀκτῖνάς του ἐπὶ τῆς κοιμωμένης πόλεως τοῦ Θησέως, ἐνθυμηθεὶς, ὅτι κατὰ τὴν χαρμόσυνον ἐκείνην ὥραν τῆς πρωΐας, ἡ Ἀσπασία ἔμελλε νὰ τὸν περιμένῃ εἰς τὸ παράθυρόν της, ἐπιστρέφοντα μὲ χεῖρας ἴσως καθῃμαγμένας καὶ δολοφόνους, ἐκ περιεργείας ἁπλῆς κινούμενος διευθύνθη πρὸς τὴν οἰκίαν της.

Ἡ δὲ γυνὴ, ἥτις διὰ τῆς ἐνσταλαχθείσης ἤδη πρὸς τὸν σύζυγόν της ἀγάπης, ἐπανέλαβεν ὅλην αὑτῆς τὴν ἀθωότητα, ἵστατο καὶ αὐτὴ ἐκ περιεργείας εἰς τὸ παράθυρον.

- Ὁποῖον μέτωπον ὠχρὸν καὶ στυγνὸν, εἶπε καθ' ἑαυτὴν, ἅμα εἶδε τὸν Κλεάνθην μακρόθεν ἐρχόμενον. Πόσον εἶναι περίλυπος ὅτι ἐψεύσθη εἰς τὴν ἐγκληματικὴν ἐλπίδα του· ὢ θεέ μου! μὲ φαίνεται ὡς τίγρις, τῆς ὁποίας διέφυγε τὸ θήρευμα.

Ὁ δὲ Κλεάνθης ἰδὼν καὶ αὐτὸς τὴν γυναῖκα περιμένουσαν εἰς τὸ παράθυρόν της,

- Περιμένει, εἶπε, προσδοκᾷ τὴν ἐπιστροφήν μου, διὰ νὰ ἴδῃ ἂν φέρωσιν κηλίδας αἵματος αἱ χεῖρές μου! ὢ φρίκη!

Καὶ ἀντὶ νὰ ἐξακολουθήσῃ τὸν δρόμον του, ἐσταμάτησεν, ἔῤῥιψε βλέμμα περιφρονήσεως ἐπὶ τῆς οἰκίας ἐκείνης καὶ ἀπεμακρύνθη διὰ παντὸς ἀπὸ γυναῖκα, τὴν ὁποίαν ἐνόμιζεν ἐγκληματίαν.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ.

Ὁ Κλεωνίδης οὐδέποτε ἔμαθε τὸ δράμα ἐκεῖνο, ὅπερ διεδραματίσθη τοσοῦτον πλησίον του, καὶ ἔμεινεν ἐξ ἐκείνης τῆς ἑσπέρας ἔτι πλέον πεπεισμένος, ὅτι ὁ καλήτερος τρόπος τοῦ νὰ ζήσωμεν εὐδαιμόνως μετὰ τῆς γυναικός μας, εἶναι νὰ συζευχθῶμεν γυναῖκα ἥτις δὲν μᾶς ἠγάπησεν.

Ἡ δὲ εὔμορφος καὶ καλὴ Ἀσπασία ἀποφυγοῦσα τὸν δεινὸν ἐκεῖνον πειρασμὸν, εὗρε τῳόντι πᾶσαν εὐτυχίαν εἰς τὴν πρὸς τὸν σύζυγόν της ἀφοσίωσιν καὶ πίστιν, καὶ ἐπρέσβευεν ἀδιστάκτως, παραινοῦσα καὶ τὰς φίλας της, ὁσάκις ἔβλεπέ τινα αὐτῶν διανοουμένην νὰ ἐγκαταλείψῃ ἢ ν' ἀπατήσῃ τὸν σύζυγόν της, ὅτι καλήτερον καὶ ὁσιώτερον ΕΡΑΣΤΗΝ ἡ γυνὴ δὲν δύναται νὰ ἔχῃ παρὰ τὸν ἴδιον ἑαυτῆς ΣΥΖΥΓΟΝ.