Μεταφόρτωση ως PDF Εκτύπωση <>

Κείμενο 1: Trudgill, Peter [1974] 1995. Sociolinguistics: An Introduction to Language and Society. Λονδίνο: Penguin Books, σελ. 184-185.

[…] Είναι σημαντικό να αναλογιστούμε πώς πρέπει να χειριστούμε μέσα στα σχολεία τις διαφορές και τις προκαταλήψεις που υπάρχουν για τις διαλέκτους. Στη Μεγάλη Βρετανία είναι πιθανόν μόλις το 12% των παιδιών που ξεκινούν το σχολείο να μιλούν την πρότυπη αγγλική. Εάν απαιτούμε ή επιδοκιμάζουμε τη χρήση της πρότυπης αγγλικής μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα, το υπόλοιπο 88% των παιδιών θα βρίσκονται προφανώς σε μειονεκτική θέση. Τι θα κάνουμε λοιπόν για την πλειοψηφία των παιδιών που δεν είναι φυσικοί ομιλητές της πρότυπης αγγλικής; Μέχρι στιγμής μπορούμε να διακρίνουμε τρεις διαφορετικές προσεγγίσεις που έχουν δοκιμαστεί για την επίλυση αυτού του προβλήματος. Η πρώτη από αυτές έχει περιγραφεί ως "εξάλειψη της μη πρότυπης ομιλίας". Στα πλαίσια αυτής της προσέγγισης, που είναι η παραδοσιακή στα περισσότερα μέρη του αγγλόφωνου κόσμου και συνεχίζει να είναι αρκετά διαδεδομένη, γίνεται κάθε προσπάθεια ώστε να αποτραπούν τα παιδιά στα σχολεία από τη χρήση των τοπικών τους μη πρότυπων ποικιλιών, ενώ κάθε μη πρότυπο γλωσσικό χαρακτηριστικό που γίνεται αντιληπτό σχολιάζεται και διορθώνεται από τον δάσκαλο. Για παράδειγμα, το παιδί θα μάθει ότι είναι "λάθος" (ή ακόμα και κακό ή ντροπή) να πει I done it, I ain't got it, ή He a good guy. Από την άλλη μεριά, η πρότυπη αγγλική παρουσιάζεται ως "ορθή" και "καλή" -το πρότυπο προς το οποίο πρέπει να προσανατολιζόμαστε. Οι μαθητές που αποκτούν επάρκεια στην πρότυπη αγγλική αντιμετωπίζονται συχνά πιο ευνοϊκά από τους υπόλοιπους.

Γλωσσολόγοι, καθώς και πολλοί άλλοι, πιστεύουν πως αυτή η προσέγγιση είναι λανθασμένη, για αρκετούς λόγους. Πρώτον, είναι λανθασμένη από ψυχολογική άποψη. Η γλώσσα, όπως έχουμε δει, δεν είναι απλά ένας τρόπος μεταβίβασης μηνυμάτων. Είναι πολύ σημαντική και ως σύμβολο ταυτότητας και συμμετοχής σε μια ομάδα. Tο να υποβάλλεις σε ένα παιδί ότι η γλώσσα του και η γλώσσα αυτών με τους οποίους ταυτίζεται είναι με κάποιον τρόπο κατώτερη, είναι σαν να εννοείς πως το ίδιο το παιδί είναι κατώτερο. Κατόπιν, αυτό θα οδηγήσει είτε στην αποξένωση του παιδιού από το σχολείο και τις σχολικές αξίες είτε στην απόρριψη της ομάδας στην οποία ανήκει. Η προσέγγιση αυτή είναι επίσης λανθασμένη και από κοινωνική άποψη, μια που μπορεί να θεωρηθεί πως υπαινίσσεται ότι κάποιες κοινωνικές ομάδες έχουν μικρότερη αξία από άλλες. Αυτό είναι ιδιαίτερα ανεπιθύμητο, όταν η γλώσσα που στιγματίζεται είναι αυτή που μιλιέται από τα μαύρα παιδιά της κατώτερης τάξης και αυτή που εκθειάζεται είναι η γλώσσα των λευκών δασκάλων της μεσαίας τάξης. Tέλος και ίσως το σημαντικότερο, η άποψη αυτή είναι λανθασμένη και από πρακτική άποψη: είναι λανθασμένη γιατί δε λειτουργεί και ούτε πρόκειται να λειτουργήσει. Η εκμάθηση μιας νέας γλώσσας είναι ένα πολύ δύσκολο έργο, όπως γνωρίζουν πολλοί άνθρωποι, και από διάφορες απόψεις η εκμάθηση μιας άλλης διαλέκτου της μητρικής γλώσσας είναι ακόμη δυσκολότερο -εξαιτίας της μεγάλης ομοιότητας των δύο είναι δύσκολο να μην τιςμπερδεύουμε. Επίσης πρέπει να λάβουμε υπόψη το γεγονός ότι, σε πολλές περιπτώσεις, οι ομιλητές δεν θα ήθελαν να αλλάξουν γλώσσα -ακόμα και αν αυτό ήταν εφικτό. Πρώτον, δεν αποκτούν επιπλέον επικοινωνιακά πλεονεκτήματα (όπως θα γινόταν, για παράδειγμα, με την εκμάθηση της γαλλικής), μια που το παιδί είναι ήδη σε θέση να επικοινωνήσει με τους ομιλητές της πρότυπης αγγλικής. Δεύτερον, οι πιέσεις της συλλογικής ταυτότητας και της αλληλεγγύης μεταξύ της ομάδας των συνομηλίκων είναι πολύ ισχυρές. Η γλωσσολογική έρευνα έχει δείξει ότι σε πολλές περιπτώσεις η ομάδα των εφήβων ασκεί την πιο σημαντική γλωσσική επιρροή.

Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, δεν μιλούν σαν τους γονείς τους και σίγουρα δε μιλούν σαν τους δασκάλους τους -ο τρόπος ομιλίας τους είναι αυτός των φίλων τους. Με άλλα λόγια, ο χρόνος που αφιερώνεται μέσα στην τάξη για το ξερίζωμα της μη πρότυπης ομιλίας είναι χαμένος χρόνος. Αν τα παιδιά υποφέρουν γιατί μιλούν μη πρότυπα αγγλικά, η λύση δεν είναι η εξάλειψη των μη πρότυπων ποικιλιών […]

Μετάφραση Νίκος Γεωργίου