πιστοποίηση ελληνομάθειας.

Παιδική εργασία

Το 2012 συμπληρώθηκαν 200 χρόνια από τη γέννηση του Βρετανού συγγραφέα Κάρολου Ντίκενς. Για τους περισσότερους αναγνώστες σε όλο τον κόσμο ο Ντίκενς είναι ο μπαμπάς του Όλιβερ Τουίστ, ο άνθρωπος που περιέγραψε τον ζοφερό κόσμο της παιδικής εκμετάλλευσης και φτώχειας στην Αγγλία του 19ου αιώνα, έναν κόσμο που θέλαμε να πιστεύουμε ότι έχει για πάντα χαθεί.

Άλλωστε, στον 21ο αιώνα, υποτίθεται ότι όταν μιλάμε για παιδική εργασία και εκμετάλλευση, αναφερόμαστε στον Τρίτο Κόσμο, ότι στην Ευρώπη αυτό το φαινόμενο έχει εξαλειφθεί. Κι όμως, στην πλούσια Γηραιά Ήπειρο, της υποχρεωτικής εννεατούς εκπαίδευσης για τα παιδιά, η παιδική εργασία δεν εξαφανίστηκε ποτέ και τώρα με την κρίση αυγαταίνει. Σχεδόν καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν στέλνει όλα τα παιδιά της στο σχολείο, αλλά τα μεγαλύτερα ποσοστά παιδικής εργασίας συναντώνται στις χώρες της ανατολικής Ευρώπης και όλο και περισσότερο στις χώρες του Νότου.

Στην Ελλάδα, εκτιμάται ότι κάθε χρόνο 10.000 παιδιά εγκαταλείπουν το σχολείο και μάλιστα την υποχρεωτική εκπαίδευση. Τα στοιχεία για την παιδική εργασία που αναφέρονται δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματική εικόνα, καθώς δεν υπάρχει συστηματική παρακολούθηση του φαινομένου στην πλειοψηφία των κρατών, όπως και στη χώρα μας. Άλλωστε, οι αριθμοί δεν θα μπορούσαν να είναι ακριβείς, όταν καταμετρούν παιδικές ψυχικές «πληγές». Τις περισσότερες, μάλιστα, φορές υπεύθυνοι είναι οι ίδιοι οι γονείς. Γονείς, για τους οποίους η τιμωρία δεν ήρθε ποτέ. Φαίνεται πως η πραγματικότητα κατέστησε επιτακτική την ανάγκη για την καθιέρωση της 12ης Ιουνίου ως της Παγκόσμιας Ημέρας κατά της παιδικής εργασίας και ειδικότερα κατά του περιορισμού της παράνομης διακίνησης παιδιών, από το Διεθνή Οργανισμό Εργασίας.

Η ισχύουσα ελληνική νομοθεσία για την εργασία των ανηλίκων είναι προσαρμοσμένη στις διατάξεις της 138ης διεθνούς σύμβασης εργασίας, σύμφωνα με την οποία επιτρέπεται σε παιδιά άνω των 14 ετών να εκτελούν ελαφρές εργασίες. Για τις προσπάθειες καθορισμού προϋποθέσεων εργασίας των ανηλίκων συντάχθηκε προεδρικό διάταγμα που αφορά κάθε ανήλικο κάτω των 18 ετών. Σύμφωνα με αυτό, ορίζεται ως παιδί, κάθε νέος που δεν έχει συμπληρώσει το 15ο έτος της ηλικίας του ή όποιος νέος υπόκειται ακόμα σε υποχρεωτική σχολική φοίτηση.

Παράλληλα, απαγορεύεται η εργασία των παιδιών, εκτός αυτών που έχουν συμπληρώσει το 13ο έτος της ηλικίας τους - κατόπιν αδείας της Επιθεώρησης Εργασίας - και μπορούν να εργαστούν υπό προϋποθέσεις σε καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, διαφημιστικά προγράμματα, επιδείξεις μόδας, ραδιοφωνικές ή τηλεοπτικές εγγραφές. Επιπλέον, το Π.Δ. απαγορεύει την υπερωριακή και νυχτερινή απασχόληση από τις 10.00 το βράδυ έως τις 06.00 το πρωί των νέων κάτω των 18 ετών. Θέτει όρους εργασίας προστατεύοντας τους ανήλικους από ειδικούς κινδύνους - φυσικούς, βιολογικούς και χημικούς παράγοντες - τους οποίους διατρέχει η υγιεινή, η ασφάλεια και ανάπτυξή τους. Τι γίνεται όμως στην πραγματικότητα;

Υπολογίζεται ότι τα εργαζόμενα ανήλικα παιδιά, σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνή Οργανισμού Εργασίας, αγγίζουν τα 246 εκατομμύρια ανά τον κόσμο, από τα οποία τα 171 εκατομμύρια εργάζονται κάτω από επικίνδυνες συνθήκες, χωρίς την τήρηση των στοιχειωδών κανόνων υγιεινής και ασφάλειας. Στην Ελλάδα, εκτιμάται ότι κάθε χρόνο 10.000 παιδιά εγκαταλείπουν το σχολείο και μάλιστα την υποχρεωτική εκπαίδευση, ενώ συναντάμε περίπου 50.000 παιδιά να δουλεύουν σε εργοστάσια, χωράφια και καταστήματα.

Η μαθητική διαρροή, που αποκαλύπτει ο πίνακας, συνδέεται άμεσα με την παιδική εργασία, αφού σύμφωνα με έρευνα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, επτά στους δέκα μαθητές που εγκαταλείπουν το σχολείο βρίσκουν διέξοδο σε βοηθητικές εργασίες. Το πρόβλημα παραμένει οξύ σε ορεινούς νομούς της κεντρικής και δυτικής ηπειρωτικής Ελλάδας και στα νησιά. Η φτώχεια, ο άνισες εκπαιδευτικές δυνατότητες κατά γεωγραφική περιοχή, το αρνητικό οικογενειακό περιβάλλον και η προκατάληψη απέναντι σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες εντείνουν τα φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας, μέσα στα οποία εντάσσεται και η παιδική εργασία και εκμετάλλευση.