πιστοποίηση ελληνομάθειας.

Τα Ελευσίνια Μυστήρια

Η λέξη Μυστήριο στην αρχαία Ελλάδα σήμαινε το απόρρητο, το μυστικό, το άρρητο μέρος μιας λατρείας, η οποία δε γινόταν φανερή σε άτομα που δεν είχαν μυηθεί. Όπως φαίνεται και ετυμολογικά, η λέξη παράγεται από το αρχαίο ρήμα «μυείν», δηλαδή κλείνω, και αναφέρεται κυρίως στα μάτια και στα χείλη. Εκείνοι που μυούνταν στα μυστήρια, απαγορευόταν να τα ανακοινώνουν σε άλλους μη μυημένους, δηλαδή, έπρεπε να κλείνουν το στόμα τους.

Τα αρχαία Μυστήρια ήταν ίσως η ανώτερη πνευματική κληρονομιά στην αρχαία Ελλάδα. Ήταν κυρίως κρυφές λατρείες, όπου έπρεπε πρώτα κανείς να μυηθεί, κοινώς να εισαχθεί. Ο οπαδός αυτής της λατρείας ονομαζόταν Μύστης και το πρόσωπο που τον εισήγαγε σ’ αυτή Μυσταγωγός. Κάθε μυστηριακή κοινότητα είχε κοινά γεύματα, κοινούς χορούς και ιεροτελεστίες και οι άνθρωποι που έσμιγαν στα ίδια δρώμενα ένιωθαν για πάντα ενωμένοι.

Από τα λίγα που γνωρίζουμε για αυτά, φαίνεται ότι παρουσίαζαν αλληγορικές αναπαραστάσεις που συμβόλιζαν τα πεπρωμένα των ψυχών μετά θάνατον, το νόμο και την ενότητα που συνδέουν όλα τα όντα. Επίσης, ήταν τελετουργίες για την ευκαρπία της γης, για την πολυπόθητη βροχή. Και υπήρχαν πάντα τοπικά μυστήρια, αλλά και Μυστήρια που απόκτησαν πανελλήνια εμβέλεια όπως τα Ελευσίνια, τα Ορφικά, τα Κρητικά και τα Καβείρια.

Τα Ελευσίνια Μυστήρια περιστρέφονταν γύρω από μια θεότητα, η οποία πολύ νωρίς, πρώτη ίσως από όλους τους άλλους θεούς, προσείλκυσε την προσοχή του ανθρώπου. Μολονότι οι περισσότεροι από τους αρχαίους λαούς φαντάζονταν τους θεούς τους να κατοικούν στον ουρανό, η θεότητα της γης είναι πολύ παλαιότερη. Αποκαλούμενη στην αρχαία ελληνική «Γαία», με το πέρασμα των αιώνων, απέκτησε το όνομα Δήμητρα, το οποίο πιθανότατα προέρχεται από το «Γη μήτηρ». Η λατρεία της Δήμητρας, με καθαρά αγροτικό χαρακτήρα, συνδεδεμένη με τον κύκλο των εργασιών από τη σπορά ως τη συγκομιδή, είχε ευρύτατη διάδοση σε όλο τον ελληνισμό. Έχοντας ως αφετηρία τις εύφορες πεδιάδες της νότιας Θεσσαλίας, εξαπλώθηκε σε όλη την Ελλάδα. Όμως η λαμπρότερη γιορτή προς τιμή της Δήμητρας γινόταν στην Ελευσίνα, στο περίφημο ιερό, όπου τελούνταν τα πιο σημαντικά μυστήρια της αρχαιότητας, στα οποία η Δήμητρα λατρευόταν ως πανίσχυρη θεά. Οι μυστικές αυτές τελετές φαίνεται ότι ήταν μέρος της λατρείας των Πελασγών, των οποίων η θρησκεία περιστρεφόταν γύρω από τη γη, τις χθόνιες θεότητές της, το μυστήριο της ζωής και του θανάτου και της μετά θάνατον ζωής.

Τα μυστήρια, λοιπόν, της Ελευσίνας είναι η θρησκεία των κατακτηθέντων Πελασγών, οι τελετές της οποίας, εξαιτίας του φόβου των επιδρομέων, γίνονταν σε μυστικές συναθροίσεις. Αν και αρχικά η θρησκεία των προελληνικών φύλων υπέστη τους διωγμούς των κατακτητών, με το πέρασμα του χρόνου οι θρησκευτικές τελετές και οι δοξασίες κατακτητών και κατακτημένων αφομοιώθηκαν. Πριν από την κάθοδο των ελληνικών φύλων, τα Ελευσίνια Μυστήρια υπάγονταν στη δικαιοδοσία των προελληνικών βασιλικών οίκων της περιοχής. Γύρω στον 7ο αιώνα π.Χ. ξέσπασαν μακροχρόνιοι πόλεμοι μεταξύ Αθηναίων και Ελευσίνιων. Τελικά, οι Ελευσίνιοι ηττήθηκαν και η Ελευσίνα έγινε ένας από τους Δήμους της Αττικής.

Οι Αθηναίοι ανέλαβαν τη διοίκηση και την εποπτεία των Μυστηρίων, όμως, η Ελευσίνα παρέμεινε η κύρια κοιτίδα τους, ενώ τα ιερατικά αξιώματα και η ευθύνη για τη διοργάνωση των τελετών παρέμεινε στα χέρια των βασιλικών γενών των Ελευσίνιων στους οποίους ανήκε πάντα ο ανώτατος λειτουργός, ο ιεροφάντης.