Το ποίημα «Αοιδός» ανήκει στα πρώιμα και αποκηρυγμένα ποιήματα του Κ. Π. Καβάφη. Διακρίνουμε σε αυτό το μοτίβο της μοίρας του ποιητή, ο οποίος, μεθυσμένος από τη μαγεία της ποίησης, απομονώνεται από τον έξω κόσμο, αποφεύγοντας το τέλμα της καθημερινότητας. Για τον Κ. Π. Καβάφη, το πρότυπο του ποιητή είναι ο αοιδός της αρχαιότητας, που, ορμώμενος από τη θεϊκή έμπνευση, γινόταν ο «μυστικός απόστολος» της ζωής. Το ποίημα εκφράζει ουσιαστικά τον προβληματισμό του Κ. Π. Καβάφη για την ποιητική του τέχνη. Ο ποιητής Καβάφης είναι ευγνώμων για τη δύναμη της Φαντασίας, επειδή του έκτισε οίκο άυλο, με τοίχους «εκ σμαράγδου μαγικού». Με όπλο τη φαντασία του, ο ποιητής μπορεί και μένει ευδιάθετος, μιας και είναι ο «μυστικός απόστολος» της ζωής, παρά το γεγονός ότι η ζωή αυτή είναι σκληρή, μάταιη και ψυχρή. Αυτή η απομόνωση του ποιητή έχει το αντίτιμό της, και στην πορεία του προς την ποιητική ωριμότητα ο Κ. Π. Καβάφης συνειδητοποίησε πως δεν υπήρχε τρόπος να αγνοήσει την πραγματικότητα της καθημερινότητας (Anton, 1983: 1400-1401). Στο ποίημα δεν ακούγεται η φωνή κάποιου δραματικού προσώπου. Ακούγονται μόνο οι αρνητικές κρίσεις αυτών που κατηγορούν τον ποιητή για φυγή από την πραγματικότητα, των οποίων ο ορθολογισμός και ο ρεαλισμός κρίνονται από τον Κ. Π. Καβάφη ως τυφλή ασθένεια, και απέναντι σε αυτές υψώνεται μια εσωτερική φωνή, που διαβεβαιώνει τον ποιητή ότι «Αυτού η φύσις είναι θεία». Αναγνωρίζουμε, επομένως, τη μελαγχολική διάθεση ενός δημιουργού με ειλικρινείς φοβίες, που αναζητά τον ποιητικό του δρόμο και την ουσία της ποιητικής τέχνης.
«Αοιδός»
ΝΕΟΤΕΡΗ ΕΠΟΧΗ, 19ος αι. / 1891;
Στοιχεία Έκδοσης:
- Καβάφης, Κ. Π. 1983. Τα αποκηρυγμένα ποιήματα και μεταφράσεις (1886–1898). Επιμ. Γ. Π. Σαββίδης. Αθήνα: Ίκαρος.
Βιβλιογραφία-Δικτυογραφία:
- ΨΗΦΙΔΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ. ΑΝΕΜΟΣΚΑΛΑ, Κ. Π. Καβάφης.
- Anton (Αντωνόπουλος), John P. 1983. «Η "ποιητική τέχνη" του Κ. Π. Καβάφη». Νέα Εστία 1353 (15 Νοεμβρίου 1983): 1397-1416.
ΨΗΦΙΔΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ, Νόστος. Ο Αρχαιοελληνικός Μύθος στην Παγκόσμια Λογοτεχνία