πιστοποίηση ελληνομάθειας.

Σερφάροντας στο ίντερνετ

Σερφάρεις στο ίντερνετ και τα χνάρια σου γίνονται αλγόριθμοι που φροντίζουν να επιβεβαιώνουν τις επιλογές σου. Το αλλιώτικο, το ενοχλητικό, θα αποκλειστεί έγκαιρα. Πριν από σένα, για σένα! Αν και το διαδίκτυο απέδειξε ότι μπορεί να ενώνει τους ανθρώπους, αυτό το κάνει με μεγάλη επιτυχία για τους ομοϊδεάτες. Η μηχανή κρύβει μέσα στα σωθικά της μία δομική αναπηρία: δεν αντιλαμβάνεται τη δημοκρατία. Πετάει έξω τον άλλον τον διαφορετικό.

Κάντε ένα πείραμα με δύο φίλους σας αταίριαστους μεταξύ τους. Ζητήστε να γράψουν τη λέξη Αίγυπτος στη μηχανή αναζήτησης. Τα αποτελέσματα θα σας εκπλήξουν. Ο ένας θα οδηγείται σε ιστοσελίδες ειδησεογραφικές και ο άλλος σε ταξιδιωτικά σάιτ και σε οικονομικές προσφορές. Γιατί; Γιατί η μηχανή αποφάσισε το τι σκέφτονται, άρα και το τι θέλουν να μάθουν, η μηχανή όρισε το είδος της πληροφορίας που θα έχουν». Ο Ελι Περάιζερ στο βιβλίο του «Η φιλτραρισμένη φούσκα: Τι σας κρύβει το ιντερνετ» μιλάει για τον τεράστιο κίνδυνο της εξατομικευμένης πληροφορίας.

Προοδευτικός, ακτιβιστής, χρήστης και λάτρης της τεχνολογίας, ο Περάιζερ έκανε και άλλο πείραμα, με τον εαυτό του αυτήν τη φορά. Αποφάσισε να κάνει φίλους σε ένα δίκτυο κοινωνικής δικτύωσης ανθρώπους αντίθετης ιδεολογίας, συντηρητικούς, άσχετους δηλαδή με το προφίλ τόσο το δικό του όσο και των φίλων του. Παρατήρησε ότι ποτέ δεν εμφανιζόταν μία δημοσίευσή τους στη σελίδα του. Το ίδιο το δίκτυο έκανε από μόνο του την εξής αναγωγή: αφού ο Περάιζερ κλίκαρε τόσον καιρό τους άλλους φίλους, τους προοδευτικούς, γιατί να ενημερώνεται για τους καινούργιους που δεν εμφάνιζαν κοινά στοιχεία; Ο αλγόριθμος ασκούσε τη δική του λογοκρισία! Η αντίθετη άποψη δεν υπήρχε πουθενά!

Προσωποποιημένη πληροφορία, λοιπόν.

Ποιος είμαι, τι μου αρέσει, πού ζω, αυτά μου ταιριάζει να γνωρίζω, άρα να σκέφτομαι και να πιστεύω. Παγιδευμένος στον κόσμο μου, ή καλύτερα στον μικρόκοσμό μου, ομφαλοσκοπώ μέσα σε μια υπέροχα σερβιρισμένη ψηφιακή φούσκα που φιλτράρει την άλλη άποψη, το διαφορετικό από μένα και τους ομοϊδεάτες μου. Προσοχή. Η μηχανή μού σερβίρει την πληροφορία γάντι με την ψηφιακή μου ταυτότητα και ποτέ δεν μαθαίνω πόσες άλλες πληροφορίες μού απέκλεισε. Η μεγάλη απάτη. Την ώρα που εξαγριωνόμαστε με τα κατεστημένα μίντια για τη φιλτραρισμένη πληροφόρηση που μας ταΐζουν, τρώμε αμάσητη, χωρίς να το ξέρουμε, την προπαγάνδα της δικής μας φιλτραρισμένης πληροφορίας με την αυταπάτη της ελεύθερης διακίνησης ιδεών!

Συνεχίζει ο Περάιζερ: «Στην αρχή πιστέψαμε όλοι ότι το ίντερνετ θα επαναπροσδιόριζε τη δημοκρατία, ότι θα εκδημοκράτιζε ακόμα περισσότερο την ίδια την έννοια μόνο και μόνο από το γεγονός της πρόσβασης στην πληροφορία και της ταχύτατης διάδοσης της. Κάναμε λάθος. Ξέρουμε πια ότι η σκυτάλη της ελεγχόμενης πληροφορίας πέρασε από τους ανθρώπους στους αλγόριθμους. Αυτοί αποφασίζουν τώρα πόσα (θέλουμε να) μαθαίνουμε και πόσα (δεν θέλουμε να) μας ξεβολεύουν από την παγιωμένη θέση μας».

Άρα, κι εδώ αντίσταση. Στην ευκολία του «όμοιος ομοίω αεί πελάζει», η απάντηση είναι αναζήτηση διαφορετικής πληροφορίας, άποψης, ζωής, ανάγκης. Αφτιά και μάτια ανοιχτά. Η μηχανή μάς σπρώχνει στην αντίθετη κατεύθυνση: στην ενίσχυση του εαυτού, στην απομόνωση των προσωπικών εμμονών, στην προκατασκευασμένη εικόνα μας. Δεν μας αφήνει να γίνουμε αυτό που θα μπορούσαμε να γίνουμε, αποθεώνει αυτό που είμαστε. Όποιοι κι αν είμαστε.