Το ποίημα ανήκει στις Επαναλήψεις. Σειρά δεύτερη (1968), που γράφτηκαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης πολιτικών κρατουμένων στο Παρθένι της Λέρου. Στις Επαναλήψεις το μυθολογικό ή ιστορικό προσωπείο θα λειτουργήσει τριπλά: για την καταγγελία του αντιπάλου, για την έκφραση της κρίσης, για την κριτική στους οικείους. Έτσι, οι Επαναλήψεις, παρ' όλη την παραβολική τους μορφή —μάλλον ακριβώς χάρη σ’ αυτήν—, αναφέρονται πιο συγκεκριμένα σε «πρόσωπα και γεγονότα». Στις Επαναλήψεις, λοιπόν, έχουμε τη μυθολογική κάλυψη, την παραβολή, αλλά και την παρουσία του ιστορικού τοπίου πιο έντονη από ποτέ (Προκοπάκη, 1981: 60). Το συγκεκριμένο ποίημα αναφέρεται στο γνωστό μυθολογικό επεισόδιο μεταξύ Ηρακλή και Άτλαντα: ο Ηρακλής πήρε τη θέση του Άτλαντα και δέχτηκε να κουβαλήσει το φορτίο του ουρανού, προκειμένου ο Άτλας να κλέψει γι' αυτόν τα μήλα των Εσπερίδων. Όταν ο κακόβουλος Άτλας αρνήθηκε να ξαναλάβει τη θέση του μαρτυρίου, ο Ηρακλής προσποιήθηκε ότι δέχεται την κακή του μοίρα και του ζήτησε να κρατήσει για λίγο τον Ουρανό, ώστε να φτιάξει ένα μαξιλαράκι που θα τον διευκόλυνε στο κουβάλημα. Ο Άτλας δέχτηκε και με το τέχνασμα αυτό ο Ηρακλής σώθηκε.
«Τα μήλα των Εσπερίδων, Ι» [1968]
ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ, 20ός αι. / 1968
Στοιχεία Έκδοσης:
- Ρίτσος, Γιάννης. 1972. Πέτρες. Επαναλήψεις. Κιγκλίδωμα. Αθήνα: Κέδρος. Και στον συγκεντρωτικό τόμο: Γιάννης Ρίτσος. [1989] 1998. Ποιήματα Ι΄ (1963-1972). 2η έκδ. Αθήνα: Κέδρος.
Βιβλιογραφία-Δικτυογραφία:
- ΑΡΙΑΔΝΗ. Μορφές και Θέματα της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας. Μεταμορφώσεις. «Άτλαντας».
- ΨΗΦΙΔΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ, ΑΝΕΜΟΣΚΑΛΑ. Γιάννης Ρίτσος.
- ΨΗΦΙΔΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ. ΠΡΟΣΩΠΑ ΚΑΙ ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ, Ρίτσος Γιάννης .
- Προκοπάκη, Χρύσα. 1981. Η πορεία προς τη Γκραγκάντα ή οι περιπέτειες του οράματος. Αθήνα: Κέδρος.
ΨΗΦΙΔΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ, Νόστος. Ο Αρχαιοελληνικός Μύθος στην Παγκόσμια Λογοτεχνία
