Λεξικό της κοινής νεοελληνικής: Τρόποι Αναζήτησης

Περιεχόμενα

• 1. Απλή αναζήτηση λήμματος
• 2. Αναζήτηση συνόλου λημμάτων
  • Αποτελέσματα αναζήτησης
    • Επιλογή και προβολή των λημμάτων
    • Εμφάνιση των λημμάτων
• 3. Σύνθετη Αναζήτηση
  • 1. Στο πρώτο πεδίο μπορείτε να πληκτρολογήσετε μέρος του λήμματος, χρησιμοποιώντας τον αστερίσκο * για το υπόλοιπο.
  • 2. Τύπος Λήμματος
  • 3. Κλιτικό Παράδειγμα
  • 4. Ερμήνευμα
  • 5. Παράδειγμα Χρήσης
  • 6. Επίπεδο Ύφους
  • 7. Χρήση
  • 8. Σημασιολογικό πεδίο
  • 9. Γραμματική - Σύνταξη

1. Απλή αναζήτηση λήμματος

Όταν επιχειρείτε μια αναζήτηση, εμφανίζεται ο κυλιόμενος πίνακας (drop down menu) με όλους τους λεξικούς τύπους οι οποίοι ξεκινούν από το γράμμα που έχει πληκτρολογηθεί. Για κάθε γράμμα που προστίθεται, γίνεται περιορισμός των εμφανιζόμενων λημμάτων.

Όταν επιλέγετε «Αναζήτηση και στο σώμα των λημμάτων», στα αποτελέσματα εμφανίζονται όλα τα λήμματα που στο άρθρο τους (ερμηνεία, παραδείγματα χρήσης, ετυμολογία) απαντάται η λέξη ή το τμήμα της λέξης που πληκτρολογείτε.

2. Αναζήτηση συνόλου λημμάτων

Μπορείτε να πληκτρολογήσετε μέρος του λήμματος, χρησιμοποιώντας τον αστερίσκο * για το υπόλοιπο.

Η επιλογή αυτή είναι χρήσιμη, όταν θέλετε να ζητήσετε ομάδες λέξεων που περιέχουν το μόρφημα ή την ακολουθία χαρακτήρων που πληκτρολογείτε.

Παραδείγματα:

• κρατ* (όλες οι λέξεις που αρχίζουν από «κρατ») : κράτος, κρατισμός, κρατώ κλπ.
• *κρατ* (όλες οι λέξεις που περιέχουν το «κρατ»): αισθησιοκράτης, αισθησιοκρατία, αιτιοκρατία κλπ.
• *ισμός (όλες οι λέξεις που λήγουν σε «ισμός»): ανιμισμός, κρατισμός, υλισμός κλπ.
• κ*ισμός (όλες οι λέξεις που αρχίζουν από «κ» και λήγουν σε «ισμός»): κλασικισμός, κομμουνισμός, κρατισμός κλπ

Αποτελέσματα αναζήτησης

Επιλογή και προβολή των λημμάτων

Σας δίνεται η δυνατότητα να επιλέξετε από τα αποτελέσματα κάθε αναζήτησης μόνο τα λήμματα που θέλετε να κρατήσετε και να προβάλετε.

Αυτό γίνεται επιλέγοντας το σχήμα του καλαθιού που βρίσκεται αριστερά του κάθε λήμματος που σας ενδιαφέρει. Στη συνέχεια, μπορείτε να προβάλετε το σύνολο από την επιλογή «καλάθι - προβολή».

Προσοχή! Πριν από κάθε νέα αναζήτηση χρειάζεται να αδειάζετε το περιεχόμενο του καλαθιού, από την επιλογή «καλάθι-άδειασμα».

Εμφάνιση των λημμάτων

Υπάρχει δυνατότητα επιλογής εναλλακτικών μορφών στην εμφάνιση των λημμάτων (σύντομη, περισσότερο ανεπτυγμένη, περισσότερο ευδιάκριτη). Ο χρήστης έχει πρόσβαση σε αυτές μέσω τριών μικρών κουμπιών στο δεξί πάνω μέρος της σελίδας.

3. Σύνθετη Αναζήτηση

Στη «Σύνθετη Αναζήτηση» μπορείτε να αναζητήσετε λήμματα ή ομάδες λημμάτων από το λεξικό, που εκπληρούν συνδυασμούς κριτηρίων.

Τα κριτήρια λειτουργούν συζευκτικά: όσα πιο πολλά κριτήρια δώσουμε τόσο λιγότερα λήμματα θα εμφανιστούν, γιατί ζητάμε λήμματα που να ικανοποιούν ΟΛΑ τα κριτήρια που εισάγονται. Όταν κάποιο κριτήριο δεν μας ενδιαφέρει, το αφήνουμε κενό.

Παράδειγμα:

• Mπορείτε να βρείτε ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ που προέρχονται από τα ΙΤΑΛΙΚΑ και έχουν σχέση με τη ΘΑΛΑΣΣΑ.

1. Στο πρώτο πεδίο μπορείτε να πληκτρολογήσετε μέρος του λήμματος, χρησιμοποιώντας τον αστερίσκο * για το υπόλοιπο.

Η επιλογή αυτή είναι χρήσιμη, όταν θέλετε να ζητήσετε ομάδες λέξεων που περιέχουν το μόρφημα ή την ακολουθία χαρακτήρων που πληκτρολογείτε.

