Γραφικό

Πυξίς

Ψηφιακή Αρχαιοθήκη

Επιμ. Τριανταφυλλιά Γιάννου

«Η Κλυταιμνήστρα στην Αυλίδα»

Το ποίημα γράφτηκε το 1950 και συμπεριελήφθη στη συλλογή Οι Ατρείδες της φωτιάς και της σιωπής. Τον Σταύρο Βαβούρη απασχολεί ιδιαίτερα ο μύθος των Ατρειδών. Όπως επεξηγεί σε ένα σημείωμά του, «τα ποιήματα αυτά κλείνουν την προσπάθειά μου να διεισδύσω στο άγριο δράμα της οικογένειας Ατρείδη, που οι παράφορες κι άγριες μορφές της είναι περισσότερο ανεξιχνίαστες απ' όσο φαντάστηκαν όσοι ασχολήθηκαν μαζί τους». Έχουμε, λοιπόν, να κάνουμε με μια προσπάθεια του ποιητή να διεισδύσει στο τραγικό πεδίο των Ατρειδών, γνωρίζοντας εκ των προτέρων πως πρόκειται για ένα πεδίο ανεξιχνίαστο. Ιδιαίτερα τον ενδιαφέρουν οι γυναικείες μορφές της οικογένειας των Ατρειδών. Πιο συγκεκριμένα, ο ποιητής ανασκευάζει τα στερεότυπα που μας παραδίδονται από τον μύθο για αρχετυπικές γυναικείες μορφές, όπως η Ιφιγένεια, η Κλυταιμνήστρα, η Ηλέκτρα. Στο πλαίσιο αυτό, δίνει τον λόγο στις γυναίκες της οικογένειας των Ατρειδών, για να δώσουν μια νέα ερμηνεία στις πράξεις τους, προσεγγίζοντας τες με βάση το ιδεολογικό υπόβαθρο της σύγχρονης εποχής. Στο συγκεκριμένο ποίημα, η Κλυταιμνήστρα αποτυπώνει με έναν συναισθηματικά φορτισμένο λόγο τα ψυχικά τραύματα που της προκάλεσε η θυσία της κόρης της Ιφιγένειας στην Αυλίδα. Ο γυναικείος αυτός λόγος μάς προσφέρει μια άλλη οπτική των πραγμάτων, την οπτική της μητέρας που το παιδί της έχει δολοφονηθεί, και, κατά συνέπεια, αισθάνεται ανείπωτο πόνο, που μεταφράζεται σε θανάσιμο μίσος για τους θύτες. Στο ίδιο ποίημα, η Ηλέκτρα ταυτίζεται με την έννοια της εκδίκησης, ενώ ο Ορέστης, όπως και η συμμετοχή του στο έγκλημα, αποσιωπάται (Νάσιου, 2014: 830).

Στοιχεία Έκδοσης:

  • Βαβούρης, Σταύρος. 1998. Πού πήγε, ώς πού πήγε αυτό το ποίημα. Αθήνα: Ερμής.

Βιβλιογραφία-Δικτυογραφία:

  • Βαβούρης, Σταύρος. 1990. Οι Ατρείδες της φωτιάς και της σιωπής (1950-1988). Αθήνα: Διάττων.
  • Νάσιου, Δέσποινα. 2014. «Ηλέκτρα και Χρυσόθεμις, αντανακλάσεις του μύθου στη νεοελληνική ποίηση: Από τον Σεφέρη ώς τον Λαμπρέλλη». Πρακτικά 7ου συνεδρίου μεταπτυχιακών φοιτητών και υποψηφίων διδακτόρων του τμήματος Φιλολογίας (16-18 Μαΐου 2013). Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. 824-834.