Μεταφόρτωση ως PDF Εκτύπωση <>

3.1. Οι επικοινωνιακές λειτουργίες της περίληψης συνεχούς γραπτού λόγου

Αν ως κριτήρια διαφοροποίησης των επικοινωνιακών λειτουργιών της περίληψης υιοθετήσουμε όχι τον δίαυλο δημοσιοποίησής της ή το καταστασιακό πλαίσιο στο οποίο παράγεται και διανέμεται, αλλά τους ρόλους του παραγωγού και του αποδέκτη της και, συγκεκριμένα: α) τη σύμπτωση / μη σύμπτωση του συγγραφέα του αρχικού κειμένου ή λόγου με τον συγγραφέα της περίληψης· και β) το αν η περίληψη προορίζεται για τον συντάκτη της περίληψης ή για τρίτους, προκύπτουν τέσσερις μορφές (και αντίστοιχες λειτουργίες) της περίληψης συνεχούς γραπτού λόγου. Πρώτον, η περίπτωση όπου ο συγγραφέας του πρωτοτύπου είναι άλλος από τον συντάκτη της περίληψης και η περίληψη προορίζεται για τρίτους. Η περίληψη που συνοδεύει την παρουσίαση ή την κριτική ενός βιβλίου, η περίληψη ενός επιστημονικού άρθρου ή μιας δημοσιογραφικής έρευνας και, γενικά, οι επαγγελματικές περιλήψεις που απευθύνονται σε μεγάλο αναγνωστικό κοινό ανήκουν σ' αυτή την κατηγορία. Δεύτερον, η περίπτωση όπου ο συγγραφέας του πρωτοτύπου είναι άλλος από τον συντάκτη της περίληψης και η περίληψη προορίζεται για τον συντάκτη της. Οι σημειώσεις από βιβλία που διευκολύνουν το μελλοντικό τους ξαναδιάβασμα ανήκουν σ' αυτή την κατηγορία. Τρίτον, η περίπτωση όπου ο συγγραφέας του πρωτοτύπου είναι ο ίδιος με τον συντάκτη της περίληψης και η περίληψη προορίζεται για τρίτους.

Το abstract μιας ομιλίας σε συνέδριο ή μιας ανακοίνωσης προς δημοσίευση στα πρακτικά του συνεδρίου αποτελούν τυπικά παραδείγματα της κατηγορίας αυτής. Τέλος, η περίπτωση όπου ο συγγραφέας του πρωτοτύπου είναι ο ίδιος με τον συντάκτη της περίληψης και η περίληψη προορίζεται για τον ίδιο. Πρόκειται για μια "εσωτερική" μορφή περίληψης που χρησιμοποιούν επαγγελματίες συγγραφείς, καθώς επεξεργάζονται τμήματα ενός βιβλίου ή μιας μεγάλης έρευνας και η σύνοψη του υλικού που έχει ήδη υποστεί κάποια επεξεργασία τούς βοηθά να ολοκληρώσουν το έργο τους (πρβ. Makkai 1988). Είναι προφανές ότι η σχολική περίληψη είναι προσανατολισμένη αποκλειστικά στην πρώτη μορφή, ζητά δηλαδή από τους μαθητές μια συνθετική έκθεση ενός συνεχούς (μη λογοτεχνικού) κειμένου, όπως για παράδειγμα ενός κειμένου πειθούς ή ενός πληροφοριακού ή, ακόμη, και ενός βιογραφικού κειμένου, που θα ενδιέφερε τρίτους να τη διαβάσουν (ένα αρκετά μεγάλο, δυνητικό "ακροατήριο"), ώστε να ενημερωθούν για το περιεχόμενο και τη διάρθρωση του αρχικού κειμένου και να κερδίσουν τον χρόνο που θα απαιτούνταν για την ανάγνωση και την ερμηνεία του.