Στην πρώτη του μορφή το έργο γράφτηκε στα 1944. Πρωτοδημοσιεύτηκε σε συνέχειες στα 1949 στη Νέα Εστία. Το έργο αποτελείται από τρία μέρη, σύμφωνα με το αισχυλικό του αντίστοιχο: «Προμηθέας Πυρφόρος», «Προμηθέας Δεσμώτης», «Προμηθέας Λυμένος». Είναι γραμμένο σε περίπου 2.070 ελεύθερους στίχους, σε μέτρο ιαμβικό και δεν χωρίζεται σε πράξεις και σκηνές (Χασάπη-Χριστοδούλου, 2002: 816). Ο κεντρικός ήρωας Προμηθέας δεν διαφέρει από τον μυθολογικό. Βοήθησε τους ανθρώπους να κλέψουν τη φωτιά από τον Ήφαιστο και για την πράξη του αυτή τιμωρήθηκε σκληρά από τον Δία: τον καρφώνουν στον Καύκασο, όπου ένα αρπακτικό όρνιο τού τρώει τις σάρκες. Ο συγγραφέας δεν απομακρύνεται από το μυθολογικό υλικό, αλλά και δεν το ακολουθεί πιστά. Παρατηρούμε ότι απουσιάζουν πρόσωπα που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στον κλασικό μύθο, όπως ο Επιμηθέας, ή πρόσωπα που αντικαθίστανται από άλλα, όπως για παράδειγμα η Πανδώρα από την Ιώ. Επιπλέον, ο γνωστός μύθος βγαίνει έξω από τα χρονικά του όρια: ο Προμηθέας είναι ακόμη καρφωμένος στον Καύκασο όταν γεννιέται ο Χριστός. Αν και ο Προμηθέας τον αναμένει για να τον σώσει, ο Χριστός δεν του παρουσιάζεται. Τελικά, ο Προμηθέας απαλλάσσεται από μόνος του από τα δεσμά του και γνωρίζει τον Χριστιανισμό. Όταν συνειδητοποιεί ότι και ο Χριστιανισμός δεν μπορεί να δώσει λύση στα ανθρώπινα προβλήματα, αποποιείται τη θεϊκή του ιδιότητα, καθώς διαπιστώνει ότι οι άνθρωποι χρησιμοποίησαν τη βοήθειά του με καταστροφικό τρόπο. Παράλληλα, εικονογραφείται η αγωνία των ανθρώπων να εναποθέσουν τους φόβους τους σε μια ανώτερη δύναμη, η ματαιότητα των αναζητήσεών τους και η αδυναμία τους να αποδεχθούν την ύπαρξή τους καθαυτή, πέρα από υπερβατικές δυνάμεις (Χασάπη-Χριστοδούλου, 2002: 1136).
Προμηθέας
ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ, 20ός αι. / 1949
Στοιχεία Έκδοσης:
- Πετσάλης, Θανάσης. 1949. Προμηθέας. Αθήνα: Τυπογραφείο Αδελφών Ρόδη. Πρώτη δημοσίευση: Νέα Εστία 534-536 & 538 (Οκτ.-Δεκ. 1949).
Βιβλιογραφία-Δικτυογραφία:
- Χασάπη-Χριστοδούλου, Ευσεβία. 2002. Η ελληνική μυθολογία στο νεοελληνικό δράμα. Από την εποχή του Κρητικού θεάτρου έως το τέλος του 20ού αιώνα. Τόμοι Α΄ & Β΄. Πρόλογος: Βάλτερ Πούχνερ. Θεσσαλονίκη: University Studio Press.
ΨΗΦΙΔΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ, Νόστος. Ο Αρχαιοελληνικός Μύθος στην Παγκόσμια Λογοτεχνία