Ψηφίδες για την ελληνική γλώσσα

Το ποίημα γράφτηκε το 1931 και πρωτοδημοσιεύτηκε το 1932 στο περιοδικό Νέα Εστία. Ανήκει στη συλλογή Τετράδιο Γυμνασμάτων, Α΄ (1928-1937), η οποία εκδόθηκε στα 1940 και περιλαμβάνει ποιήματα που δεν ανήκαν σε καμιά συλλογή από αυτές που είχε δημοσιεύσει μέχρι εκείνη τη στιγμή ο Γ. Σεφέρης και που γράφτηκαν με αφορμή διάφορες περιστάσεις, προκειμένου ορισμένα να χαριστούν σε φίλους, είτε υπό μορφήν ασκήσεων πάνω σε ορισμένα μορφολογικά σχήματα. Με τη μεγάλη μετρική ποικιλία των ποιημάτων που περιλαμβάνει, η συλλογή αυτή φανερώνει τη μετάβαση από την πρώτη μορφολογική περίοδο του Σεφέρη στη δεύτερη περίοδο, η οποία είχε ως αφετηριακό σημείο τον ελεύθερο στίχο του Μυθιστορήματος. Ενοποιητικός παράγοντας όλων των ποιημάτων, παρά τις διαφορετικές εκφραστικές τους τάσεις, είναι ο διάλογος με τη μακραίωνη ελληνική παράδοση (Γαραντούδης & Καγιαλής, 2008: 80-81)
Το συγκεκριμένο ποίημα ανήκει στην ενότητα «Δοσμένα» και παραπέμπει στον τρωικό κύκλο και στην Οδύσσεια του Ομήρου (Μαρωνίτης, 1992: 68). Γενικά, τα ομηρικά πρόσωπα και θέματα έχουν πρωτεύουσα σημασία στην ποίηση του Γ. Σεφέρη και μεταφέρονται σε αυτήν χωρίς να χάσουν τη φυσική τους στερεότητα. Στο συγκεκριμένο ποίημα ο ποιητής περιγράφει τον Οδυσσέα έτσι όπως τον αγάπησε η ελληνική φυλή, πολύ ανθρώπινο, λίγο τσακισμένο από τα χρόνια, γαλήνιο, ταπεινό και καρτερικό. Στο τέλος του ποιήματος ο Οδυσσέας αποκτά θαυματουργές δυνάμεις και φέρνει την αιθρία ακτινοβολώντας εθνική δύναμη. Το μυθικό σύμβολο στη συγκεκριμένη περίπτωση υπογραμμίζει τον θρίαμβο του Έλληνα και του ανθρώπου γενικότερα, προσέγγιση που δεν είναι συνηθισμένη στην ποίηση του Γ. Σεφέρη, όπου οι μορφές του παρελθόντος (μυθικές ή ιστορικές) και η αίσθηση της προγονικής δόξας υπογραμμίζουν το άγονο τοπίο του σύγχρονου κόσμου (Νικολαρεΐζης, 1996: 26-27). Ο πρώτος στίχος του ποιήματος του Σεφέρη είναι μια παραλλαγή του πρώτου στίχου του σονέτου «Το ωραίο ταξίδι» του Γάλλου ποιητή Joachim du Bellay (Ιωακείμ ντι Μπελαί), «Heurex qui, comme Ulysse, a fait un beau voyage» [«Ευτυχισμένος όποιος σαν τον Οδυσσέα έκανε ένα ωραίο ταξίδι», Les Regrets, 1558]. Ο ποιητής έγραψε το ποίημα στο Λονδίνο, γεμάτος από νοσταλγία για την πατρίδα του. Με αναφορές σε σταθμούς της διαδρομής του Οδυσσέα, παραλληλίζει την προσωπική του ανάγκη επιστροφής στην πατρίδα με αυτήν του ομηρικού ήρωα, ο οποίος, υπερνικώντας όλα τα εμπόδια, κατόρθωσε να ξαναδεί την αγαπημένη του Ιθάκη (Γαραντούδης & Καγιαλής, 2008: 121-131).