Γραφικό

Πυξίς

Ψηφιακή Αρχαιοθήκη

Επιμ. Τριανταφυλλιά Γιάννου

«Η τιμή της Κασσάνδρας»

Το ποίημα ανήκει στη συλλογή Σπασμένα μάρμαρα (1917). Ο τίτλος είναι ενδεικτικός του περιεχομένου του, καθώς όλο το ποίημα αναπτύσσεται με βάση το θέμα της τιμής της Κασσάνδρας. Σε αυτό η μυθική Κασσάνδρα αφηγείται το περιστατικό του βιασμού και της ατίμωσής της από τον Αίαντα τον Λοκρό, μετά τη βίαιη απόσπασή της από τον ναό της Αθηνάς, όπου είχε προστρέξει ως ικέτιδα. Το γεγονός αυτό είχε ως συνέπεια την τιμωρία όχι μόνο του αυτουργού, αλλά και ολόκληρης της γενιάς του. Το ποίημα αρχικά αναφέρεται στη δόλια άλωση της Τροίας και στη συνέχεια στο κεντρικό περιστατικό με πρωταγωνίστρια την Κασσάνδρα: η Κασσάνδρα ως ιέρεια προσφεύγει στον ναό της Αθηνάς, όπου αγκαλιάζει το άγαλμά της· ο Αίαντας της επιτίθεται και σπάει το άγαλμα, γεγονός που αποτελούσε μεγάλη ιεροσυλία.Ο ποιητής δηλώνει με αποτροπιασμό το γεγονός ότι ο Αίαντας ο Λοκρός ατίμασε την τιμή της Κασσάνδρας. Οι συνέπειες της ιερόσυλης πράξης του περιγράφονται παρακάτω. Για να εξαγνιστούν απέναντι στη θεά Αθηνά, οι Λοκροί έστελναν για χίλια χρόνια στην Τροία δύο νεαρές παρθένες. Οι Τρώες τις πρώτες τις σκότωσαν και πέταξαν τη στάχτη τους στη θάλασσα, στη συνέχεια όμως επικράτησε η συνήθεια να τις κυνηγούν οπλισμένοι άντρες. Όποιες κατάφερναν να ξεφύγουν παρέμεναν στον ναό της Αθηνάς ασφαλείς, διατηρώντας την αγνότητά τους. Το ποίημα ξεκινάει με διάλογο (στ. 1-8), αλλά εξελίσσεται σε αφήγηση (στ. 9-15) και ολοκληρώνεται με τον σύντομο μονόλογο της θεάς Αθηνάς (στ. 16-19). Ο μύθος της Κασσάνδρας αξιοποιείται ποιητικά, χωρίς κάποια παρασημία ή ετεροσημία σε σχέση με την αρχαιοελληνική μυθική παράδοση.

Στοιχεία Έκδοσης:

  • Πολέμης, Ιωάννης.1917. Σπασμένα μάρμαρα. Αθήνα: Νέα Εστία. Και στον συγκεντρωτικό τόμο: Ιωάννης Πολέμης. 1970. Άπαντα: τα πρωτότυπα και θεατρικά. Αθήνα: Δωρικός.