πιστοποίηση ελληνομάθειας.

[Π]: Στη Δράμα το 1985. Ο λαϊκός ζωγράφος Άγγελος Κουγιουμτζής αυτοβιογραφείται.
[ΑΚ]: Γεννήθηκα το 1920 σ’ ένα… καπνοχώρι της Δράμας, την Πετρούσα. …Μέχρι το ’45 έζησα στο χωριό μου και ήμουνα καπνοπαραγωγός. Κατόπι, το 1950 στη Δράμα και στην Θεσσαλονίκη άρχισα να εργάζομαι ως καπνεργάτης. Και τότε συμπτωματικά έτυχε στα χέρια μου ένα βιβλίο περί ζωγραφικής. Για πρώτη φορά διάβασα για ζωγράφους, για ζωγραφική και τα λοιπά, και είπα στον εαυτό μου, «Άγγελε, δε δοκιμάζεις κι εσύ, μήπως κάτι καταφέρεις;». …
Όταν απεφάσισα να ζωγραφίσω, μόνος μου έμαθα! Συγκεκριμένα, στη Δράμα, θυμάμαι, πριν φύγω για τη Θεσσαλονίκη, υπήρχε ένας ζωγράφος, και πήγα μια μέρα, λέω «Σε παρακαλώ, αρχίνισα να ζωγραφίζω, μ’ αρέσει να ζωγραφίζω, θέλω να μάθω. Μπορώ να ‘ρχομαι να παρακολουθώ κοντά σου, να μάθω καλύτερα να ζωγραφίζω;» Εεε, η απάντησή του ήταν «Δεν δέχομαι εγώ μαθητάς!» «Να σε πληρώσω!», λέω. «Δεν δέχομαι». Έφυγα τσαντισμένος. Πρώτη φορά που ζήτησα να μου δείξει κάποιος. Δε με δέχτηκε για ζωγράφο. Κι από τότε κι ύστερα μόνος μου σιγά σιγά. Στην αρχή δεν ήξερα, αα κάποτε έφτιαχνα τα χρώματα όλα μόνος μου, διότι δεν είχα χρήματα ν’ αγοράσω. Ζωγράφιζα σε χαρτόνια, ζωγράφιζα σε ξυλοτέξ, σε κόντρα-πλακέ, και αργότερα… κάποιος μου ‘πε και έμαθα να να- έπαιρνα κάβο κι έφτιαχνα μουσαμά μόνος μου, έβαζα κόλλες, τσάκιζε, έσπαζε, και τώρα τελευταία βρήκα ένα τρόπο, πάλι σε κάβο, αλλά πολύ καλό, και νομίζω ότι αυτό είναι καλύτερο και από τον έτοιμο μουσαμά. Το κάνω μόνος μου, το υπόστρωμα, όλα, και ζωγραφίζω εκεί και βγαίνει αυτό που βγαίνει…
Τα θέματα που έχω ζωγραφίσει και σήμερα ακόμα μπορείς να τα συναντήσεις εις τα πιο μικρά χωριά, στα απομονωμένα χωριά, που δουλεύουν με ζώα, στα καπνοχώρια παράδειγμα. Έχω ζωγραφίσει την καπνοφυτεία, πώς γίνεται, ο κόσμος με τα, το γαϊδούρι φορτωμένο με τα κλαδιά, με το νερό. Μετά το καπνοσκάλισμα, μετά το καπνομάζεμα –νύχτα και πρωί πρωί τα χαράματα πριν βγει ο ήλιος που πρέπει να μαζευτεί ο καπνός– μετά στο σπίτι ή στην αυλή, το πέρασμα, το «μπρούλιασμα» το λεγόμενο, τώρα τα περισσότερα χωριά με μηχανές τα περνάνε, αλλά ακόμα σε μερικά απομονωμένα χωριά με το χέρι γίνεται το μπρούλιασμα. Μετά το… παστάλιασμα. Στο σπίτι το βράδυ μαζεύονται και το κάνουν ή δέματα ή παστάλι, αναλόγως την ποιότητα του καπνού που είναι και μετά έχω δουλέψει, βέβαια μέχρι τα 25 μου χρόνια καπνοπαραγωγός και γενικά γεωργός. Μετά μπήκα στα καπνομάγαζα, εκεί ως στοιβαδόρος. Και έχω ζωγραφίσει κι εκεί μερικά θέματα. Τη δουλειά του στοιβαδόρου, πώς γίνεται το «τρανσφέρ» –δεν είχε ασανσέρ στις αποθήκες τότε– από το ένα πάτωμα στο άλλο ανεβάζαμε άλλα καπνά, άλλα κατεβάζαμε και τα λοιπά. …
Στα χωριά που πήγαινα για βαθμολογίες καπνών, για αγορές, ταυτόχρονα με τη δουλειά μου, στα βαθμολόγια των καπνών που είχα, πολλές φορές στο ίδιο βαθμολόγιο είχα από πίσω σκίτσα από ανθρώπους από τοπία, από σπίτια, σκηνές διάφορες. Και σήμερα ακόμα υπάρχουν μερικά σκίτσα από τότε και τα χρησιμοποιώ και στη σημερινή μου δουλειά. Ε, περίπου 25 χρόνια δούλεψα στα καπνά, όλους τους χειμώνες γύριζα έξω, ειδικά στην περιοχή εδώ της Δράμας, που ήξερα την περιοχή, στην Καλή Βρύση, Καλή Θέα, υπάρχουνε χωριά που ακόμα υπάρχουνε κάτι σπίτια σε μακεδονίτικη αρχιτεκτονική. Αυτά μου αρέσουνε και γενικά η ζωγραφική μου, τουλάχιστον το 80% είναι από θέματα Μακεδονίας. Αα και Θεσσαλίας έχω μερικά, αλλά τα περισσότερα είναι μακεδονίτικα, από σπίτια, από σκηνές, από παζάρια, από δουλειές γεωργικές, καπνοφυτείες, καπνοπαστάλι, μέσα στις αποθήκες. Ταυτόχρονα, έχω ζωγραφίσει και άλλες γεωργικές δουλειές. Παράδειγμα το θέρος, το σκάλισμα του βαμβακιού, αα το «πήγαινε-έλα» στο χωράφι με βοδάμαξα, με το γαϊδούρι, με- ή φορτωμένα με καλαμπόκια, το καθάρισμα του καλαμποκιού και όλες οι δουλειές οι γεωργικές. Το σταφύλι, το μάζεμα του σταφυλιού, φορτωμένα τα γαϊδούρια με τα κοφίνια –στα γαϊδούρια φορτώναμε τότες ή σε μουλάρια, σε ό,τι ζώα ήτανε– εεε αυτά. Και σήμερα γίνονται! Έχω λίγες μνήμες σε αυτά, αλλά τα περισσότερα είναι σημερινά θέματα. Έπειτα, πολλά θέματά μου είναι απόοο γίδια, πρόβατα, το άρμεγμα, οι βοσκοί, με τα σκυλιά, με τ’ αυτά… από τσοπαναραίους.