Διδακτικά Βιβλία του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου
Με απόφαση της ελληνικής κυβερνήσεως τα διδακτικά βιβλία του Δημοτικού, του Γυμνασίου και του Λυκείου τυπώνονται από τον Οργανισμό Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων και Διανέμονται δωρεάν.
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ
ΦΥΣΙΚΗ ΤΕΧΝΙΚΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ
ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΚΔΟΣΕΩΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΑΘΗΝΑ
ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ:
Γαροφαλάκης Ιωάννης, Msc Φυσικός Καθηγητής ΤΕΙ Πειραιά Παγώνης Κων/νος, Δρ. Φυσικός, Καθηγητής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Σπυροπούλου Δήμητρα, Δρ. Φυσικός, Καθηγήτρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ:
Γαροφαλάκης Ιωάννης, Msc Φυσικός, Καθηγητής ΤΕΙ Πειραιά
ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΡΙΣΗΣ:
Ραγιαδάκος Χρήστος, Δρ Φυσικός Πάρεδρος στο Π.Ι. Κούτσικος Ηλίας, Δρ. Φυσικός, Καθηγητής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Χρονόπουλος Χρήστος, Φυσικός Καθηγητής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:
Αναγνωστοπούλου Ασημίνα, Φιλόλογος, Καθηγήτρια Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ
Κυμπάρη Ελευθερία
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Πρόλογος ………………………………………………7
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο: ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1 Με τι ασχολείται η Φυσική ……………………………9 1.2 Φυσική και η Τεχνολογία …………………………….12 1.3 Φυσικά μεγέθη………………………………………14 1.4 Μονόμετρα και διανυσματικά μεγέθη…………………….17 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ – ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ ……………………22
Κεφάλαιο 2ο: ΔΥΝΑΜΗ ΚΑΙ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ 2.1 H έννοια της δύναμης ……………………………….25 2.2 Τα χαρακτηριστικά της δύναμης………………………..26 2.3 Δυνάμεις επαφής και δυνάμεις από απόσταση……………..29 2.4 Η δύναμη και οι καταστάσεις της ύλης …………………32 2.5 Η δύναμη ως αιτία παραμόρφωσης - Νόμος Hodce…………..35 2.6 Μέτρηση δυνάμεων με το δυναμόμετρο …………………..39 2.7 Σφάλματα μετρήσεων …………………………………40 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ – ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ…………………….43 2.8 Σύνδεση δυνάμεων……………………………………45 2.9 Ανάλυση δύναμης σε συνιστώσες………………………..50 2.10 Δράση - Αντίδραση - 3ος νόμος του Νεύτωνα ……………54 2.11 Ισορροπία σώματος με την επίδραση ομοεπίπεδων δυνάμεων………………………………………57 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ – ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ……………………….61
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο: ΡΟΠΗ ΔΥΝΑΜΗΣ ΚΑΙ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ 3.1 Η έννοια της ροπής και τα αποτελέσματά της ………………65 3.2 Το θεώρημα των ροπών για ομοεπίπεδες δυνάμεις…………….68 3.3 Ζεύγος δυνάμεων……………………………………….70 3.4 Ισορροπία στερεού σώματος που μπορεί να στρέφεται γύρω από άξονα………………………………..71 3.5 Κέντρο βάρους - Είδη ισορροπίας…………………………77 3.6 Κέντρο βάρους και ισορροπία ενός σώματος…………………80 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ – ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ……………………….83
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο: ΔΥΝΑΜΗ ΚΑΙ ΚΙΝΗΣΗ 4.1 Το αίνιγμα της κίνησης ………………………………..90 4.2 Αδράνεια - 1ος νόμος του Νεύτωνα για την κίνηση………….102 4.3 Ευθύγραμμη ομαλή κίνηση ………………………………104 4.4 Ευθύγραμμη ομαλά μεταβαλλόμενη κίνηση - επιτάχυνση……….108 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ ……………………..119 4.5 ΔΥΝΑΜΗ. Το μυστικό της επιτάχυνσης - 2ος Νόμος Νεύτωνα ..124 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ ……………………..138 4.6 Ορμή ……………………………………………….142 4.7 Μεταβολή της ορμής και δύναμη …………………………145 4.8 Η αρχή διατήρησης της ορμής και οι εφαρμογές της…………151 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ ……………………..157 4.9 Τριβή ………………………………………………161 4.10 Στατική τριβή ………………………………………163 4.11 Τριβή ολίσθησης Τολ………………………………….165 4.12 Τριβή κύλισης……………………………………….173 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ ……………………..177
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5ο: ΕΡΓΟ - ΕΝΕΡΓΕΙΑ 5.1 Από τη βιολογική εργασία στο φυσικό έργο………………..183 5.2 Έργο σταθερής δύναμης…………………………………185 5.3 Έργο γνωστών δυνάμεων…………………………………189 5.4 Ρυθμοί έργου…………………………………………196 5.5 Ανθρώπινος οργανισμός: η σχεδόν τέλεια μηχανή …………..198 5.6 Έργο και ενέργεια: οι δυο όψεις του ίδιου νομίσματος …….201 5.7 Οι «άλλες» μορφές ενέργειας και ο άνθρωπος ……………..209 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ ……………………..211
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6ο: ΚΥΚΛΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ - ΠΕΡΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΕΡΕΟΥ 6.1 Ομαλή κυκλική κίνηση………………………………….217 6.2 Επιτάχυνση και δύναμη στην ομαλή κυκλική κίνηση………….221 6.3 Εφαρμογές της κεντρομόλου δύναμης………………………226 6.4 Περιστροφή στερεού …………………………………..231 6.5 Διατηρήσιμη ποσότητα στην περιστροφή …………………..236 6.6 Κύλιση: Συνύπαρξη μεταφοράς και περιστροφής ………….240 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ ……………………..244
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7ο: ΡΕΥΣΤΑ 7.1 Η πυκνότητα και το ειδικό βάρος………………………..250 7.2 H πίεση και τα ρευστά…………………………………254 7.3 Η υδροστατική πίεση και οι εφαρμογές της ……………….257 7.4 Από το θεμελιώδη νόμο στις αρχές της υδροστατικής………..260 7.5 Το υγρό που ηρεμεί ασκεί δυνάμεις………………………267 7.6 Άνωση – Αρχή του Αρχιμήδη……………………………..272 7.7 Αεροστατική και ατμοσφαιρική πίεση……………………..278 7.8 Η ατμοσφαιρική πίεση ελαττώνεται με το ύψος……………..280 7.9 Ιδανικά και πραγματικά ρευστά………………………….285 7.10 Δυναμική ιδανικών υγρών………………………………286 7.11 Δυναμική μη ιδανικών (πραγματικών) ρευστών……………..294 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ ……………………..308
