Συνοχή σε ένα αφηγηματικό κείμενο.

Να διαβάσετε το κείμενο 7 "Ασυνήθιστη περίπτωση τραύματος του κόγχου" σελ. 220 και να εντοπίσετε τις μεταβατικές λέξεις/εκφράσεις που σηματοδοτούν τη συνοχή ανάμεσα στις προτάσεις και τις περιόδους. Υπάρχει συνοχή ανάμεσα στις παραγράφους; Με ποιο τρόπο επιτυγχάνεται;

Η προηγούμενη αφήγηση οργανώνεται, όπως είναι φυσικό, πάνω στον άξονα του χρόνου παρουσιάζοντας τη διαδοχή των γεγονότων και τη χρονική τους σχέση (σύγχρονο, προτερόχρονο, υστερόχρονο)*. Παρατηρήστε στο παρακάτω σχεδιάγραμμα πώς η οργάνωση της αφήγησης γύρω από τον άξονα του χρόνου εξυπηρετεί τη συνοχή του κειμένου, και συμπληρώστε το διάγραμμα.

* Προσέξτε ότι στην περίπτωση αυτή οι όροι χρησιμοποιούνται για να δηλωθεί γενικά η χρονική σχέση των γεγονότων της αφήγησης και όχι μόνο για να δηλωθεί το προτερόχρονο, σύγχρονο, υστερόχρονο της δευτερεύουσας χρονικής πρότασης σε σχέση με αυτό που εκφράζει η πρόταση η οποία προσδιορίζεται από αυτήν.

Θέμα - κεντρικό γεγονός κατά παράγραφο Οργάνωση της αφήγησης γύρω από τον άξονα του χρόνου Χρονική σχέση των γεγονότων 1 η παράγραφος: Ο τραυματισμός της 9χρονης μικρούλας σε παραθαλάσσιο θέρετρο. Το περιστατικό […] συνέβη το περασμένο καλοκαίρι. Η εννιάχρονη μικρούλα Α. Μ. στην αμμουδιά A.M. έπαιζε στην αμμουδιά κάποιου παραθαλάσσιου θερέτρου, ενώ εκεί κοντά κάποιος ενήλικας συγγενής της ετοίμαζε τα σύνεργα υποβρύχιου ψαρέματος (συνέχισε). σύγχρονο 2η παράγραφος: Μεταφορά του παιδιού σε νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης και παραπομπή στο χειρουργείο. (συνέχισε) 3η παράγραφος: Λεπτομέρειες από την εγχείρηση. Η αφαίρεση της τρίαινας. (συνέχισε) 4η παράγραφος: Κατάληξη επεισοδίου (συνέχισε)

Με τη φράση "Αποτέλεσμα ήταν" δηλώνεται η σχέση αιτίου - αποτελέσματος με την οποία συνδέονται τα προηγούμενα με τα επόμενα, ενώ συγχρόνως υποδηλώνεται και η χρονική σχέση των γεγονότων. Μπορείτε να βρείτε στο ίδιο κείμενο άλλη λέξη / φράση με παρόμοια λειτουργία;

Αν δεχτούμε ότι η μικρή που τραυματίστηκε, το αντικείμενο που τη τραυμάτισε (τρίαινα) και το μέρος του σώματος που έφερε το τραύμα (σπλαχνικό κρανίο) αποτελούν βασικά κέντρα γύρω από τα οποία συνέχεται το κείμενο, παρατηρούμε ότι η συνοχή του κειμένου, σε σχέση με τα κέντρα αυτά, επιτυγχάνεται με διάφορους τρόπους. Προσέξτε τα παραδείγματα που σας δίνονται ενδεικτικά και συμπληρώστε τα κενά στη δεύτερη στήλη (II).

η μικρούλα το κοριτσάκι της μικρής το παιδί που) το (εξέτασε) (από την όλη) του (κατάσταση) το κοριτσάκι της ασθενούς το παιδάκι (ενήλικας συγγενής) της η τρίαινα σύνεργα υποβρύχιου ψαρέματος σκανδάλη τρίαινα το κεντρικό στέλεχος (της τρίαινας) (το κεντρικό) της (στέλεχος) τα άκρα των σκελών τα εμπεπαρμένα τμήματα τα ισχυρά σκέλη τα εμπεπαρμένα σκέλη (από την έμπαρσή) τους Α - σπλαχνικό κρανίο Β εγκεφαλική κοιλότητα ιστούς οστά Γ των οφθαλμών ο (αριστερός) οφθαλμός τον οφθαλμό (στο ύψος) του ισημερινού χρήση γενικότερου όρου χρήση λέξης με νοηματική

Η συνοχή επιτυγχάνεται ακόμη, όταν το ύφος του κειμένου, το οποίο είναι φυσικά ανάλογο με τον επιδιωκόμενο σκοπό, διατηρείται ενιαίο. Πώς θα χαρακτηρίζατε το ύφος του προηγούμενου κειμένου; Νομίζετε ότι είναι ενιαίο; Πώς εξηγείτε τη χρήση ορισμένων λέξεων που παρουσιάζουν υφολογικά κάποια απόκλιση;

Να αποκαταστήσετε τις σχέσεις συνοχής στην παρακάτω σειρά κύριων προτάσεων με τους εξής τρόπους: α) με τη χρήση λέξεων και εκφράσεων, έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα κείμενο με σύνθετες φράσεις, β) με την αντικατάσταση ουσιαστικών από αντωνυμίες, όπου το κρίνετε απαραίτητο.