Παραδείγματα:

• κρατ* (όλες οι λέξεις που αρχίζουν από «κρατ») : κράτος, κρατισμός, κρατώ κλπ.
• *κρατ* (όλες οι λέξεις που περιέχουν το «κρατ»): αισθησιοκράτης, αισθησιοκρατία, αιτιοκρατία κλπ.
• *ισμός (όλες οι λέξεις που λήγουν σε «ισμός»): ανιμισμός, κρατισμός, υλισμός κλπ.
• κ*ισμός (όλες οι λέξεις που αρχίζουν από «κ» και λήγουν σε «ισμός»): κλασικισμός, κομμουνισμός, κρατισμός κλπ

2. Τύπος Λήμματος

Εμφανίζεται ένα μενού προεπιλογών που περιλαμβάνει τις διάφορες γραμματικές κατηγορίες, ώστε να επιλέξετε το μέρος του λόγου που σας ενδιαφέρει.

3. Κλιτικό Παράδειγμα

Το εικονίδιο «Συντομογραφίες» παραπέμπει σε τρεις κατηγορίες κλιτών μερών του λόγου (Ρήματα, Ουσιαστικά, Επίθετα), για καθεμία από τις οποίες εμφανίζεται ο αντίστοιχος κατάλογος κωδικών των κλιτικών τους παραδειγμάτων. Από τον κατάλογο αυτό μπορείτε να επιλέξετε έναν ή περισσότερους κωδικούς κλιτικών παραδειγμάτων και να τους αποστείλετε στο αντίστοιχο πεδίο της σύνθετης αναζήτησης.

Η επιλογή αυτή είναι χρήσιμη, όταν θέλετε να ζητήσετε ομάδες λέξεων που εμπίπτουν στο κλιτικό παράδειγμα που επιλέγετε.

Για παράδειγμα, η επιλογή του κωδικού Ε10 μας δίνει όλα τα λήμματα του λεξικού που κλίνονται σαν το επίθετο «ο συνεχής, η συνεχής, το συνεχές».

4. Ερμήνευμα

Το πεδίο αυτό είναι ανοιχτό και σας επιτρέπει να εισαγάγετε έναν όρο, ο οποίος ανιχνεύεται στο σύνολο του ερμηνευτικού μέρους του λήμματος.

Υπόδειξη: Μη χρησιμοποιείτε ολόκληρες λέξεις, προτιμήστε το θέμα τους· π.χ. δώστε "πολεμ", αντί για "πόλεμος", "πολεμικός" κλπ.

Η επιλογή αυτή είναι χρήσιμη, όταν θέλετε να ζητήσετε ομάδες λέξεων εννοιολογικά συγγενείς.

5. Παράδειγμα Χρήσης

Εδώ πληκτρολογείτε μια λέξη, η οποία περιμένετε να εμφανιστεί σε πρόταση που είναι παράδειγμα χρήσης του λήμματος.

Υπόδειξη: Μη χρησιμοποιείτε ολόκληρες λέξεις, προτιμήστε το θέμα τους· π.χ. δώστε "πολεμ", αντί για "πόλεμος", "πολεμικός" κλπ.

6. Επίπεδο Ύφους

Το μενού προεπιλογών που εμφανίζεται περιλαμβάνει διαφορετικά επίπεδα ύφους, τα οποία αφορούν είτε όλο το λήμμα είτε κάποια από τις σημασίες του, ώστε να επιλέξετε αυτό που σας ενδιαφέρει.

Για παράδειγμα, με την επιλογή «ειρωνικό», θα εμφανιστούν

• α) λήμματα που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά σε ειρωνικό επίπεδο ύφους,
• π.χ.: γυαλάκιας ο [jalákas] O4 πληθ. γυαλάκηδες: (ειρ.) αυτός που φοράει γυαλιά. [γυαλ(ί) -άκιας]
• β) λήμματα που μία τους σημασία χρησιμοποιείται σε ειρωνικό επίπεδο ύφους,
• π.χ. ασκέρι το [askéri] O44: 1. (παρωχ.) τμήμα στρατού. 2. (οικ.) όχλος, συρφετός. || (ειρ.) πολυμελής ομάδα ή οικογένεια: Πλάκωσε τ΄ ασκέρι. [τουρκ. asker -ι]

7. Χρήση

Επιλέγετε την επιθυμητή χρήση της λέξης. Αυτό θα περιορίσει την αναζήτηση σε λέξεις που μία τουλάχιστον σημασία τους έχει τη συγκεκριμένη χρήση.

8. Σημασιολογικό πεδίο

Επιλέγετε το σημασιολογικό πεδίο στο οποίο ανήκει η σημασία ή κάποια από τις σημασίες του λήμματος. Η επιλογή αυτή είναι χρήσιμη, όταν θέλετε να ζητήσετε ομάδες λέξεων που σχετίζονται με κάποια θεματική περιοχή.

9. Γραμματική - Σύνταξη

Επιλέγετε τον επιθυμητό τρόπο σύνταξης της λέξης. Αυτό θα περιορίσει την αναζήτηση σε λέξεις που μία τουλάχιστον σημασία τους συντάσσεται με τον συγκεκριμένο τρόπο.

Για παράδειγμα, με την επιλογή «ως επίθετο» θα εμφανιστούν λήμματα που, ενώ ανήκουν σε άλλη γραμματική κατηγορία, χρησιμοποιούνται με τη σημασία επιθέτου και συντάσσονται αναλόγως, όπως αγορέ [aγoré] επίρρ.: (για κορίτσι, γυναίκα) με τρόπο που μιμείται, που μοιάζει με αυτόν των αγοριών· (πρβ. αγορίστικα): Έχει τα μαλλιά της κομμένα αγορέ. || (ως επίθ. ): Ντύσιμο / στιλ αγορέ. [αγόρ(ι) -έ]