Criterion-referenced test(ing)/assessment/evaluation/measurement
*Αξιολόγηση βάσει κριτηρίων. Τσοπάνογλου 2004:66-68.
Δοκίμια κριτηρίου. Κασσωτάκης 200110:31.
Ερμηνεία επίδοσης με βάση εσωτερικά κριτήρια. Κασσωτάκης 200110: 283-284.
Μέτρηση με αντικειμενικό πρότυπο αναφοράς. Ingenkamp 2001:81.
Μέτρηση με κριτήρια αναφοράς. Γιοκαρίνης 1988:141-142.
Τεστ κριτηρίου. Δημητρόπουλος 20057:131, 337, 434. Παπαναούμ-Τζίκα 19852:34.
Η αξιολόγηση βάσει κριτηρίων γίνεται με τον προσδιορισμό όλων όσων απαιτούνται πριν από τη διεξαγωγή μιας εξεταστικής δοκιμασίας και, έπειτα, με την αξιολόγηση των μαθητών με βάση τα προσδιορισμένα κριτήρια (Lambert & Lines 2000:17, Fulcher & Davidson 2007:21, 370, Bachman 1990:7). Βασίζεται στην περιγραφή των γνώσεων ή των δεξιοτήτων που παρέχει ένα μάθημα ή μία ενότητα μαθήματος, δηλαδή στους εκπαιδευτικούς στόχους που έχουν οριστεί εκ των προτέρων και διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διαδικασία αξιολόγησης (Genesee & Upshur 1996:151). «Ο τρόπος αυτός επιδιώκει τη μέτρηση της επίδοσης των μαθητών όχι έναντι αυθαίρετων μέτρων τελειότητας, όπως το δέκα, το είκοσι (απόλυτες μετρήσεις), ούτε έναντι της επίδοσης άλλων (μετρήσεις με κανόνες αναφοράς), αλλά έναντι κάποιου κριτηρίου ή κάποιας ομάδας κριτηρίων που προηγουμένως καθιερώθηκε» (Γιοκαρίνης 1988:141). Δηλαδή, σε αντιδιαστολή με την αξιολόγηση βάσει νόρμας, στην αξιολόγηση βάσει κριτηρίων ο βαθμός δε δείχνει τη θέση που κατέχει ο μαθητής ανάμεσα στους συμμαθητές του, αλλά το σημείο στο οποίο βρίσκεται ως προς την κατάκτηση του στόχου ή των στόχων που ελέγχει η εξέταση. Συνεπώς, κατά την αξιολόγηση βάσει κριτηρίων οι βαθμοί των άλλων δεν έχουν σημασία, αν και, βέβαια, αναπόφευκτα η ερμηνεία του βαθμού από το μαθητή ή το γονιό του γίνεται συνυπολογίζοντας την επίδοση των άλλων.
Ένα βασικό ζήτημα που αφορά τη μέτρηση με κριτήρια αναφοράς είναι η ακρίβεια με την οποία έχουν οριστεί τα κριτήρια. Συγκεκριμένα, τα ειδικά κριτήρια μπορούν να αποδειχθούν χρήσιμα για τους μαθητές και τον εκπαιδευτικό, αν η αξιολόγηση στοχεύει στη λεπτομερή κατανόηση των δεξιοτήτων των μαθητών (Δημητρόπουλος 19984:137). Σε διαφορετική περίπτωση, γενικότερα κριτήρια μπορούν να φανούν αποτελεσματικά κατά την αξιολόγηση μιας εκτενέστερης εργασίας (Dudley & Swaffield 2008:108).
Οι δοκιμασίες που χρησιμοποιούνται κατά την αξιολόγηση βάσει κριτηρίων χωρίζονται σε δύο βασικές υποκατηγορίες:
1. τις δοκιμασίες πεδίου (domain-referenced tests), οι οποίες εξετάζουν τις γνώσεις ή/και τις ικανότητες των μαθητών σε συγκεκριμένα πεδία της ύλης ενός μαθήματος (Genesse & Upshur 1996:150) και
2. τις δοκιμασίες ειδικών στόχων (objectives-referenced tests), οι οποίες μοιάζουν με τις δοκιμασίες πεδίου, αλλά δεν εξετάζουν τις γνώσεις και τις ικανότητες των υποψηφίων στο σύνολο ενός πεδίου, αλλά σε περιορισμένο τμήμα του (Genesse & Upshur 1996:151).
Βιβλιογραφία
- Γιοκαρίνης Ν. Κ. (1988). Η Τεχνική των Ερωτήσεων. Δράμα.
- Δημητρόπουλος Ε. (20057). Η εκπαιδευτική αξιολόγηση: Η αξιολόγηση του μαθητή. Μέρος Δεύτερο. Αθήνα: Εκδ. Γρηγόρη.
- Κασσωτάκης Μ. (200110). Η Αξιολόγηση της επιδόσεως των μαθητών: Μέσα, Μέθοδοι, προβλήματα, προοπτικές. Αθήνα: Εκδ. Γρηγόρη.
- Παπαναούμ-Τζίκα Ζ. (19852). Η αξιολόγηση της σχολικής επίδοσης: δυνατότητες και όρια. Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη.
- Τσοπάνογλου Α. (2004). Εκπαιδευτική αξιολόγηση: προϋποθέσεις και τυπολογίες. Στο A-M Sougari., E. Joycey (eds.), Challenges in Teacher Education. Thessaloniki: University Studio Press, 59-72.
- Bachman L. F. (1990). Fundamental Considerations in Language Testing. Oxford: Oxford University Press.
- Dudley P., Swaffield S. (2008). Understanding and Using Assessment Data. In S. Swaffileld Unlocking Assessment. Understanding for Reflection and Application. London and New York: Routledge, 105-118.
- Fulcher G., Davidson F. (2007). Language Testing and Assessment – An Advanced Resource Book. Oxon: Routledge.
- Genesee F., Upshur J. A. (1996). Classroom-based Evaluation in Second Language Education. Cambridge: Cambridge University Press.
- Ingenkamp K. (2001). Εγχειρίδιο Παιδαγωγικής Διαγνωστικής (μτφρ. Λ. Κουτσούκης). Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη.
- Lambert D., Lines, D. (2000). Understanding Assessment: Purposes, Perceptions, Practice. London and New York: Routledge Falmer.