κύριε ευαγγελάτε ή κύριε ευαγγελάτο?

[mare96]

ποιο ειναι το σωστό?

[adampa]

Σε ό,τι αφορά την κλητική αρσενικών επωνύμων με κατάληξη -ος, όταν ο τονισμός είναι στη λήγουσα, τότε η κατάληξη είναι σε –ε, π.χ. κύριος Ξινός-κύριε Ξινέ. Το ζήτημα είναι πιο σύνθετο όταν ο τονισμός είναι στην παραλήγουσα, όπως στην περίπτωση που επικαλείστε. Σύμφωνα με τη γραμματική Τριανταφυλλίδη (σ. 87) και Χατζησσαβίδη (σ. 35), σχηματίζουν την κλητική ενικού σε -ο και όχι σε -ε (μερικά από αυτά και σε –ε):
Α) τα παροξύτονα βαφτιστικά ονόματα (Αλέκος, Γιώργος, Πέτρος, κλπ., αλλά το Παύλος έχει κλητική Παύλος και Παύλε) και επώνυμα, καθώς και μερικά παροξύτονα κοινά ουσιαστικά (γέρος, διάκος, κλπ., αλλά το καπετάνιος και θείος έχουν την κλητική σε –ο και σε –ε).
Β) μερικά οξύτονα χαϊδευτικά βαφτιστικά: Γιαννακό, Δημητρό, Μανολιό κ.ά.
Γ) κάποια παροξύτονα υποκοριστικά και επώνυμα σε -άκος (Παυλάκος, δασκαλάκος)
Θα μπορούσαμε να πούμε, με βάση τις παραπάνω παρατηρήσεις και σχετικές συζητήσεις, ότι η κατάληξη σε –ε είναι περισσότερο λόγια, ενώ η κατάληξη σε –ο δηλώνει μεγαλύτερη οικειότητα (βλ. παραπάνω το β). Επομένως, το αν θα πει κανείς κύριε Ευαγγελάτε ή Ευαγγελάτο είναι περισσότερο θέμα επιλογής ύφους και όχι τόσο θέμα σωστού / λάθους.
Β. Αδάμπα
Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας