Ψηφίδες για την ελληνική γλώσσα

Το ποίημα ανήκει στη συλλογή Κήποι στον παράδεισο και συγκεκριμένα στην τρίτη ποιητική ενότητα «Δώδεκα ενύπνιες παρεκβάσεις της Οδύσσειας». Αυτή η ενότητα περιλαμβάνει δώδεκα ποιήματα που εκκινούν από στίχους της ομηρικής Οδύσσειας και βασίζεται στο δίπολο ευνοούμενοι–αδικημένοι. Η μεταχείριση και η τύχη των αδικημένων και στην πλειοψηφία τους ανώνυμων συντρόφων του Οδυσσέα γίνεται το πρόσχημα για να κατατεθεί ένας ευρύτερος σχολιασμός για τους πάσης φύσεως αφανείς ή αμνημόνευτους της Ιστορίας, οι οποίοι θυσιάζονται στο βωμό σκοτεινών συμφερόντων μέσα σε ένα σκηνικό παραλογισμού. Έξι από τις δώδεκα παρεκβάσεις εκκινούν από στίχους της λ ραψωδίας της Οδύσσειας, στην οποία περιγράφεται η κάθοδος του Οδυσσέα στον Άδη, η οποία πραγματοποείται προκειμένου ο ήρωας να λάβει χρησμό από τον μάντη Τειρεσία. Στους στίχους 42–43, που αποτελούν και το μότο του ποιήματος, οι ψυχές των νεκρών έχουν μαζευτεί γύρω από τον λάκκο με αίμα που έχει σχηματιστεί μετά τη θυσία του Οδυσσέα προκαλώντας τον τρόμο του ήρωα. Η επιλογή αυτή του Θ. Κωσταβάρα, να τοποθετεί το σκηνικό των ποιημάτων του συχνά στο βασίλειο του Κάτω Κόσμου, συντελεί στην υποβολή του μηνύματος με δραματικό τρόπο. Είναι ένας τρόπος για να συνομιλεί ο ποιητής με τους δικούς του νεκρούς, συνομιλία που θα διαρκέσει ώς το τέλος της ζωής του.