[1461b26] Εύλογα θα αναρωτιόταν κανείς ποια μίμηση είναι ανώτερη, η επική ή η τραγική. Εάν ανώτερη είναι η λιγότερο αγοραία και αν τέτοια είναι πάντα αυτή που απευθύνεται σε υψηλότερο κοινό, τότε προφανώς εκείνη που αναπαριστά το καθετί είναι άκρως αγοραία. Οι ηθοποιοί στην περίπτωση αυτή, θεωρώντας ότι το κοινό δεν μπορεί να παρακολουθήσει, αν δεν προσθέσουν τα δικά τους, διαρκώς κινούνται [30] -όπως οι αξιοθρήνητοι εκείνοι αυλητές που κυλιούνται, όταν είναι να μιμηθούν έναν δίσκο, και τραβολογούν τον κορυφαίο, όταν παίζουν τη Σκύλλα.¹

Στην τραγωδία λοιπόν απευθύνεται η ίδια κατηγορία, για την οποία και οι παλαιότεροι ηθοποιοί μέμφονταν τους νεότερους: ο Μυννίσκος αποκαλούσε τον Καλλιπίδη πίθηκο, [35] επειδή το παράκανε, ενώ παρόμοια άποψη επικρατούσε και για τον Πίνδαρο.² [1462a] Όποια σχέση έχουν αυτοί οι ηθοποιοί προς τους προγενέστερούς τους, την ίδια έχει η τραγική τέχνη ως σύνολο προς το έπος. Το έπος, λένε, απευθύνεται σε υψηλού επιπέδου κοινό, που δεν χρειάζεται τις χειρονομίες, η τραγική τέχνη αντιθέτως σε κοινό χαμηλού επιπέδου. Εάν συνεπώς η τραγωδία είναι αγοραία, τότε προφανώς είναι κατώτερη.

[5] Πρώτον, όμως, η κατηγορία δεν απευθύνεται στην ποιητική τέχνη αλλά στην υποκριτική. Διότι υπερβολές σε εκφραστικές κινήσεις είναι δυνατές και κατά την εκτέλεση ενός έπους, όπως στην περίπτωση του Σωσίστρατου, καθώς και όταν τραγουδά κανείς σε μουσικό διαγωνισμό, όπως ο Μνασίθεος από τον Οπούντα.³Έπειτα, δεν είναι σωστό να αποδοκιμάζεται κάθε είδος μιμητικής κίνησης -εφόσον βέβαια ούτε ο χορός συνολικά αποδοκιμάζεται- αλλά μόνο εκείνες οι κινήσεις που εκτελούνται από χυδαίους ηθοποιούς. [10] Αυτό έψεγαν και στον Καλλιπίδη και τώρα σε άλλους, πως δεν είναι δηλαδή σε θέση να παραστήσουν με τον τρόπο που ταιριάζει ελεύθερες γυναίκες. Επιπλέον, η τραγωδία επιτελεί το έργο της και χωρίς κίνηση, όπως ακριβώς το έπος. Αρκεί η ανάγνωσή της για να καταστεί φανερός ο χαρακτήρας της. Εάν λοιπόν η τραγωδία υπερέχει ως προς τα υπόλοιπα, δεν της είναι απαραίτητο αυτό το στοιχείο.⁴

[15] Δεύτερον, η τραγωδία περιέχει όλα τα στοιχεία που περιέχει και το έπος -ακόμη και το δικό του μέτρο μπορεί να χρησιμοποιήσει⁵- και εκτός αυτού σε βαθμό όχι ασήμαντο τη μουσική, η οποία προκαλεί ζωηρότατες συγκινήσεις. [1462b] Έπειτα, το χαρακτηριστικό της ενάργειας υπάρχει και κατά την ανάγνωση και κατά την παράσταση. Υπερέχει επίσης με το να επιτυγχάνει τον σκοπό της μίμησης με μικρότερο μήκος. Το πιο συμπυκνωμένο προκαλεί μεγαλύτερη τέρψη από το διεσπαρμένο μέσα σε μακρά χρονική περίοδο. (Εννοώ την περίπτωση, για παράδειγμα, να επιδίωκε κανείς να συνθέσει τον Οιδίποδα του Σοφοκλή σε τόσους επικούς στίχους, όσους έχει η Ιλιάδα.) Η μίμηση επίσης των επικών ποιητών είναι λιγότερο ενιαία (απόδειξη γι᾽ αυτό αποτελεί το γεγονός ότι από οποιοδήποτε έπος μπορούν να προέλθουν αρκετές τραγωδίες). [5] Το αποτέλεσμα είναι, ότι στην περίπτωση που οι επικοί ποιητές συνθέτουν μία πλοκή, τότε αυτή φαίνεται είτε κολοβωμένη (αν έχει εκτεθεί με συντομία) εί­τε πλαδαρή (αν συμβαδίζει με το μήκος που ταιριάζει στο επικό μέτρο).⁶ Μιλώ για ένα έπος που αποτελείται από περισσότερες πράξεις, όπως η Ιλιάδα και η Οδύσσεια, έπη που περιλαμβάνουν πολλά τέτοια μέρη, καθένα από τα οποία έχει από μόνο του ικανό μέγεθος. [10] Ωστόσο τα δυο αυτά ποιήματα έχουν συντεθεί κατά τον τελειότερο δυνατό τρόπο και αποτελούν στον μέγιστο δυνατό βαθμό μίμηση μιας και μοναδικής πράξης.

Αν λοιπόν η τραγωδία υπερέχει σε όλα αυτά και επιπλέον υπερέχει ως προς το καλλιτεχνικό της αποτέλεσμα (γιατί έπος και τραγωδία πρέπει να προκαλούν όχι οποιαδήποτε ηδονή αλλά την προαναφερθείσα),⁷ τότε είναι φανερό ότι αυτή υπερτερεί του έπους, [15] αφού βέβαια επιτυγχάνει καλύτερα τον επιδιωκόμενο σκοπό.