Άσκηση

Προσπαθήστε να εντοπίσετε τις αναφορικές προτάσεις στην κριτική του Β. Βαρίκα, και να τις διακρίνετε σε ονοματικές και επιρρηματικές.

Μια άλλη διάκριση των αναφορικών προτάσεων είναι σε προσδιοριστικές, που είναι αναγκαίοι προσδιορισμοί της προηγούμενης πρότασης, και σε παραθετικές/προσθετικές, που δεν αποτελούν απαραίτητο συμπλήρωμα της πρότασης.

Για παράδειγμα, η πρόταση "που υπαινίσσεται" είναι ονοματική και προσδιοριστική, ενώ η πρόταση "όπου και διαδραματίζονται τα σημαντικότερα συμβεβηκότα του βιβλίου" είναι επιρρηματική και παραθετική. (Βλέπε "Νεοελληνική Γλώσσα για το Γυμνάσιο", Τεύχος Γ').

Γράψτε τρία παραδείγματα στα οποία οι αναφορικές προτάσεις την πρώτη φορά να είναι προσδιοριστικές και τη δεύτερη παραθετικές. Παράδειγμα:

α) Πέταξαν τα φρούτα που είχαν σαπίσει (είχαν σαπίσει όλα τα φρούτα και τα πέταξαν)·

β) Πέταξαν τα φρούτα, που είχαν σαπίσει (είχαν σαπίσει μερικά και αυτά μόνο πέταξαν).

Παρατηρήστε τώρα τις αλλαγές που γίνονται με τη μετατροπή στο νόημα, στον επιτονισμό και στη στίξη.